Nga Mero Baze
Presidenti i vendit Ilir Meta, ka ndërmarrë një sulm të hapur anti-kushtetues kundër ndikimit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimit Europian në procesin e reformës në drejtësi. Në daljen e tij të fundit publike, Ilir Meta ilustroi si “ndërhyrje” në reformë, një sms që tregonte thjesht mënyrën si qarkullon informacioni mes ambasadorëve të Perëndimit për çështje të nxehta të reformës në drejtësi. E vetmja gjë që në fakt e kishte alarmuar aty Ilir Metën, ishte se ambasadorët ishin dakord që Arta Vorpsi të jetë anëtare e Gjykatës Kushtetuese, dhe jo procedura e tij për gruan e Enkelejd Alibeaj. Sulmi i Ilir Metës po përpiqet të shtyjë opozitën të jetë pro, ose kundër tij në këtë betejë, duke rrezikuar përçarjen e saj në frontin anti-perëndimor dhe pro-perëndimor.
Mbështetës të fortë të opozitës në opinionin publik, tashmë po ironizojnë dhe detaje të fjalorit të ambasadores amerikane për “Luli Bashën”, ndërsa të tjerë po flasin hapur për sfidën e Ilir Metës, e cila sipas tyre, ose duhet pranuar, ose opozita do të përçahet. Për t’i vënë dy pikat mbi “I”, kundër lidhjeve serbe të SHBA si politikë anti-shqiptare, foli dhe Aleanca për Teatrin, duke e bërë më të qartë, kush ishin suflerët e “betejës” së tyre për godinën. I gjithë ky shkulm i ri anti-perëndimor, që po tenton ta vërë opozitën zyrtare para zgjedhjes, ose me Ilir Metën, ose me Perëndimin, në të vërtetë nuk bazohet në asnjë zhvillim të ri, por në një makth të vjetër të Ilir Metës ndaj kësaj reforme.
Kujdestaria e SHBA dhe Bashkimit Europian për reformën në drejtësi, nuk ka nevojë të zbulohet nga sms banale që publikon Ilir Meta. Ajo është e sanksionuar në Kushtetutën e Shqipërisë, me ndryshimet që asaj ju bënë kur u miratua reforma në drejtësi. Ne, Parlamenti ynë, me 140 vota, kemi rënë dakord që SHBA dhe Bashkimi Europian janë institucione legjitime në mbikqyrjen e reformës në drejtësi, përmes OMN (Operacioni i Monitorimit Ndërkombëtar), duke përcaktuar qartë rolin e tyre në aneksin e Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë*(lexo aneksin e Kushtetutës). Parlamenti ynë ja ka dorëzuar me votat të plota sovranitetin SHBA dhe Bashkimit Europian në këtë çështje. Nëse Ilir Meta apo dikush tjetër është penduar për këtë, është në të drejtën e vet të nisë një lëvizje politike për ndryshime kushtetuese, për ta abroguar këtë nen. Kjo është lëvizje politike konkrete.
SMS-të e ambasadorëve nuk janë fakte, janë orar pune i zakonshëm i njerëzve që bëjnë detyrën e tyre, e cila në këtë rast thjesht është kundër qëndrimeve të Ilir Metës dhe e ka alarmuar atë. Ekzaltimi pas tyre, dhe përpjekja për të krijuar një frymë “indipendiste” ndaj Perëndimit, për shkak të tyre, është një turpërim i institucionit të Presidentit dhe banalizim i seriozitetit të këtij institucioni, që komunikimin me ambasadorët e mbështet mbi përgjime, sikur është duke bërë luftë me të ndjerin Dritan Prifti. Nga ana tjetër, i gjithë ky zell i ri për të ngritur dallgë rebelimi kundër ndërhyrjes së SHBA dhe BE, në reformën në drejtësi, tregon të vërtetën e hidhur, që Ilir Meta apo Sali Berisha nuk kanë guxim ta thonë hapur. Ata me këtë tregojnë se janë të shqetësuar realisht që reformën në drejtësi e ka në dorë SHBA dhe BE, dhe bëjnë sikur janë të shqetësuar, se e ka në dorë Edi Rama. Edhe ajo sms banale që publikoi Ilir Meta tregon se opinionin mbi çdo çështje të nxehtë e krijojnë SHBA dhe BE, dhe e qarkullojnë mes tyre duke informuar Edi Ramën dhe Ilir Metën.
Kaq e thjeshtë është. Po qe se reformën në drejtësi, do ta kishte në dorë Edi Rama, jam i sigurtë se Ilir Meta dhe Sali Berisha nuk do të shqetësoheshin kurrë. Problemi i tyre real është jo se Edi Rama ndihmohet nga SHBA dhe BE, për të çuar deri në fund reformën në drejtësi, por se Edi Rama është dakord dhe së paku nuk ka çeduar në mbështetjen e detyrueshme kushtetuese ndaj SHBA dhe BE për reformën në drejtësi. Problemi i tyre është se ata ndjehen sikur kanë dorëzuar me duartë e tyre, kokën në tepsinë e SHBA e BE, dhe jo të Edi Ramës. Po ta kishin tek tepisa e tij nuk do shqetësoheshin. Aty ku e kanë dorëzuar ndjehen të frikësuar dhe me kaq shpjegohet gjithçka, nga kjo lëvizje e re kundër SHBA e BE, që në fakt tregon frikën e vjetër.
*) *)Neni B i aneksit Kushtetutës Operacioni Ndërkombëtar i Monitorimit Operacioni Ndërkombëtar i Monitorimit do të mbështesë procesin e rivlerësimit nëpërmjet monitorimit dhe mbikëqyrjes së gjithë procesit. Ky Operacion përfshin partnerët në kuadër të procesit të integrimit europian dhe bashkëpunimit euro-atlantik dhe udhëhiqet nga Komisioni Europian. Operacioni Ndërkombëtar i Monitorimit i ushtron detyrat e veta sipas marrëveshjeve ndërkombëtare. Operacioni Ndërkombëtar i Monitorimit emëron vëzhguesit ndërkombëtarë pas njoftimit të Këshillit të Ministrave. Vëzhguesit emërohen nga radhët e gjyqtarëve ose prokurorëve me jo më pak se 15 vjet eksperiencë në sistemin e drejtësisë së vendeve të tyre përkatëse. Mandati i vëzhguesit ndërkombëtar ndërpritet nga Operacioni Ndërkombëtar i Monitorimit për shkelje të rënda.
Vëzhguesi ndërkombëtar ushtron këto detyra: a) i jep rekomandime Kuvendit lidhur me kualifikimin dhe përzgjedhjen e kandidatëve për pozicionin e anëtarit të Komisionit, gjyqtarit të Kolegjit të Apelimit dhe Komisionerit Publik; b) paraqet gjetje dhe mendime mbi çështje që shqyrtohen nga Komisioni dhe nga Kolegji i Apelimit, si dhe kontribuon për kontrollin e figurës sipas nenit DH. Lidhur me këto gjetje, vëzhguesi ndërkombëtar mund të kërkojë që Komisioni ose Kolegji i Apelimit të marrë në shqyrtim prova ose të paraqesë prova të marra nga organet shtetërore, entitetet e huaja ose personat privatë, sipas ligjit; c) u jep komisionerëve publikë rekomandime me shkrim për të paraqitur ankim. Në rast se Komisioneri Publik nuk i zbaton rekomandimet, ai përgatit një raport me shkrim duke dhënë arsyet e refuzimit; ç) kanë të drejtën të marrin të gjithë informacionet menjëherë, të dhënat për persona dhe dokumentet e nevojshme, me qëllim monitorimin e procesit të rivlerësimit në të gjitha nivelet dhe fazat.
