Nga Andrew Roth – The Guardian
Për Donald Trump, një marrëveshje paqeje ose edhe një armëpushim i qëndrueshëm mes Izraelit dhe Hamasit mund të jetë arritja më e madhe diplomatike e presidencës së tij.
Detajet dhe sekuenca e një marrëveshjeje për t’i dhënë fund luftës në Gaza mbeten ende të paqarta, por fakti që si Izraeli, ashtu edhe Hamasi kanë shprehur një deklaratë të përbashkët qëllimi, është domethënës.
Duke rënë dakord për një marrëveshje me mbështetje politike nga vendet arabe dhe fuqitë rajonale, kjo shihet si mundësia më e mirë për t’i dhënë fund luftës që prej dështimit të armëpushimit të marsit, i cili riktheu Gazën në një luftë rraskapitëse që ka lënë pothuajse 68 mijë të vdekur, shumica civilë.
Që prej asaj kohe ka pasur përpjekje të vazhdueshme për një marrëveshje, por asnjëherë nuk është arritur kaq afër. Faza e parë e planit të paqes, siç e quajti Trump në një postim në “Truth Social” të mërkurën, është e drejtpërdrejtë: lirimi i pengjeve të mbajtura nga Hamasi në këmbim të një tërheqjeje të kufizuar nga ushtria izraelite. Por gjetja e të gjithë pengjeve dhe menaxhimi i tërheqjes izraelite mbetet një proces i ndërlikuar.
Në stilin karakteristik të presidencës Trump, edhe shpresat shprehen me hiperbolë. “Të gjithë pengjet do të lirohen shumë shpejt, dhe Izraeli do të tërheqë trupat e tij deri në një vijë të dakorduar si hapi i parë drejt një Paqeje të Fortë, të Qëndrueshme dhe të Përhershme. Të gjitha palët do të trajtohen me drejtësi!”, shkroi ai.
Megjithatë, shumë çështje mbeten të hapura. Plani 20-pikësh i paqes i propozuar nga administrata përpiqet të balancojë krijimin e kushteve për një armëpushim me negocimin e një zgjidhjeje të qëndrueshme për konfliktin. Çështjet e vështira, si e ardhmja e Hamasit dhe nëse grupi do të çarmatoset, apo vizioni i Izraelit për të ardhmen e Gazës, ende nuk janë zgjidhur.
Kjo nuk është hera e parë që administrata Trump përpiqet të arrijë një marrëveshje të tillë. Edhe përpara inaugurimit, ajo kishte nxituar për të negociuar një fund të luftës në Gaza, por armëpushimi i janarit dështoi për shkak të mosmarrëveshjeve mbi mënyrën e lirimit të pengjeve që mbeteshin në duart e Hamasit.
Këtë herë, momenti është kritik. Ndërsa Trump fliste në një tryezë mbi “anti-antifa” të mërkurën pasdite, sekretari i shtetit Marco Rubio i dorëzoi një shënim: “Jemi shumë afër. Na duhet ta publikoni postimin në Truth Social sa më shpejt që të jeni ju i pari që njoftoni marrëveshjen.”
Askush nuk ka thënë se lufta e Izraelit në Gaza duhet të përfundojë me marrëveshje të tipit “Oslo” apo me negociata të gjata diplomatike. Ky është një moment ndryshe, me një president amerikan impulsiv dhe thellësisht partizan, që megjithatë e ka përdorur paparashikueshmërinë e tij për të mbajtur si aleatët, ashtu edhe kundërshtarët në pasiguri.
Trump raportohet se është i motivuar nga dëshira për t’u parë si presidenti i parë amerikan pas Barack Obamës që merr Çmimin Nobel për Paqen. Ceremonia e dhënies së çmimit mbahet të premten, dhe dëshira për t’i dhënë Trump-it një “fitore” diplomatike duket se ka ndikuar në llogaritjet politike si në Uashington, ashtu edhe në Lindjen e Mesme.
Tensionet, megjithatë, mbeten të forta. Hamasi i ka bërë thirrje Trump-it dhe palëve të tjera të sigurojnë që qeveria izraelite të zbatojë plotësisht kushtet e marrëveshjes. Frika kryesore është se Izraeli mund të rifillojë ofensivën sapo të lirohen pengjet.
“Ne nuk do të braktisim kurrë të drejtat kombëtare të popullit tonë deri sa të arrijmë lirinë, pavarësinë dhe vetëvendosjen,”– tha grupi, duke iu referuar në mënyrë të tërthortë shtetësisë palestineze, një ide e refuzuar nga Netanyahu dhe e lënë në harresë nga Shtëpia e Bardhë.
Kryeministri izraelit, nga ana e tij, përballet me presion të madh politik. Të enjten ai tha se do të mbledhë qeverinë për të miratuar marrëveshjen dhe për të sjellë pengjet në shtëpi. Por përballë ka ministra të vijës së ashpër, si Bezalel Smotrich dhe Itamar Ben-Gvir, të cilët kanë kërcënuar të rrëzojnë qeverinë nëse pranohet armëpushimi.
Trump, nga ana tjetër, ka zgjedhur një qasje të fortë. Ai thuhet se i ka thënë Netanyahut: “Unë nuk e di pse je gjithmonë kaq dreq negativ… Kjo është një fitore. Pranoje.”
Presidenti amerikan pritet të udhëtojë këtë fundjavë në rajon për nënshkrimin e marrëveshjes, në një përpjekje për të vulosur atë që mund të jetë suksesi i tij më i madh diplomatik. Por rruga drejt paqes në Gaza është ende e pasigurt, dhe çdo detaj i keqmenaxhuar mund ta shndërrojë këtë “fitore” në një dështim të ri për administratën e tij.
