Presidenti i ri dëshiron që strategjia e tij të duket siguruese. Është gjithçka tjetër por jo e tillë.
Nga Steven A. Cook/ Më 4 shkurt, Presidenti Joe Biden udhëtoi në Departamentin e Shtetit dhe në një fjalim 20-minutësh largoi i nercinë që kishte përshkruar mbi komunitetin e politikës së jashtme të SHBA gjatë epokës Trump. Biden tha gjithçka që diplomatët, ekspertët rajonalë dhe analistët e politikës kishin dëshiruar për katër vitet e fundit: Shtetet e Bashkuara do të riparojnë marrëdhëniet e tyre me aleatët e tyre, do të ndjekin një politikë të jashtme të mbushur me vlera amerikane, do të investojnë në Departamentin e Shtetit dhe do të dëgjojnë ekspertët e saj. Twitter u mbush me postime. Nëse nuk do të kishte pandemi, jam i sigurt që oficerët e shërbimit të jashtëm dhe anëtarët e thinks tanks do ishin derdhur në rrugë duke kënduar, “Let the sunshine… Let the sunshine in… Let the sunshine in…“. Ishte, siç deklaruan pothuajse të gjithë, një kthim në “normalitet”. Fjalimi i një Presidenti pa përshkrim të a nkesave, një vlerësim se sa i mrekullueshëm është pozicioni në detyrë dhe një bollëk g ënjeshtrash për freski dhe normalitet. Megjithatë, nga fjala “normalitet”, komentatorët sugjeruan gjithashtu që Biden përshkroi një politikë të jashtme që shkon drejt normave, ideve dhe praktikave që ishin tradicionalisht të rëndësishme – të paktën retorikisht – për sjelljen e Amerikës në botë. Pas katër viteve rras kapitëse dhe ço rientuese, Biden deklaroi me zërin e tij më të mirë se “Amerika është kthyer!”
Por e kthyer ku? Unë mendoj se Presidenti nënkuptonte një rivendosje të udhëheqjes amerikane në të gjithë botën. Është e vështirë të argumentosh me atë qëllim, natyrisht, veçanërisht në vende si Evropa. Shtetet e Bashkuara kanë një interes bindës për të ndihmuar që të sigurojnë që Evropa të mbetet e begatë, e tërë dhe e lirë. E lënë vetë, Evropa ka provuar të jetë v ulnerabël nga aktorët k eqdashës si Rusia dhe d emonët e saj, dhe më e rëndësishmja nga k ërcënimi i e kstremit të djathtë dhe neo-n azistëve. K ostot e vazhdimit të luajtjes së një roli stabilizues dhe konstruktiv në Evropë janë mjaft të ulëta, prandaj kjo politikë është gjëja më e zakonshme për një planifikim të politikës së jashtme. Biden ofroi gjithashtu disa politika të tjera në fjalimin e tij: dhënia fund e bashkëpunimit të Uashingtonit në l uftën e Arabisë Saudite në Jemen, p ërballja me Kinën, k undërshtimi i Rusisë dhe të paturit e një politike të jashtme më gjithëpërfshirëse. Përtej këtyre çështjeve d iskrete, sidoqoftë, Biden nuk parashtroi kurrë se çfarë duhet të bëjnë Shtetet e Bashkuara me fuqinë e tyre në botë, transmeton lexo.com.al.
Disa analistë do të argumentonin se Presidentët nuk kanë nevojë të përcaktojnë një kornizë gjithëpërfshirëse për politikën e tyre të jashtme. Është një pikë e mirë; një administratë mund të ngecet lehtë në një kornizë. Në të njëjtën kohë, ka një vlerë për të kuptuar se si dhe për çfarë qëllimi Shtetet e Bashkuara do të përdorin fuqinë e tyre në të gjithë botën. Të paktën, duhet të kemi një debat në lidhje me të. Përndryshe, ekziston rr eziku që gjithçka të bëhet një interes i SHBA. Nëse politikëbërësit dhe amerikanët nuk e dinë se për çfarë ia vlen të mbrosh dhe të s akrifikosh, do të ketë g abime. Disa nuk do të kenë aq shumë rëndësi, por të tjerë mund të kushtojnë. Shtetet e Bashkuara hynë në l uftë në Irak sepse kishin një tepricë të f uqisë dhe asnjë kuptim koherent se si ta përdorin atë. Deri më tani, Presidenti dhe njerëzit përreth tij kanë përmendur rëndësinë e vlerave në politikën e jashtme të SHBA. Media dhe ekspertët e kanë kuptuar këtë dhe kanë konkluduar se Biden dëshiron të kthejë vlerat amerikane në politikën e jashtme të SHBA. Kush mund të argumentojë me këtë? Do të ishte e vështirë të mos mbështesje një politikë të jashtme të formuar nga idetë demokratike që kanë gjallëruar gjithmonë vendin.
Megjithatë “kthimi” nuk do të ishte përshkrimi i saktë i këtij ndërrimi. Nuk ka shumë prova që vlerat kanë qenë më parë një tipar përcaktues i politikës së jashtme të SHBA. Sigurisht, mp oshtja e k omunizmit ishte një politikë e bazuar në vlera gjatë L uftës së Ftohtë, dhe politikëbërësit amerikanë përdorën të drejtat e njeriut, lirinë individuale dhe liritë e tjera për të d elegjitimuar sistemet autoritare të k undërshtarëve. Por politika e SHBA në pjesë të ndryshme të botës gjatë asaj periudhe shpesh binte n desh me të njëjtat vlera amerikane. Dikush mund të argumentojë se mbështetja e d iktatorëve anti-k omunistë ishte e vlefshme në l uftën me Bashkimin Sovjetik – por kërkonte gjithashtu që zyrtarët e SH.A-së të anashkalonin s hkeljet e të drejtave të njeriut të t iranëve miq, transmeton lexo.com.al.
Me përjashtim të Evropës, shtimi i vlerave në politikën e jashtme të SHBA do të ishte një risi, jo një kthim mbrapa. Në Lindjen e Mesme, herë pas here, parimet u lanë mënjanë për konsiderata strategjike, sepse ato shpesh hynin në k onflikt. Gjatë “Axhendës së Lirisë” të Presidentit George W. Bush, zyrtarët u përpoqën të zgjidhnin këtë problem duke pohuar se demokracitë në Lindjen e Mesme do të ishin aleatë më të mirë. Megjithatë, meqenëse nuk kishte asnjë në rajon për të provuar propozimin, ai ishte vetëm një g jykim abstrakt. Kishte më shumë arsye për të besuar se qeveritë në rajon që pasqyrojnë vullnetin e njerëzve mund të k undërshtonin Shtetet e Bashkuara. Zyrtarët amerikanë argumentuan gjithashtu se demokracitë ishin më të qëndrueshme. Këtu ata qëndronin në tokë më të fortë: Sistemet politike që kanë pëlqimin e njerëzve janë më të qëndrueshme. Problemi ishte arritja e sistemeve më të hapura, të drejta dhe demokratike, një proces që mund të jetë i gjatë dhe d estabilizues. (Mos harroni se tranzicionet shpesh d ështojnë.) Duke pasur parasysh horizontin e shkurtër kohor për politikëbërësit, premtimi i ndryshimit të gjeneratave nuk ndihmon në çështjen ose k rizën e momentit.
Nëse, në fakt, vlerat duhet të jenë një përbërës i rëndësishëm i politikës së jashtme të SHBA-së, si mund të funksionojë tani kur nuk funksionoi më parë? Bota është ndryshe nga mënyra kur ishte kur Bush shpalli “strategjinë e tij të lirisë në Lindjen e Mesme” dhe në 2011 kur arabët u ngritën për të kërkuar fundin e r egjimeve a utoritare. Është, me të vërtetë, krejt ndryshe. Tani ka k onkurrentë të rinj të Shteteve të Bashkuara në rajon. Ekziston gjithashtu një konsensus strategjik midis Izraelit dhe shteteve të rëndësishme arabe që është në k undërshtim me Shtetet e Bashkuara për sa i përket Iranit dhe vlerave amerikane. Dhe rajoni është më a utoritar. Ndoshta këto janë arsye për të vënë vlerat përpara dhe në qendër, por nëse Shtetet e Bashkuara e bëjnë këtë, politikëbërësit do të duhet të merren me mënyrën se si n dërlikon përparësitë e vendit në rajon, duke përfshirë largimin e sauditëve nga Jemeni dhe kthimin ose negocimin e një marrëveshjeje të re bërthamore me Iranin. Shtetet e Bashkuara do t’u kërkojnë udhëheqësve të marrin ato që ata pa dyshim besojnë të jenë rr eziqe të sigurisë, ndërsa në të njëjtën kohë t’i bëjnë p resion – qoftë në mënyrë të nënkuptuar apo të qartë – për të ndërmarrë reforma. Mund të funksionojë, por gjithashtu mund të çojë në r ezistencë dhe p aqëndrueshmëri, transmeton lexo.com.al.
Ndoshta një kthim prapa është krijimi i një ambienti të favorshëm për demokracinë. Me sa duket, kjo do të ishte e r ëndë për r etorikën dhe simbolikën. Samiti i demokracisë globale që Biden ka propozuar do të përshtatej mirë këtu. Megjithatë, nuk është e qartë se kjo do të vendoste jodemokracitë në Lindjen e Mesme dhe gjetkë në mbrojtje. Ndryshe nga e kaluara, Kina është një lojtar legjitim në politikën globale që, për një larmi vendesh, duket si një mbrojtje e mirë kundër Shteteve të Bashkuara. Në Lindjen e Mesme, Rusia ka shfrytëzuar g abimet e SHBA dhe e ka pozicionuar veten si një partner joideologjik, kompetent dhe të aftë. Pak njerëz duan të s hmangin lidhjet e ngushta me Uashingtonin, por ata gjithashtu duan të korrin përfitimet e lidhjeve më të ngushta me Pekinin dhe Moskën.
Kjo nuk do të thotë që vlerat nuk kanë vend në politikën e jashtme, por para se t’i deklaroni ato si thelbësore në qasjen e Amerikës ndaj botës, është e rëndësishme të kuptoni se sa e komplikuar mund të jetë përfshirja e tyre në politikë. Në ndërkohë, ka dy mënyra më të thjeshta se Shtetet e Bashkuara mund të shfaqin vlerat e tyre dhe të rimarrin prestigjin e tyre të humbur jashtë. Së pari, ndaloni së ndjekuri politika të këshilluara k eq që kanë pak të bëjnë me atë që është e rëndësishme për Shtetet e Bashkuara – veçanërisht, duke u përpjekur të rregulloni politikën në vendet e rajonit ose të vazhdoni të ndiqni një zgjidhje me dy shtete për k onfliktin midis palestinezëve dhe izraelitëve. Së dyti, riparoni d ëmet që amerikanët kanë bërë në shtëpi për vlerat, parimet dhe idealet e tyre të shenjta. Nëse Shtetet e Bashkuara nuk d emonstrojnë përulësi në të dy frontet, mesazhet e tyre për botën në lidhje me lirinë dhe të drejtat do të zvogëlohen aq shumë sa që do të i njorohen lehtësisht./ForeignPolicy/Lexo.com.al/e.c.
