Nga Salil Tripathi/ Këto ditë, Ministri i Jashtëm indian Subrahmanyam Jaishankar është shfaqur i s hqetësuar. Ajo që e mban zgjuar natën, me sa duket, nuk është masa i trupave kineze që g rumbullohen në kufi në Himalajet, por një njeri i famshëm me ndjekje globale. Rihanna, këngëtarja 32-vjeçare e lindur në Barbados, u h odh në b efasi në mbështetje të dhjetëra mijëra fermerëve indianë të cilët kanë rre thuar kryeqytetin e vendit, Nju Delhi, pas muajsh proteste.
Fermerët indianë po kërkojnë s hfuqizimin e tre ligjeve të diskutueshme të miratuara në vitin 2020. Ligjet kanë për qëllim të reformojnë tregun bujqësor shumë të rregulluar dhe të subvencionuar të Indisë, por që, shumë fermerë kanë f rikë, se do t’i lërë ata të p ambrojtur ndaj fuqisë së korporatave dhe do të rrisin rr ezikun e tyre për kthimin e p asigurt të fitimeve. Parlamenti indian i miratoi ato ligje me n xitim të dukshëm, pa konsultat e zakonshme ose shqyrtimin parlamentar. Që nga ajo kohë, p rotestat kanë vazhduar të pandërprera, me fermerët që kanë rr ethuar periferinë e Nju Delhi dhe duke vënë në s iklet qeverinë. Gjykata e Lartë Indiane ka ndërhyrë dhe ka ngritur një komitet për të shqyrtuar ligjet. Aroma e një k rize kushtetuese është në ajër.
Rihanna, megjithatë, nuk bëri pretendime se është eksperte në bujqësi ose procedurat parlamentare të Indisë. S hqetësimi i saj ishte më i drejtpërdrejtë: Pse bota nuk s hqetësohet për m bytjen e m ospajtimit në Indi? Duke iu referuar një raporti të CNN rreth Indisë që b llokon aksesin në internet rreth vendeve të pr otestës, këngëtarja pyeti në një tweet: “Pse nuk po flasim për këtë?!” Ndërprerjet e internetit janë bërë një procedurë standarde e funksionimit për qeverinë e Kryeministrit Narendra Modi për të p arandaluar k ritikët dhe p rotestuesit të komunikojnë me njëri-tjetrin ose me pjesën tjetër të popullsisë dhe për të ndaluar që imazhet të qarkullojnë transmeton lexo.com.al.
Rihanna ka më shumë se 100 milion ndjekës në të gjithë botën. Brenda disa orësh, të famshëm të tjerë ndërkombëtarë kishin ndërhyrë: Greta Thunberg, ambientalistja suedeze, siguroi një link me një paketë mjetesh që shpjegonte në detaje se çfarë mund të bënin njerëzit në të gjithë botën për të mbështetur fermerët indianë. Meena Harris, mbesa e Zv/Presidentit të SHBA Kamala Harris, nëna e së cilës lindi në Indi, u bashkua gjithashtu, ashtu si Mia Khalifa, ish-ylli por nografik amerikan. Kështu bëri edhe poeti fenomenalisht i njohur indian Kanadez Rupi Kaur. Të famshëm të tjerë cicëruan gjithashtu. Politikanët në Britani, Kanada dhe Shtetet e Bashkuara kanë mbështetur protestuesit, ashtu si edhe fermerët britanikë.
Jaishankar shkroi në twitter nëse India po përballej me një k rizë të r ëndë. Dhe zyrtarët e ministrisë së tij hartuan një deklaratë duke u ankuar se “tu ndimi i hashtags dhe komenteve sensacionale të mediave sociale, veçanërisht kur drejtohen nga të famshëm dhe të tjerë, nuk është i saktë dhe as i pë rgjegjshëm”. Edhe kur zyrtarët po kr itikonin Rihanna, Thunberg dhe të tjerët pa i përmendur ata, lojtarët kryesorë të kriket indiane dhe yjet e filmit dolën në mbështetje të qeverisë në atë që dukej të ishte një lëvizje qartazi e or kestruar, duke përdorur hashtagun në twitter #IndiaAgainstPropoganda për të shprehur ind injatën e tyre kundër nd ërhyrjes së huaj në debatet e brendshme të Indisë.
Be teja e qeverisë kundër pro testuesve dhe mbështetësve të tyre të famshëm është bërë shumë më se rioze sesa shkëmbimet e mediave sociale. India përdori Seksionin 69A të Aktit të saj të Teknologjisë së Informacionit për të kërkuar që twitter të hi qte dhjetra llogari, përfshirë ato të revistës Caravan dhe lëvizjes së fermerëve, të njohur si Kisan Ekta Morcha. Twitter fillimisht u pajtua pa shpjeguar pse. Raportet thanë se ishte për shkak të hashtagut inf lamator #ModiPlanningFarmerGenocide, por disa prej llogarive të prekura nuk e kishin përdorur atë hashtag. Twitter rivendosi shpejt shumicën e llogarive dhe qeveria tani e ka kërc ënuar kompaninë me ndje kje pe nale dhe gjo bitje. Ndërkohë, po licia e Nju Delhit paraqiti një raport të parë informacioni – mekanizëm me të cilin autoritetet indiane fillojnë he timin e çështjes përpara se të vendosin nëse do të ndjekin pe nalisht apo jo – personat e paemëruar për shpërndarjen e paketës së mjeteve të pro testës që Thunberg kishte postuar në twitter. Raportet e hershme pretenduan se Thunberg ishte në shën jestër të hetimit, gjë të cilën pol icia e mohoi. Thunberg, e papenguar, përsëriti mbështetjen e saj për fermerët menjëherë pas këtyre raporteve, transmeton lexo.com.al.
Qeveria po përgatitet për një përshk allëzim. Ajo ka vendosur barri kada që duken si fortifikime ushta rake përreth kryeqytetit. Te lat me gje mba dhe gu rë të fortë për të parandaluar kalimin e automjeteve e bëjnë Nju Delhi të duket sikur i frik ësohet një push timi arm ik.
Ndërkohë, në mediat sociale, mbështetësit e zhur mshëm të qeverisë – shumë prej tyre nacio nalistë të kra hut të djathtë Hindu – kanë filluar të fye jnë kritikët e Indisë. Miso gjinia kundër të famshmeve femra është me bollëk, dhe në rastin e Rihanna-s, ka pasur komente rac iste gjithashtu. Tro llet indiane në twitter spek ulojnë nëse ajo është myslimane, gjë që për nacio nalistët hindu është e barabartë me të qenit ar mike e Indisë. Një fotografi e rr eme e tregon atë duke mbajtur një flamur pakistanez. Protestuesit pro-qeveritarë dolën gjithashtu në rrugë dhe dogjën fotografi të mëdha të Thunberg, Harris dhe Rihanna. Të tjerë vunë në dukje me tallje se Khalifa kishte luajtur në filma për të rr itur dhe Rihanna pozoi to pless në një fushë në Irlandën e Veriut në 2011, a thua sikur kjo të dëm tonte mosm iratimin e tyre ndaj kursit të Indisë për mosp ajtimin. Kangana Ranaut, një aktor filmi pro-qeveritar, u kulmua ndër kri tikët – duke e quajtur Rihanna një “bud allaqe” – dhe në një stuhi cicërimash u përfshijnë një numër i madh objektivash.
India nuk i pëlqen kri tikët këto ditë. Ndërsa krit ikët e jashtëm sh ahen me një ton që zbulon ndjenjën e rrë njosur të pasig urisë të qeverisë, kri tikët e brendshëm përballen me pa soja shumë më të as hpra. Disa gazetarë dhe politikanë të opozitës janë përfshirë në një çështje të ngritur nën ligjin e kryen gritjes në epokën koloniale të Indisë dhe Mandeep Punia, ndërsa një reporter i ri që kishte intervistuar fermerët, u arr estua për disa ditë para se të lirohej me k usht. Një studim i fundit nga Article 14, një revistë në internet që monitoron sistemin indian të drejtësisë, tregoi një rritje të dukshme të përdorimit të ligjit të vjetër të kryen gritjes kundër krit ikëve. Ak uza nën të cilën Mohandas Gandhi, kur ai po drejtonte luf tën anti-ko loniale të Indisë, u nd oq nga autoritetet britanike, po përdoret sërish në Indinë e sotme, transmeton lexo.com.al.
Modi mund të ak uzoi vetëm veten për valën e prot estës. Ai konsiderohet të jetë një komunikues i shkëlqyer, por administrata e tij ka dës htuar veçmas të shpjegojë domosdoshmërinë ose logjikën e reformave bujqësore. Kjo është karakteristikë e stilit të tij të qeverisjes: Në vitin 2016, ai tërhoqi faturat e monedhës rupi me prerje të madhe në atë që ai e quajti “dem onetizim” me vetëm disa orë paralajmërim, duke rezultuar në një tk urrje të rë ndë të ekonomisë; në vitin 2019, ai i hoqi Kashmirit të administruar nga India statusin e tij të posaçëm të dhënë sipas Kushtetutës; më vonë atë vit, ai kaloi përpara me një ligj që ripërcakton shtetësinë dhe favorizon në mënyrë sel ektive refu gjatët nga vendet fqinje bazuar në fenë e tyre; dhe në fillim të vitit 2020, ai vendosi një bll okim drak onian për të lu ftuar pandeminë COVID-19 pa krijuar një rrjet sigurie për miliona punëtorë migrantë të brendshëm, duke çuar në një ek sod masiv nga qytetet e Indisë që nuk u pa që nga Ndarja e 1947.
Asnjë nga ato nuk e dë mtoi Modin në zgjedhjet kombëtare të vitit 2019 – por me kr izën e tanishme, ai përballet me një sf idë të vërtetë, të fr ikshme. Ndërsa mbështetësit e qeverisë pretendojnë se vetëm fermerët e pasur po protestojnë ndaj reformave të propozuara, gati 4 në 5 fermerë indianë kanë tokë të vogël me më pak se 2 hektarë, duke shtuar vetëm një të tretën e tokës së punueshme që prodhon ende 41 për qind të ushqimit të Indisë. Shumë prej këtyre fermerëve të vegjël janë të ngarkuar nga bor xhet dhe vetëvr asjet janë të zakonshme. Pa rrjetin e sigurisë së një çmimi minimal të prokurimit të mbështetur nga qeveria, siç mund të ndodhte nëse kalojnë ligjet e propozuara, ato do të bëhen edhe më të vuln erabël, transmeton lexo.com.al.
Më shumë se çdo ngjarje tjetër e fundit, prot estat e fermerëve, vala e mbështetjes ndërkombëtare dhe shku rtimet e mëvonshme të lirive civile nga qeveria i kanë eksp ozuar pjesës tjetër të botës fal sitetin e përshkrimit të Indisë si “demokracia më e madhe në botë”. Ndërsa India ka një kushtetutë demokratike, zgjedhje të rregullta, një opozitë parlamentare dhe një gjyqësor që pritet të veprojë i pavarur nga qeveria, hapësira për mo spajtimin është zvogëluar dukshëm. Shumë aktivistë kun dërshtarë janë në bu rg dhe u është ref uzuar lirimi me kusht. Në Indeksin e Demokracisë 2020 të Njësisë së Inteligjencës së Economist, të lëshuar në fillim të shkurtit, India ra dy vende në një vit – në të 53-in nga 167 vendet e analizuara. India tani është në gjysmën e poshtme midis “demokracive të tjera me të me ta”, prapa jo vetëm vendeve evropiane, Shteteve të Bashkuara, Kanadasë, Australisë dhe Zelandës së Re por edhe shumë vendeve në zhvillim në Karaibe, Amerikën Latine, Afrikë dhe Azi. Në Indeksin vjetor Botëror të Lirisë së Shtypit të përgatitur nga Reporterët pa Kufij, India ka ardhur në rënie gjatë gjashtë viteve që Modi ka qenë Kryeministër, tani renditet e 142-ta nga 180 vende. Raporti i Freedom House për vitin 2020 për Lirinë në Botë e renditi Indinë në vendin e 83-të, duke treguar rënien më të ke qe vjetore midis 25 demokracive më të mëdha në botë.
Prandaj, nuk është çudi që kombi ndihet kaq i pasig urt dhe ala rmohet kur të famshëm global si Rihanna drejtojnë vëmendjen e tyre drejt demokracisë në rë nie të Indisë. Kur qeveria e rre thuar e Indisë duhet të përpiqet dhe të marrë përkrahjen nga atletët pro-qeveritarë dhe yjet e filmit, të cilët më pas japin në kor mesazhe identike në mediat sociale, kjo vetëm sa konfirmon shq etësimet në rritje të krit ikëve për kursin e Indisë dhe demokracinë e saj./ForeignPolicy/Lexo.com.al/e.c.
