“26 nëntori i vitit 2019 do të mbahet mend si një ditë e rëndë për ne shqiptarët. Një tërmet shkatërrimtar me magnitudë 6.3 ballë shkaktoi 51 viktima, plagosi 900 të tjerë, si dhe zhvendosi nga banesat e dëmtuara rreth 17 mijë njerëz. Në total prej kësaj katastrofe natyrore u prekën 202 291 persona në 11 njësi të qeverisjes vendore”.
Kështu deklaroi ministri i Shtetit për Çështjet Vendore njëherazi dhe ministri fuqiplotë për gjendjen e jashtëzakonshme pas tërmetit, në konferencën për raportin e tërmetit të 26 nëntorit dhe dëmeve të shkaktuara. Ai tha se përkundër kësaj situate të rëndë e të pazakontë për vendin tonë, qeveria shqiptare ndërmori masa të menjëhershme për operacionin e kërkim-shpëtimit në rrënoja dhe gjithashtu për strehimin e familjeve të mbetura në qiell të hapur.
Çuçi tha se raporti PDA është hartuar sipas gjithë standardeve të 3 organizatave të BE, Bankës Botërore dhe Agjencive të Kombeve të Bashkuara dhe me të njëjtën metodologji që është përdorur dhe në rastet e fatkeqësive natyrore në botë. 985,074,906 euro është dëmi total sipas llogaritjeve nga tërmeti.
“Një kontribut i madh dhe solidaritet i jashtëzakonshëm erdhi nga miqtë dhe partnerët tanë ndërkombëtarë, pa të cilët s’do ta kishim të lehtë përballimin e gjendjes së krijuar në qarqet Durrës, Lezhë e Tiranë. Një javë pas katastrofës qeveria shqiptare kërkoi mbështetjen e Bashkimit Europian, Kombeve të Bashkuara dhe Bankës Botërore për të nisur së bashku një proces tjetër tejet të rëndësishëm; vlerësimin e plotë dhe gjithëpërfshirës të nevojave pas katastrofës, për të identifikuar në këtë mënyrë dëmet, humbjet dhe nevojat e rikuperimit që vijnë nga tërmeti”, u shpreh Çuçi.
Sipas tij, rreth 90 persona, mes tyre 60 ekspertë të huaj dhe vendas, si dhe zyrtarë të institucioneve shqiptare, arritën që në kohë rekord, si asnjëherë më parë, ta përfundonin raportin e vlerësimit më 30 janar 2020. Dëmi i vlerësuar nga tërmeti shkon në rreth 1 miliard euro.
“Është punuar me ritëm të lartë për 45 ditë, pa pushim, në mënyrë që ky dokument i domosdoshëm dhe çertifikuar ndërkombëtarisht të ishte gati.
Raporti PDNA është hartuar sipas standardeve të BE, BB dhe UNDP dhe me të njëjtën metodologji që është përdorur edhe në rastet e fatkeqësive të tjera natyrore në botë. Raporti është furnizuar me të dhëna përmes sistemit të akt-verifikimit dhe raportimit on-line të dëmeve. Krahas ngritjes së këtij sistemi në kohë rekord, po në kohë rekord u bë verifikimi i mbi 50 mijë ndërtesave të cilat përbëjnë 80% të totalit të objekteve të dëmtuara nga tërmeti si dhe u verifikuan 100% të gjitha ndërtesat me rrezikshmëri të lartë. Gjithashtu, një ndihmë të pakursyer dhanë edhe krye bashkiakët, dhe Paralelisht me këtë proces janë zhvilluar dhe 4 anketa në të 3 qarqet për të evidentuar pasojat socio-ekonomike të familjeve dhe bizneseve. Ekspertët që janë angazhuar në këtë proces, në bazë të metodologjisë së gjithëpranuar, kanë vlerësuar dëme dhe humbje në shumën prej 985,074,906 Euro”.
Megjithatë ai tha se kur vjen fjala tek vlerat financiare të cilat do t’i shpjegojë më mirë ekspertja. “Vlen të theksohet se ky dokument nuk është shterues dhe do të shërbejë si udhërrëfyes për Programin e Rindërtimit. Unë gjej rastin këtu të falënderoj në mënyrë të veçantë të gjithë ekipin e ekspertëve që kanë punuar për këtë raport pa të cilin ne nuk mund të shkonim në konferencën e donatorëve më 17 shkurt në Bruksel.
Sot kemi një dokument të plotë, që adreson të gjitha nevojat që ka Shqipëria për rimëkëmbjen pas katastrofës natyrore të 26 nëntorit. Qeveria shqiptare do të udhëheqë dhe zbatojë programin e madh të rindërtimit, i cili sigurisht kërkon bashkëpunimin dhe një qasje aktive të qytetarëve. Deri më tani kemi miratuar një fond për këtë program, si dhe 18 zona të reja ndërtimore në qarqet e prekura nga tërmeti. Ky program është një sipërmarrje e madhe. Për të përmbushur të gjitha nevojat dhe për të adresuar çdo problematikë, si dhe rreziqet e katastrofave natyrore në të ardhmen, kërkohet një mobilizim i përbashkët i burimeve financiare. Unë besoj se kjo do të ndodhë në konferencën e donatorëve”, deklaroi ministri.
NJOFTIM PËR SHTYP
PUBLIKIMI I VLERËSIMIT TË NEVOJAVE PAS KATASTROFËS PËR RIMËKËMBJEN E SHQIPËRISË
Tiranë, 5 shkurt 2020 – Vlerësimi i Nevojave pas Katastrofës (VNPK) pas tërmetit që goditi Shqipërinë më 26 Nëntor 2019 u publikua sot për të shërbyer si bazë për mobilizimin e komunitetit të donatorëve për fazën e rimëkëmbjes. Vlerësimi, i përgatitur bashkërisht nga Qeveria e Shqipërisë, Bashkimi Evropian, Kombet e Bashkuara dhe Banka Botërore, zbulon se efektet totale të katastrofës në njëmbëdhjetë bashkitë e prekura arrijnë në mbi 980 milionë Euro.
Shumica e dëmeve janë regjistruar në sektorin e banesave, pasuar nga sektori prodhues (si biznesi dhe turizmi, bujqësia dhe trashëgimia kulturore) dhe sektori arsimor. Për të adresuar efektet e dëmit dhe të ardhurave të humbura si rezultat i tërmetit, vlerësimi arriti në përfundimin se do të duheshin gati 1.08 miliardë Euro në të gjithë sektorët për rimëkëmbje. Sektorët që reflektojnë nevojat më të mëdha janë strehimi, që përfaqëson pothuajse 76% të të gjitha nevojave, pasuar nga arsimi dhe infrastruktura.
Komisioni Evropian do të organizojë një konferencë të donatorëve më 17 shkurt, në Bruksel, për t’i ofruar komunitetit ndërkombëtar mundësinë për të shpallur mbështetjen e tij, për t’i ndihmuar institucionet shqiptare të menaxhojnë ndikimin e këtij tërmeti, si dhe për të krijuar rezistencë ndaj katastrofave të ardhshme natyrore. Përcaktimi i kontributeve mund të bëhet ose sipas sektorëve ose sipas mbulimit gjeografik. Kontributet mund të bëhen për secilin prej sektorëve të identifikuar në Vlerësim dhe mund të jenë në nivel kombëtar ose vendor.
Më 6 dhjetor, Qeveria e Shqipërisë kërkoi mbështetje nga Bashkimi Evropian, Kombet e Bashkuara dhe Banka Botërore për të ndërmarrë një vlerësim të plotë dhe gjithëpërfshirës për të identifikuar dëmet, humbjet dhe nevojat e rimëkëmbjes që vijnë nga tërmeti. Të tre partnerët mobilizuan me shpejtësi mbështetjen financiare dhe teknike për të rritur burimet e qeverisë për vlerësimin. Ai filloi më 16 dhjetor dhe u përfundua deri më 30 janar, me mbështetjen e mbi 60 ekspertëve ndërkombëtarë dhe vendorë.
Qeveria e Shqipërisë ka shprehur angazhimin për të udhëhequr përpjekjet e rimëkëmbjes dhe rindërtimit. Ajo krijoi një “Akt mbi Lehtësimin e Dëmit nga Fatkeqësitë Natyrore”, si dhe një Fond Rindërtimi për të shpërndarë dhe paguar burime për aktivitetet pas katastrofës në mënyrë efikase dhe transparente në të gjitha nivelet e qeverisë.
Një tërmet me madhësi 6.3 goditi Shqipërinë më 26 nëntor 2019, duke shkaktuar 51 viktima, duke lënë 17.000 njerëz të zhvendosur, si dhe duke prekur përfundimisht më shumë se 200.000 njerëz në 11 bashki. Qeveria e Shqipërisë mori masa të menjëhershme për një reagim gjithëpërfshirës të emergjencës ndaj tërmetit, përfshirë operacionet e kërkimit dhe shpëtimit, ndihmë humanitare, sigurimin e strehimit të përkohshëm dhe një vlerësim paraprak të dëmeve të ndërtesave në të gjitha zonat e prekura. Ajo aktivizoi Mekanizmin Evropian për Mbrojtjen Civile dhe mori mbështetje nga 21 vende, përfshirë Shtetet Anëtare të BE-së, Bankën Botërore, Kombet e Bashkuara dhe organizata joqeveritare. Ekipet e Mbrojtjes Civile të BE-së u dislokuan menjëherë në Shqipëri për të ndihmuar për koordinimin e ekipeve të kërkimit dhe shpëtimit, ekipet e vlerësimit të dëmeve dhe mbërritjen e ndihmës.
Për të dhëna të hollësishme mbi efektet dhe nevojat sipas sektorëve, lutemi referojuni Tabelave 1 dhe 2:
Tabela 1: Dëmet dhe humbjet, specifikat për sektorë dhe nënsektorë
Tabela 2: Nevojat e rimëkëmbjes sipas sektorëve dhe nënsektorëve
