Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, la të dielën Kievin e ngrirë dhe të goditur nga raketat për sallën e ngrënies të dekoruar me afreske në Mar-a-Lago, ku shpresonte të merrte miratimin e Presidentit Donald Trump për një plan paqeje të rishikuar me 20 pika për t’i dhënë fund luftës në vendin e tij.
Pas më shumë se tre orësh bisedimesh, asnjëri prej tyre nuk njoftoi ndonjë përparim të madh në përpjekjen e vështirë për t’i dhënë fund konfliktit të nisur nga Rusia në vitin 2022. Të dy theksuan se procesi është i ndërlikuar dhe se do të kërkojë më shumë kohë. Ndërkohë, Trump, i cili më herët gjatë ditës kishte folur në telefon me presidentin rus Vladimir Putin, vazhdoi të shfaqte një qëndrim relativisht mirëkuptues ndaj pozicioneve të Moskës.
Megjithatë, ndryshe nga disa takime të mëparshme, Trump e vlerësoi Zelenskyn dhe mbeti i bindur se paqja është afër.
“Unë mendoj se po afrohemi shumë, ndoshta shumë afër,” tha presidenti amerikan.
Trump tha se ekipet amerikane, ukrainase dhe evropiane do të vazhdojnë takimet gjatë javëve në vijim, ndoshta në Uashington. Ai pritet gjithashtu të flasë sërish me Putinin, i cili do të duhet të japë pëlqimin për kushtet e çdo marrëveshjeje të mundshme paqeje.
Ja përfundimet kryesore nga takimi i së dielës:
Lufta ose përfundon, ose vazhdon pafundësisht
Trump, pasi shtrëngoi dorën e Zelenskyt në shkallët e Mar-a-Lagos, këmbënguli se nuk kishte një afat të caktuar në mendje për përfundimin e luftës në Ukrainë.
Megjithatë, ai la të kuptohet gjithashtu se tani, me bisedime intensive të udhëhequra nga i dërguari i tij Steve Witkoff dhe dhëndri Jared Kushner, është momenti më i përshtatshëm për t’i dhënë fund përfundimisht luftës gati katërvjeçare.
“Mendoj se jemi në fazat e fundit të bisedimeve dhe do të shohim,” tha Trump, duke shtuar: “Ose do të përfundojë, ose do të vazhdojë për një kohë shumë të gjatë, dhe miliona njerëz të tjerë do të vriten.”
Trump ka qenë i zhgënjyer me ritmin e bisedimeve të paqes dhe herë pas here fajëson si Zelenskyn ashtu edhe Putinin për pamundësinë e përfundimit të konfliktit. Pasi kishte deklaruar gjatë fushatës së vitit 2024 se do ta zgjidhte luftën brenda një dite nga marrja e detyrës, tani thotë se është më e vështirë nga sa e kishte imagjinuar pjesërisht sepse nuk ka mundur të shfrytëzojë një marrëdhënie të ngrohtë personale me Putinin.
Takimi i së dielës, i cili përfundoi pa ndonjë njoftim të madh, dukej se theksoi këto vështirësi.
“Ka një ose dy çështje shumë të ndërlikuara, shumë të vështira, por mendoj se po ecim shumë mirë,” tha Trump pas takimit. “Kemi bërë shumë përparim sot, por në fakt e kemi bërë gjatë muajit të fundit. Kjo nuk është një marrëveshje që mbyllet brenda një dite, kjo është diçka shumë e ndërlikuar.”
Ai dha një afat të njohur për momentin kur mund të bëhet e qartë nëse paqja është e mundur.
“Është e mundur që të mos ndodhë,” tha Trump për një marrëveshje paqeje. “Brenda disa javësh, do ta dimë në një mënyrë ose në tjetrën.”
Putini mungonte, por nuk u harrua
Putini nuk u largua nga Rusia për një takim në Palm Beach; përveç udhëtimit të tij në Alaskë për t’u takuar me Trumpin në gusht, ai nuk ka qenë në Shtetet e Bashkuara prej vitesh.
Megjithatë, mungesa e tij fizike në bisedimet e së dielës nuk do të thoshte se prania e tij nuk u ndje. Trump foli me liderin rus për më shumë se një orë përpara se të nisnin bisedimet me Zelenskyn, në një telefonatë që Kremlini tha se ishte kërkuar nga presidenti amerikan. Trump tha gjithashtu se do të fliste sërish me Putinin pas takimit të tij me Zelenskyn.
Kjo është një model që ka shqetësuar mbështetësit e Ukrainës edhe më parë: përpara se të takohet me Zelenskyn, Trump dëgjon këndvështrimin e Putinit dhe më pas takimi pasues shkon keq. Kjo ndodhi në tetor, kur pas një telefonate me Putinin Trump refuzoi t’i japë Ukrainës raketa të reja me rreze të gjatë veprimi, pasi më parë ishte shprehur i hapur ndaj kësaj ideje.
Këtë herë, biseda e Trumpit me Putinin nuk e përjashtoi një takim pozitiv me Zelenskyn. Por Trump e lavdëroi Putinin në një aspekt: mënyrën se si ai ka menaxhuar centralin bërthamor të Zaporizhzhias, një pikë kyçe e mosmarrëveshjeve në negociata.
“Presidenti Putin në fakt po punon me Ukrainën për ta vënë atë në funksion,” tha Trump. “Është një hap i madh, kur ai nuk po e bombardon atë central.”
Trump tha se ende mendonte se Putini është serioz për paqen.
“Ai dëshiron ta shohë që kjo të ndodhë. Ai dëshiron ta shohë,” tha ai. “Ma tha shumë fort, unë e besoj.”
10% e fundit
Përpara takimit, Zelensky tha se 90% e kushteve të planit të paqes ishin rënë dakord, duke përsëritur një shifër që e kanë përdorur edhe zyrtarë amerikanë. Pas takimit, Zelensky përdori të njëjtën shifër, megjithëse Trump tha se nuk i pëlqente përdorimi i përqindjeve.
Megjithatë, janë 10% e mbetura ato që kanë rezultuar kaq të vështira për t’u zgjidhur, diçka të cilës Zelensky duket se i bëri aluzion. Pikat kryesore të bllokimit përfshijnë fatin e centralit bërthamor dhe çështjen e lëshimeve territoriale.
Trump sugjeroi se është më mirë që lëshimet territoriale të bëhen tani, përpara se Rusia të pushtojë më tej.
“Një pjesë e atij territori është marrë. Një pjesë tjetër ndoshta është ende për t’u marrë, por mund të merret gjatë muajve të ardhshëm,” tha ai. “Dhe a është më mirë të bësh një marrëveshje tani?”
Përpara takimit, Zelensky kishte treguar fleksibilitet të ri, duke thënë se është i gatshëm ta hedhë çdo marrëveshje paqeje në referendum (kushtetuta e Ukrainës kërkon që çdo ndryshim i kufijve kombëtarë të votohet). Por ai tha se për ta mbajtur një referendum do të nevojitej një armëpushim.
Rusia, e cila nisi një valë të re sulmesh me raketa dhe dronë ndaj Ukrainës përpara bisedimeve të së dielës, ka refuzuar çdo diskutim për armëpushim.
Dhe gjatë telefonatës së Trumpit me Putinin, të dy liderët shprehën se “në përgjithësi ndajnë pikëpamje të ngjashme” se një armëpushim i përkohshëm vetëm sa do ta zgjaste konfliktin në Ukrainë, sipas ndihmësit të Kremlinit, Yuri Ushakov.
Ai shtoi se, “duke pasur parasysh situatën në vijën e frontit,” Ukraina duhet së shpejti të vendosë se çfarë do të bëjë me rajonin lindor të Donbasit, territori kryesor që kërkon Putini.
Trump tha pas takimit me Zelenskyn se “po i afrohemi një marrëveshjeje” për fatin e këtij rajoni, të cilin e quajti “një nga çështjet më të mëdha.”
Një marrëdhënie e ndërlikuar
Që nga takimi i tyre i parë, katastrofik, në shkurt, çdo takim mes Trumpit dhe Zelenskyt gjatë mandatit të dytë të Trumpit është ndjekur nga afër për tonin dhe atmosferën. Asnjë nga takimet pasuese nuk ka degraduar në atë nivel përplasjeje, megjithëse disa janë përshkruar si të vështira pas dyerve të mbyllura.
Gjatë pritjes së Zelenskyt në rezidencën e tij në Palm Beach, Trump ofroi lavdërime.
“Ky zotëri ka punuar shumë fort, është shumë i guximshëm dhe populli i tij është shumë i guximshëm,” tha Trump.
Zelensky i nisi dhe i përfundoi deklaratat e tij duke falënderuar Trumpin, gjë e dukshme duke pasur parasysh se në shkurt presidenti amerikan dhe zëvendëspresidenti JD Vance e kishin qortuar për mungesë mirënjohjeje ndaj liderëve amerikanë për rolin e tyre ndërmjetësues.
Trump e ka përdorur Mar-a-Lago-n në të kaluarën për të ndërtuar marrëdhënie më personale me homologë botërorë, përfshirë liderin kinez Xi Jinping dhe ish-kryeministrin japonez Shinzo Abe.
Edhe pse kjo nuk dukej se ishte qëllimi kryesor i takimit të së dielës Zelensky erdhi në Palm Beach sepse Trump po kalon festat këtu ambienti ofroi gjithsesi një sfond më pak formal sesa Zyra Ovale apo Salla e Kabinetit në Shtëpinë e Bardhë.
“Ai hyri dhe tha: ‘Ky vend është i mrekullueshëm,’” tha Trump për Zelenskyn në përfundim të takimit. “Nuk mendoj se ai dëshiron të shkojë më në Shtëpinë e Bardhë.”
