Nga Bruce Allyn/ Shtetet e Bashkuara dhe Rusia duken kaq të n dara nga vizionet e tyre k onfliktuale të rendit botëror, interesave gjeopolitikë dhe vlerave që shumë thonë se nuk mund të bëhet fjalë për një partneritet të ri ose rifillim. Më e mira për të cilën të gjitha palët mund të shpresojnë, në këtë rast, është a rmiqësia e pareshtur me përpjekje për të shmangur një l uftë b ërthamore që i jep fund civilizimit ose p ërshkallëzim të paqëllimtë në k onflikt u shtarak. Ky duket të ishte lloji i bashkëpunimit që Presidenti i SHBA Joe Biden kishte në mendje në telefonatën e tij të parë me udhëheqësin rus Vladimir Putin, e cila u përqendrua në zgjatjen e traktatit të New START përpara se të kalonte në listën e veprimeve dashake qëse të Rusisë – b urgosja e liderit të opozitës Alexei Navalny, arr estimi masiv i p rotestuesve, s ulme kibernetike, n dërhyrje në zgjedhje, etj. Por marrëdhëniet SHBA-Rusi janë të denja për një përpjekje tjetër për një marrëdhënie më të thellë – një që p rish ciklin o fensiv dhe të h akmarrjes që ka karakterizuar marrëdhëniet SHBA – Rusi gjatë tre dekadave të fundit që nga ditët ngazëllyese kur Muri i Berlinit u shemb dhe L ufta e vjetër e Ftohtë përfundoi. Për ta bërë këtë, ka disa hapa të qartë politikë që të dy palët mund të ndërmarrin për të realizuar interesat e tyre të përbashkët.
Së pari, analistët përqendrohen shpesh te “Putinizmi” dhe k orrupsioni dhe a gresioni që ai sjell. Biden, nga ana e tij, ka deklaruar se Shtetet e Bashkuara nuk do të “rrotullohen përballë veprimeve a gresive të Rusisë”. Nuk ka dyshim që veprimet a gresive të Rusisë i kanë bërë d ëm Shteteve të Bashkuara dhe më gjerë. Nga perspektiva e zgjidhjes së k onfliktit, megjithatë, është e rëndësishme të kuptohet se Putin nuk u shfaq nga askund. Strategjitë e tij kanë një pikënisje në t radhtinë që shumë rusë ndjen kur NATO u zgjerua drejt lindjes pas sigurimeve që kjo nuk do të ndodhte. Dhe pastaj ishte ftohja e mëtejshme e shkaktuar nga b ombardimet amerikane të aleatit rus, Serbisë në 1999, vendimet për të ndërtuar sistemet e mbrojtjes r aketore në Rumani dhe Poloni, mbështetja për një udhëheqës anti-rus në Gjeorgji pas 2003 dhe mbështetja për opozita pro perëndimore në Ukrainë në 2004 dhe më pas në 2013-2014. Pastaj ishte vendimi i SHBA për të shkuar përtej mandatit të Kombeve të Bashkuara dhe për të rr ëzuar r egjimin e Muammar al-Qaddafi në Libi në 2011, dhe natyrisht mbështetja e SHBA për figurat e opozitës në Rusi, transmeton lexo.com.al.
Është e dobishme të kuptohet se nuk është vetëm Putin, por edhe paraardhësit e tij, Boris Yeltsin dhe Mikhail Gorbachev, të cilët ndihen të h idhëruar nga veprimet e SHBA. Në kujtimet e ish-Zëvendës Sekretarit të Shtetit të SHBA Strobe Talbott, ai kujton një bisedë kur Presidenti i atëhershëm Bill Clinton e vuri veten në vendin e Jeltsin: “Ne vazhdojmë t’i themi ‘Boris, mirë, ja çfarë duhet të bësh tani më tej – ja ca më shumë m ut në fytyrën tënde’. Dhe kjo e bën atë të vështirë për të, duke pasur parasysh atë që ka përballë dhe me kë merret”. Dhe në mes të presidencës së tij, ndonëse në fillim ishte pro-perëndimor, Yeltsin do të shprehte p akënaqësinë e tij, duke thënë se “Nuk më pëlqen kur SHBA ilustron epërsinë e saj… Rusia do të ngrihet përsëri! E përsëris: Rusia do të ngrihet përsëri!”. Nga ai këndvështrim, nuk është mister pse Yeltsin-i i zellshëm zgjodhi Putin-in e çeliktë për të “ngritur Rusinë nga gjunjët e saj”. (Dhe nuk ishte vetëm premtimi i Putin-it për të mos ndjekur Yeltsin-in, familjen e tij ose miqtë për ko rrupsion). Duke parë me d himbje, Gorbachev më tha dy vjet më parë që, pasi ai la Murin e Berlinit të binte dhe punoi për t’i dhënë fund L uftës së Ftohtë, Shtetet e Bashkuara vazhduan përpjekjen për ta “shtyrë Rusinë nga gjeopolitika”.
Pra, problemet në marrëdhëniet SHBA-Rusi nuk janë vetëm “Putinizmi” ose ideja se Putini ka f rikë nga demokracia dhe ka nevojë për një a rmik të jashtëm për të qëndruar në pushtet. Përkundrazi, problemet ekzistonin më parë dhe do të vazhdojnë shumë më vonë. Së dyti, për të filluar një proces pajtimi, negociatorët duhet të shohin të gjithë tablonë, të gjithë sistemin e k onfliktit me veprimet-reagimet. Pikëpamja se Rusia ishte e rre zikshme dhe duhej të përmbahej ndërsa ishte e d obët u bë në një pjesë të madhe një profeci vetë-përmbushëse. Po, reagimet h akmarrëse të Putin-it luajtën rolin e tyre k ritik në këtë lojë dhe u ka shërbyer qëllimeve të r egjimit për të portretizuar një k ërcënim të jashtëm për popullatën. Por mund t’u shërbejë interesave të SHBA-së për të shtypur butonin e ndalimit të s ulmit dhe për të shqyrtuar se ku mund të rishikojë supozimet e veta. Për të përdorur atë që unë mendoj se është një metaforë e shkëlqyer popullore nga një proverb rus, “Ne të gjithë shohim nga kulla e kishës tonë”. Kjo fjalë e urtë shekullore përçon shumë mirë “p aragjykimin e njëanshëm” të asaj që ne e quajmë “n arcizëm strategjik”, transmeton lexo.com.al.
Më produktive do të ishte me pa botën me “ndjeshmëri strategjike”. Në fushën e negociatave dhe ndërmjetësimit, studiuesit kanë studiuar për dekada se si dhe pse njerëzit bien në r eagime dhe k onflikte, dhe se si ne mund të zmbr apsemi dhe të shohim se cilat opsione krijuese mund të na shpëtojnë në n xehtësinë e b etejës. Për administratën e Biden, në periudhën e menjëhershme, një mundësi mund të jetë një fjalim si fjalimi i fillimit të Presidentit John F. Kennedy “Strategjia e Paqes” në 1963 në Universitetin Amerikan. Kennedy mbajti një qëndrim të f ortë në mbrojtje të vlerave demokratike, r efuzoi vendosmërisht komunizmin dhe bëri thirrje për ndjeshmëri dhe introspeksion. Ajo nuk ishte vetëm retorikë e lartë – ajo theu b llokimin tetë-vjeçar në negociatat SHBA-Bashkim Sovjetik për t estimet bërthamore dhe çoi dy muaj më vonë në Traktatin e Ndalimit të Pjesshëm të Testimeve. Sot, Biden nuk mund vetëm të d enoncojë vetëm au toritarizmin në Rusi dhe të përsërisë se Shtetet e Bashkuara nuk do të rrotullohen përballë a gresionit rus, por duhet të pranojnë gjithashtu, siç bëri Kennedy, që të dy palët kontribuan në ciklin t ragjik r eagim-veprim gjatë k onfliktit në marrëdhëniet e dy vendeve. Administrata e Biden-it mund të kërkojë më tej mundësi për bashkëpunim mbi pandeminë, ndryshimin e klimës, hapësirën, diplomacinë kibernetike, tranzitin në Arktik dhe më gjerë.
Ishte pas k rizës r aketore kubane të tetorit 1962 që Kennedy mbajti fjalimin e tij në 1963. Fjalët e tij përmbyllëse: “Dhe nëse nuk mund t’i japim fund tani da llimeve tona, të paktën mund të ndihmojmë që ta bëjmë botën të sigurt për diversitetin. Në analizën përfundimtare, lidhja jonë më themelore e përbashkët është që të gjithë banojmë në këtë planet të vogël. Ne të gjithë thithim të njëjtin ajër. Ne të gjithë e çmojmë të ardhmen e fëmijëve tanë. Dhe të gjithë jemi të vdekshëm. Kur udhëheqësit njohin personalisht atë që është në lojë, marrëveshjet bëhen. Presidenti i SHBA Ronald Reagan, i ndikuar shumë nga filmi i ABC The Day After, njohu rr ezikun b ërthamor. Ai dhe Gorbachev nënshkruan marrëveshjet më të mëdha për uljen e a rmëve në histori. Me siguri, Biden dhe Putin pranojnë sot se a rmiqësia SHBA-Rusi nuk është e mirë as për rusët dhe as për amerikanët. Të dy duhet të ngrihen mbi kullën e tyre të kishës për të gjetur vendin ku të gjithë mund të takohemi./ForeignPolicy/Lexo.com.al/e.c.
