Partia D66 e 38-vjeçarit është kokë më kokë me Partinë e Lirisë së ekstremit të djathtë të Geert Wilders pas zgjedhjeve të së mërkurës, gjë që do të thotë se ai mund të bëhet udhëheqësi më i ri ndonjëherë i vendit.
Pas një paraqitjeje të fortë në zgjedhjet e së mërkurës, Rob Jetten, udhëheqësi i partisë liberale centriste D66, mund të bëhet kryeministri më i ri i Holandës.
Me 98% të votave të numëruara, partia e 38-vjeçarit pritet të fitojë 26 vende në parlamentin holandez prej 150 vendesh – një rritje prej 11 vendesh krahasuar me zgjedhjet e mëparshme.
Të enjten në mëngjes, D66 ishte baraz me Partinë për Liri (PVV) të ekstremit të djathtë të Geert Wilders, e cila gjithashtu pritet të fitojë 26 vende. Diferenca mes tyre ishte pak më shumë se 2,000 vota në nivel kombëtar.
Ndërsa Jetten shihet si kandidati kryesor për postin e kryeministrit, Wilders ka thënë se partia e tij do të “bëjë gjithçka” për të parandaluar që D66 të marrë drejtimin e bisedimeve për koalicion, për sa kohë që mbetet e paqartë se cila është partia më e madhe.
Jetten, i cili u shfaq me humor gjatë fushatës, e ka ringjallur partinë e tij pas një fillimi të zymtë si lider në vitin 2023. Në zgjedhjet e atij viti, partia e tij fitoi vetëm nëntë vende.
Nga “Robot Jetten” në i preferuari holandez?
Dikur i quajtur “Robot Jetten” për mënyrën e ngurtë me të cilën u përgjigjej pyetjeve, politikani i ri – i cili ka shërbyer si ministër i klimës në qeverinë e ish-kryeministrit Mark Rutte – këtë herë ka arritur të fitojë mbështetjen e votuesve falë mesazheve të tij pozitive.
Ai ishte shpesh i pranishëm në televizion gjatë fushatës zgjedhore, madje mori pjesë edhe në një kuiz të regjistruar paraprakisht të quajtur “Njeriu më i mençur”.
Duke iu referuar sloganit “Yes We Can” të ish-presidentit amerikan Barack Obama, Jetten e bazoi fushatën e tij në frazën “Het kan wel” (“Është e mundur”).
Jetten bëri fushatë me zell për një rikthim të politikave “progresive”, duke u përqendruar te energjia e gjelbër për të ulur kostot e energjisë, ndërtimin e qyteteve të reja për të përballuar krizën e strehimit dhe lehtësimin e sistemit shëndetësor duke i dhënë përparësi parandalimit të sëmundjeve.
Sa i përket çështjes së strehimit, politikani centrist tha se dëshiron të ndërtojë 10 qytete të reja dhe se thjeshtimi i procedurave burokratike do të mundësonte përfundimin e 100,000 banesave të reja çdo vit.
Ndërkohë, për çështjen e ndjeshme të migracionit, Jetten premtoi të investojë më shumë në programet e integrimit dhe të luftojë imigracionin e paligjshëm duke lejuar që kërkesat për azil të bëhen nga jashtë BE-së.
Nëse zgjidhet, Jetten tha se politika e qeverisë së tij do të ishte të sigurohej që ata që ikin nga lufta ose dhuna të marrin pjesë aktivisht në shoqërinë holandeze duke mësuar gjuhën. Ai gjithashtu premtoi që “mollët e kalbura” do të “nxirreshin jashtë sistemit” dhe do të dëboheshin.
Lideri i D66-s gjithashtu goditi me sukses Wilders-in, partia e të cilit u tërhoq nga koalicioni në qershorin e kaluar për shkak të mosmarrëveshjeve mbi çështjen e migracionit — një lëvizje që rrëzoi qeverinë. Jetten e akuzoi kundërshtarin e tij të ekstremit të djathtë për “uzurpim” të identitetit holandez dhe për “përçarje të shoqërisë”.
Cili është hapi i ardhshëm?
Duke folur me mbështetësit e tij në natën e zgjedhjeve, kandidati për kryeministër tha:
“Miliona holandezë sot zgjodhën forca pozitive dhe një politikë në të cilën mund të shikojmë përpara, së bashku, sërish.”
Jetten theksoi se me rreth 26 vende në parlament, D66 — shkurtim për Demokratët 66, emërtuar sipas vitit të themelimit të saj, 1966 — është “një parti e vogël e madhe, nëse krahasohet me historinë politike holandeze”.
“Prandaj, do të na duhet të bashkëpunojmë me shumë parti,” shtoi ai. Megjithatë, ai ka bërë të ditur se dëshiron “të formojë një kabinet të qëndrueshëm dhe ambicioz” të përbërë nga një “qendër politike e gjerë”.
Deklaratat e tij tregojnë për një bashkëpunim të mundshëm me GL-PvdA-në e majtë, CDA-në qendrore dhe VVD-në më konservatore.
Nga ana tjetër, VVD ka shprehur kundërshti për të qeverisur me Frans Timmermans-in e GL-PvdA-së. Pas dorëheqjes së Timmermans-it pas rezultateve të anketave të daljes më të ulëta se pritej të mërkurën, mbetet e paqartë nëse kjo qëndrim do të ndryshojë.
Çështja e përfshirjes së PVV-së gjithashtu mbetet e hapur. Edhe pse bashkëqeverisja me PVV-në është përjashtuar, një ndryshim qëndrimi në këtë drejtim mund të zhgënjejë votuesit e D66-s që kanë shprehur shpresë për një qeveri liberale.
Kandidati i mundshëm për kryeministër, i cili është rritur në provincën jugore holandeze të Brabantit, pritet të martohet vitin e ardhshëm me të fejuarin e tij argjentinas, lojtarin ndërkombëtar të hokejit Nicolas Keenan.
