Nga Nathan Hodge/ Me largimin e Donald Trump nga Shtëpia e Bardhë, analistët rreth Rusisë mund të falen që morën një frymë lehtësimi: Nga momenti kur Presidenti rus Vladimir Putin e përshkroi Trump si kandidatin kryesor për nominimin e republikanëve në 2016, ka qenë gati e pamundur të shikosh Moskën përtej lenteve të politikës dhe skand aleve në Uashington. Kjo nuk do të thotë që Presidenti Joe Biden mund ta bëjë Rusinë përsëri të mër zitshme. Administratat mund të vijnë e të shkojnë, por sf ida gjeopolitike për SHBA nga udhëheqësi i Kremlinit, me sa duket, mbetet konstante.
Le të fillojmë me gjërat e qarta: Marrëdhëniet SHBA-Rusi janë në pikën e tyre më të ul ët që nga fundi i Lu ftës së Ftohtë. Agjencitë amerikane janë ende duke u përballur me pasojat e një shke ljeje mas ive kibe rnetike për të cilën faje sohet Moska. Qeveritë perëndimore po kërkojnë përgjigje nga Kremlini për hel mimin e liderit rus të opozitës Alexey Navalny. Dhe SHBA kanë rritur në mënyrë të vazhdueshme sank sionet ndaj Rusisë për shkak të lu ftës në Ukrainë dhe ndër hyrjes së Moskës në zgjedhjet presidenciale të SHBA në 2016. Një nga lëvizjet e para të Biden ishte urdhri për një rishikim gjithëpërfshirës të inteligjencës për pretendimet për keqb ërje ruse ndaj trupave amerikane në Afganistan deri në ndër hyrjet në zgjedhjet e vitit 2020. Drejtori i inteligjencës kombëtare të Biden, Avril Haines, do të drejtojë përpjekjet ndërsa zgjedhja e Presidentit për drejtorin e CIA-s, diplomati veteran William Burns, është gjithashtu një ekspert i Rusisë, transmeton lexo.com.al.
Por Rusia – një vend me një arse nal bërt hamor që riv alizon atë të SHBA – nuk mund të vendoset thjesht në kutinë e dën imit. Ekspertët e politikave pajtohen përgjithësisht se qeveria ruse duhet të luajë një rol në përgjigjen ndaj kriz ave të mëdha botërore, nga frenimi në ambiciet bërth amore të Iranit deri në ndalimin e fundit të luf tës së shkurtër por të përgja kshme midis Armenisë dhe Azerbajxhanit. Dhe kjo do të thotë që administrata e Biden duhet të merret me Putin në mënyrë që të trajtojë një sërë çështjesh të politikës së jashtme, veçanërisht një kthim të propozuar në marrëveshjen bërth amore të Iranit të 2015. Rusia është palë në marrëveshje, të cilën Trump e braktisi në 2018.
Edhe disa nga krit ikët më të hapur të Putin në SHBA – të tillë si Michael McFaul, ish-ambasadori amerikan në Rusi – pranojnë që SHBA duhet të angazhojë Rusinë në mënyrë selektive në çështjet e ngut shme globale të tilla si reagimi pandemik dhe ndryshimi i klimës. Por mos prisni që politika e Biden të përshkruhet si një “rifillim” – kjo është një fjalë e ndy rë në Uashington kur bëhet fjalë për politikën ndaj Rusisë. Në vitin 2009, Sekretari i atëhershëm amerikan i Shtetit Hillary Clinton i dha Ministrit të Jashtëm rus Sergej Lavrov një buton “rifillimi” si pjesë e një përpjekjeje për të rinde zur marrëdhëniet me Rusinë. Dhurata ra si një tullumbace plu mbi: Butoni ishte përkthyer gabimisht për të lexuar “mbin garkesë”.
Gjërat shkuan nga e ke qja në më k eq. Pasi zgjedhjet parlamentare ruse në vitin 2011 u shënuan nga aku zat për mash trim të përhapur, Putin faje soi Klintonin për promovimin e “ndër hyrjes së huaj” në Rusi ndërsa demon struesit dilnin në rrugë. Në 2014, Rusia ane ksoi gadishullin e Krimesë dhe mbështeti një kon flikt sepa ratist në Ukrainën lindore, duke shkall ëzuar më tej konfr ontimin me Perëndimin. Dhe pastaj ishte performanca e turp shme e Trump në një takim gjatë Samitit të 2018 me Putin në Helsinki, ku Presidenti i atëhershëm i SHBA doli në krah të liderit të Kremlinit, duke thënë se ai nuk “sheh ndonjë arsye pse” Rusia do të ishte përgje gjëse për ndër hyrjet në SHBA në 2016 gjatë zgjedhjeve presidenciale, transmeton lexo.com.al.
Megjithatë, duket se ka një konsensus mosp ërfillës në Uashington që angazhimi aktual me Rusinë thjesht nuk funksionon. Prapa në gusht, një grup i ekspertëve të politikës së jashtme të SHBA nënshkruan një letër të hapur duke bërë thirrje për një “rimendim” të politikës së SHBA ndaj Rusisë. Letra e nënshkruar (ndër të tjerë) nga Fiona Hill, ish këshilltare e lartë e Trump për Rusinë dhe nga Jon Huntsman, ish ambasadori i tij në Moskë, thonte ndër të tjera se “Nuk ka kuptim që dy vende me fuqinë të shkatë rrojnë njëra-tjetrën brenda 30 minutash, t’i japin fu nd civilizimit siç e njohim duke mos pasur marrëdhënie diplomatike plotësisht funksionale”.
Kjo letër e hapur nx iti një përgjigje nga një grup më i eg ër i ish-diplomatëve, profesionistëve ushta rakë dhe të inteligjencës dhe ekspertëve të tjerë që argumentuan se kle ptokracia e Putin duhej të kufizohej. Nënshkruesit e letrës së parë u përgjigjën se ata nuk po kërkonin një “rifillim” me Rusinë, vetëm një vlerësim “me sy të qartë” të politikës ndaj Rusisë. Megjithatë, të dy grupet janë dakord se SHBA duhet të punojnë me Rusinë në kontrollin e ar mëve. Dhe një nga çështjet e para me të cilën do të përballet një presidencë e Biden është skadimi në 5 shkurt i New Strategic Arms Reduction Treaty, i vitit 2010, traktati i fundit që kufizon arse nalet bërth amore të SHBA dhe Rusisë. Sekretari i shtypit i Shtëpisë së Bardhë Jen Psaki u tha gazetarëve të enjten se administrata e re ishte e përgatitur të punonte me Rusinë për një zgjatje të traktatit.
Kontrolli i armëve është një çështje teknike dhe jo tërheqëse që kërkon durim dhe diplomaci të konsiderueshme. Por është shumë e nevojshme: Besimi midis SHBA dhe Rusisë është avulluar dhe të dy vendet kanë brak tisur marrëveshjet që kanë për qëllim të ulin rrezikun e llogaritjeve të gabuara ushta rake që mund të sjellin fun din e botës. Por çështja që po nx it në të vërtetë bisedën rreth marrëdhënieve SHBA-Rusi është ajo rreth politikave të brendshme ruse. Hel mimi i liderit të opozitës Navalny në gusht ringjalli debatin se si të veprohet me Rusinë, në një mënyrë që as ndër hyrja ruse në zgjedhjet e 2016 nuk arriti ta bënte. Navalny rriti gjithashtu aksionet e tij së fundmi me kthimin e tij dra matik në Rusi: Dy ditë pas arre stimit të tij në kufirin rus, ekipi hetues i Navalny kreu një hetim ma siv në internet për pasurinë e pretenduar personale të Putinit, transmeton lexo.com.al.
Jake Sullivan, këshilltari i sigurisë kombëtar të Biden, bëri thirrje për lirimin e Navalny pas arr estimit të tij pas mbërritjes në Moskë. Sullivan shkroi në twitter “Z. Navalny duhet të lirohet menjëherë dhe autorët e sul mit të eg ër mbi jetën e tij duhet të mbajnë përgjegjësi. Sul met e Kremlinit ndaj z. Navalny nuk janë thjesht një shke lje e të drejtave të njeriut, por një fye rje ndaj popullit rus që dëshiron të dëgjohet zëri i tij”. Putin ka të gjitha burimet e shtetit dhe një aparat të frik shëm sigurie që mund të mby së opozitën e brendshme politike. Por Navalny duket se po vë bast se Putinizmi po hyn në fazën e tij gjerontokratike, me një udhëheqës të plakur dhe të izo luar, pa asnjë kontakt me njerëzit. Duket e pamundur që prote stat në rrugë të mund të largojnë Putin, por kundë rshtimi i brendshëm politik duket se ka marrë një nxitje të madhe nga gatishmëria e Navalny për të hedhur gurët dhe për t’u kthyer nga jashtë vendit.
Navalny nuk duhet të perceptohet si një liberal tradicional perëndimor: Aktivisti anti-korr upsion ka elementë të popu lizmit dhe nacio nalizmit rus në politikën e tij dhe ai ka treguar një gatishmëri pragmatike për të bërë aleanca me parti më të buta dhe përgjithësisht pro-qeveritare për të sfi duar partinë e Putin “Rusia e Bashkuar” në zgjedhjet lokale. Ai madje krit ikoi vendimin e twitter për të nda luar Trump, duke e quajtur atë një “akt të papra nueshëm të cens urës”. Siç tregojnë lëvizjet e Navalny, kush e fiton ose e humb Rusinë është një çështje që duhet ta vendosin rusët./CNN/Lexo.com.al/e.c.
