Nga Elise Labott/ Për shumë njerëz jashtë Irakut dhe Sirisë verilindore, Shteti Islamik mbetet një abstraksion. Për komandantët e Njësive të Grave Kurde të Mbrojtjes (YPJ), një nga forcat l uftarake më të p atrembura në terren, grupi t errorist është gjithçka përveç se kështu. Gratë e YPJ-së panë nga dora e parë e gërsinë e l uftëtarëve të Shtetit Islamik që p ërdhunuan, v ranë dhe, në disa raste, u p renë k okat grave, përfshirë miqve të tyre. L ufta e tyre e kzistenciale kundër Shtetit Islamik ishte gjithashtu një b etejë për të mbrojtur angazhimin e tyre të thellë për barazinë e grave dhe vetë-qeverisjen demokratike.
Pak – nëse ka – shkrimtarë e kanë treguar historinë e tyre më mirë sesa Gayle Tzemach Lemmon, Bijat e Kobanit (Daughters of Kobani) të së cilës regjistrojnë me detaje të pasura historinë e l uftëtareve kurde që arritën statusin m itik si një pjesë kryesore e f orcës së mbështetur nga SHBA-ja që mundi përfundimisht Shtetin Islamik. Lemmon, një bashkëpunëtore në Këshillin për Marrëdhëniet me Jashtë dhe autore e një palë librash të mëparshëm që profilizojnë gratë heroike, kronikon në mënyrë të gjallë l uftimet rr askapitëse të YPJ me Shtetin Islamik në fushën e b etejës – nga rimarrja e qytetit strategjik verilindor të Sirisë në Manbij në 2016 tek çlirimi përfundimtar i Raqq-ës, b astionit të Shtetit Islamik, në vitin 2017. Lexuesi mund të ndiejë t ensionin në gjunjët e një snajperistjeje ndërsa ajo përkulet për të s htënë dhe dëgjon fërshëllimat e l uftëtarëve të Shtetit Islamik duke s harë komandantët femra përmes radios, transmeton lexo.com.al.
Të e gra dhe të p alëkundura, këto gra ishin mbrojtëse ndaj trupave nën komandën e tyre, shumë prej tyre burra. Por ata ishin gjithashtu shumë të përkushtuara në çështjen e tyre. Kjo nuk ishte vetëm një l uftë u shtarake por një l uftë politike dhe një përgjegjësi për të formuar të ardhmen për brezin e ardhshëm. Siç Lemmon thotë, pak gra duken më komode me f uqinë e tyre dhe më pak shfajësuese që e zotërojnë atë. Kur erdhi koha për të kaluar lumin Eufrat për të çliruar Manbij, për shembull, gratë e YPJ shkuan të parat nën errësirën e natës për të siguruar bregun e lumit. Ndërsa ata shënuan fitore kundër Shtetit Islamik, shtati i tyre rajonal u rrit, me gra që vinin nga Iraku, Irani dhe Turqia për t’u bashkuar në radhët e tyre. Lemmon ia kushton librin babait të saj irakian, me të cilin ajo ndau një dialog të përhershëm në lidhje me trajtimin e grave në shoqëri. Kur ajo ishte e re, shkruan ajo, ai besonte se gratë nuk ishin të barabarta me burrat. Në kohën kur ai v diq, puna e vajzës së tij duke theksuar përpjekjet e grave i kishte ndryshuar mendje.
Heroinat e saj vetëm sa do të kishin përforcuar bindjet e tij të reja. Shumë kurdë ndjekin mësimet e udhëheqësit kurdo-turk Abdullah Ocalan, themeluesit të Partisë së Punëtorëve të Kurdistanit (PKK), një m ilici kurde e konsideruar grup t errorist nga Turqia, Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian. Por ndërsa PKK me qendër në Turqi l ufton me Ankaranë për të gdhendur një Kurdistan të pavarur, kurdët sirianë janë më të tërhequr nga ideologjia e orientuar nga e majta e Oçalanit për demokraci në bazë të përzier me drejtësinë mjedisore; Oçalan beson gjithashtu se gratë duhet të jenë të barabarta që shoqëria të jetë me të vërtetë e lirë. Por, siç Lemmon vëren, bindjet ideologjike të kurdëve krijuan gjithashtu d himbje koke për përfshirjen e h arlisur të Uashingtonit në l uftë. Të mbingarkuara nga fitimet e Shtetit Islamik në Siri rreth vitit 2014, Shtetet e Bashkuara filluan të kërkojnë një f orcë tokësore të gatshme dhe të aftë për të rimarrë territorin e k ontrolluar nga Shteti Islamik, transmeton lexo.com.al.
YPJ ishte një partner i natyrshëm (me të u bashkuan l uftëtarë të tjerë kurdë, të tillë si Njësitë e Mbrojtjes së Popullit, ose YPG). F orcat kurde të drejtuara nga gratë ishin të angazhuara tashmë në një b etejë David-dhe-Goliath kundër Shtetit Islamik dhe kishin nevojë për mbështetje ndërkombëtare. Gjithashtu, ndryshe nga opozita siriane – kushtuar l uftimit të r egjimit të Bashar al-Assadit – kurdët ishin përqendruar në m brojtjen e zonave të tyre, duke e bërë më pak të mundshme çdo përballje me Rusinë. Por Turqia, e cila e shikon PKK-në si një grup t errorist, k undërshtoi prej kohësh çdo mbështetje të SHBA për forcat e a rmatosura Kurde, edhe pse ato formuan pjesën më të madhe të trupave tokësore që përfundimisht mundën Shtetin Islamik. Të gjitha nyjat e Lemmon bashkohen në Kobani, një qytet në veri të Sirisë dhe vendlindja e shumë komandantëve – dhe gjithashtu vendi ku YPJ detyroi Shtetin Islamik në humbjen e parë të saj vendimtare. Në vitin 2016, ndërsa Kobani ishte në prag të r ënies ndaj Shtetit Islamik, Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan k ërcënoi t’i m ohojë koalicionit ndërkombëtar që l uftonte Shtetin Islamik hyrjen në Bazën Ajrore Incirlik të Turqisë nëse Shtetet e Bashkuara a rmatosnin lu ftëtarët kurdë në terren. Në atë kohë, administrata e Obamës shtyu vendimin për ekipin e tranzicionit të Presidentit të zgjedhur të atëhershëm Donald Trump, i cili vendosi të mos a rmatoste kurdët.
Por Trump do të ndryshonte më vonë kurs, duke a rmatosur përfundimisht YPG-në kurde si pjesë e një f orce të zgjeruar të kurdëve dhe arabëve të njohur si Forcat Demokratike Siriane (SDF), formacioni i vetëm tokësor i aftë për të rimarrë kryeqytetin de facto të Shtetit Islamik Raqq-ën dhe për të s hkatërruar atë që mbetej nga kalifati fizik i grupimit. Dhe e s hkatërruan atë – me koston e 10,000 v iktimave të SDF dhe 20,000 të tjerë të plagosur. Forcat speciale amerikane që punojnë me komandantet kurde, shkruan Lemmon, ndien një përzierje admirimi, krenarie dhe madje x helozie mbi vendosmërinë dhe guximin e grave. Dhe ndien faj: Edhe para rënies së Raqq-ës, ata e dinin se në Uashington nuk ekzistonte vullneti politik për atë që do të vinte pas fundit të Shtetit Islamik. Shtetet e Bashkuara ishin të destinuara të përsërisnin g abimet që bënë në Irak, Afganistan dhe Libi, ku ata fituan l uftën vetëm për të h umbur paqen duke mos dhënë mbështetje politike. Në secilin rast, Shtetet e Bashkuara u lëshuan terren qeverive të dobëta dhe institucioneve të brishta, duke lënë një vakum për t erroristët. Shteti Islamik ishte një s imptomë e qeverisë së d obët të Sirisë dhe zyrtarët parashikuan që grupi do të rikthehet nëse nuk adresohen shkaqet themelore të p aqëndrueshmërisë, transmeton lexo.com.al.
Por kishte edhe një rr ezik tjetër. Pas d isfatës së Shtetit Islamik, Erdogan k ërcënoi të p ushtonte Sirinë veriore për të larguar f orcat kurde nga kufiri, duke mos lejuar një prani të përhershme kurde kaq afër Turqisë. Në një telefonatë në fund të vitit 2019 me Erdogan, Trump dha miratimin e heshtur për p ushtimin dhe urdhëroi trupat amerikane larg kufirit për të shmangur kapjen në z jarr. Ai shkroi në twitter se “Të tjerë mund të dëshirojnë të hyjnë dhe të l uftojnë për njërën ose tjetrën palë. Lëri ata!”. Pas telefonatës së Trump me Erdogan, f orcat turke filluan të s ulmonin Kobanin, duke vrarë 200 civilë dhe duke zhvendosur më shumë se 100,000. Zemra ime u t rondit duke lexuar tregimin e Lemmon për l uftëtarët femra që edhe një herë duhet të mbronin qytetin e tyre të lindjes – të njëjtin vend që sapo kishin çliruar nga Shteti Islamik – kundër f orcave të mbështetura nga turqit, në p abesi të Uashingtonit që qëndroi duarkryq.
Lemmon shkruan se “Pas t ronditjes së tyre fillestare me shpejtësinë me të cilën amerikanët u tërhoqën, të gjithë shkuan për të mbrojtur qytetet e tyre përkatëse. Do të ishte përsëri kthim në l uftë për të gjithë ata”. Shtetet e Bashkuara nuk ishin zotuar kurrë të mbronin kurdët sirianë kundër Turqisë, edhe pse i shtyn ata të kapnin më shumë terren. Por duke u kërkuar atyre të mbanin barrën e l uftës kundër Shtetit Islamik, Shtetet e Bashkuara kishin vënë një s hënjestër mbi shpinën e tyre ndërsa vizibiliteti, aftësia dhe shtrirja e tyre u rritën. Në një memo të brendshme, diplomati i lartë amerikan që punonte në terren me kurdët e quajti o fensivën turke një “përpjekje të qëllimshme për p astrim etnik” që d ëmtoi besueshmërinë e SHBA dhe përfundoi duke dobësuar l uftën kundër mbetjeve të Shtetit Islamik. Me raportet se Shteti Islamik po rigrupohet, Presidenti Joe Biden do të përballet së shpejti me vendimin nëse do të qëndrojë në Siri ose do të tërheqë trupat e mbetura të SHBA. Ai do të duhet të vendosë gjithashtu nëse do të bashkëpunojë përsëri me SDF për të parandaluar ringjalljen e Shtetit Islamik, transmeton lexo.com.al.
Por kurdët po jetojnë në kohë të t razuar. Ata nuk mund t’i japin përparësi l uftës kundër Shtetit Islamik, të rindërtojnë qytetet e tyre dhe të mbrojnë qytetarët e tyre, të gjithë bashkë ndërsa janë të detyruar të l uftojnë Turqinë. Diplomacia amerikane mund të bëjë një ndryshim të madh, nëse Biden ka guximin t’i r ezistojë Erdoganit dhe të vërë mbrojtjen e kurdëve një kusht të marrëdhënieve të ardhshme SHBA-Turqi. Edhe para p ushtimit turk, shkruan Lemmon, kurdët “nuk kishin dashur të l uftonin me Turqinë – ata e dinin mospërputhjen u shtarake më mirë se kushdo dhe po kërkonin ndonjë mënyrë për të shmangur l uftën. Në të vërtetë, me kërkesën e amerikanëve, SDF s hkatërroi të gjitha pozicionet e saj të ndërtuara për t’u mbrojtur nga një i nkursion turk”. “Në fund të fundit, nuk ishte në kontrollin tonë”, tha Rojda, një nga komandantet femra, duke shtuar se” “Është vërtet e dhimbshme të duhet të l uftosh Turqinë në të njëjtat vende që çliruam nga ISIS”./ForeignPolicy/Lexo.com.al/e.c.
