Nga Ameya Pratap Singh/ Më 25 shkurt, pas bisedimeve midis drejtorëve të përgjithshëm të operacioneve u shtarake (DGMOs), India dhe Pakistani arritën një marrëveshje a rmëpushimi në Vijën e Kontrollit (LoC) dhe Kufirin Ndërkombëtar (IB) në Jammu dhe Kashmir nga mesnata e 24-25shkurtit. Shkëmbimi i z jarrit të a rtilerisë ishte bërë i zakonshëm gjatë viteve të fundit ndërsa marrëdhëniet Indi-Pakistan u t endosën në vijimësi. S ulmet t erroriste nga grupet t erroriste Jaish-e-Mohammed me bazë në Pakistan në Pathankot dhe Uri, si në 2016, ashtu edhe në Pulwama në 2019 çuan në operacione u shtarake nga forcat indiane përtej kufirit të diskutueshëm në Kashmir të administruar nga Pakistani, dhe në Pakistan në formën e operacioneve speciale dhe s ulmeve ajrore në kampet e nisjes së t erroristëve. Këto ngjarje kishin çuar më pas në një numër në rritje të s hkeljeve të zjarrit (CFV), pasi të dy palët preferojnë përdorimin e këtij opsioni me intensitet të ulët për të shprehur ndryshimet e tyre nën sigurinë e dukshme të ombrellës b ërthamore. Ministri i Mbrojtjes i Indisë, Rajnath Singh, deklaroi para parlamentit se kishte pasur 5,133 raste të CFV-ve përgjatë LoC-së në vitin 2020 me Pakistanin vitin e kaluar, i cili kishte rezultuar në 46 fatalitete. Ky ishte numri më i lartë që kur u arrit një marrëveshje a rmëpushimi në 2003. Marrëveshja e fundit sjell lehtësim të nevojshëm nga tejkalimet k onkurruese të r ivalitetit.
Por çfarë nxit me të vërtetë kjo marrëveshje për lidhjet dypalëshe? A duhet parë ajo si një përparim i rëndësishëm? Historia e fundit nuk frymëzon besim. Në 2018, dy u shtritë kishin rënë dakord në mënyrë të ngjashme që t’i përmbahen parimeve të marrëveshjes së a rmëpushimit të 2003 në “letër dhe frymë” për të ruajtur paqen dhe qetësinë në kufirin e diskutueshëm. S hqetësimi i shquar atëherë ishte për civilët që ishin zënë padashur në z jarr. Më vonë, në shtator 2019, njësitë e lajmeve indiane raportuan për “2,050 s hkelje të a rmatosura të p aprovokuara në të cilat 21 indianë [kishin] v dekur”. Marrëveshja e fundit nuk rezistoi. Ka dy arsye për këtë. Së pari, në mungesë të mekanizmave të zbatimit apo edhe të një marrëveshjeje të shkruar nuk ka shumë për të mbajtur dy palët në angazhimet e tyre. Oferta e a rmëpushimit u bë së pari nga Kryeministri pakistanez Zafarullah Jamali në 23 nëntor 2003 dhe u kthye reciprokisht nga Ministria indiane e Punëve të Jashtme disa ditë më vonë. Por nuk është zyrtarizuar asnjëherë. Në këto rrethana, shenjtëria e marrëveshjes mbahet e vendosur në përputhje me qëllimet, dhe është shumë e ndjeshme ndaj p resioneve politike në nivelin e brendshëm. Gjithashtu, meqenëse nuk krijon varësi, nuk ka shumë rr ezik për asnjërën palë. Së dyti, siç thekson Happymon Jacob, CFV-të “zakonisht nuk janë planifikuar, drejtuar ose pastruar nga komanda të larta u shtarake ose institucione politike, por përkundrazi drejtohen nga dinamikat në vijat e frontit”. Kur sinjalizimi nga udhëheqja politike është i paqartë, faktorët u shtarakë lokalë kanë një funksion më autonom për sa i përket kryerjes së CFV-ve, transmeton lexo.com.al.
Ndoshta është më mirë të presësh dhe të shikosh. Siç Jacob ka argumentuar, marrëveshjet e a rmëpushimit janë ndjekur zakonisht si pjesë e një strategjie “tit-for-tat”, në periudhat kur dialogu i paqes midis dy vendeve shihet se po përparon. Këto janë periudha në të cilat lidershipi politik është pa dyshim më i harmonizuar me kushtet në nivelin taktik. Ndërsa marrëveshja aktuale e a rmëpushimit është disi pasuese në vetvete, nëse shohim më shumë shenja pozitive dhe konformitet me kushtet e rëna dakord në një të ardhme të afërt, ajo mund të paraqes progres të vërtetë dhe një oreks të mirëfilltë te liderët në të dy palët për të bërë përparim. Më parë, Shefi i U shtrisë së Pakistanit, Gjenerali Qamar Javed Bajwa pretendoi se ai ishte “duke shtrirë dorën e paqes në të gjitha drejtimet”. Deklarata e përbashkët përmende që të dy shtetet kishin “rënë dakord të adresonin çështjet thelbësore dhe s hqetësimet e njëri-tjetrit”. Kjo mund të nënkuptojë që t errorizmi ndërkufitar dhe çështja e Kashmirit mund të kthehen në tryezën e negociatave për të akomoduar interesat e Indisë dhe Pakistanit.
Por nuk ka shumë për të justifikuar një optimizëm të tillë. Kryesisht, meqenëse nuk ka gjasa që perceptimet e a rmiqësisë të kenë ndryshuar, d obësitë materiale mund të sjellin sjellje pajtuese. Shkalla vjetore e rritjes ekonomike të Pakistanit është tkurrur nga 5.8 për qind në 2018 (kur Imran Khan mori detyrën e kryeministrit) në 0.98 për qind në 2020 dhe mund të bjerë më tej. Për më tepër, ajo mbetet në “listën gri” të Task Forcës së Veprimit Financiar për financimin e t errorit. PBB-ja e Indisë nga ana tjetër, është tkurrur me një shkallë mahnitëse prej 23.9 për qind në tremujorin e parë të vitit 2020 dhe vetëm tani duket se është në përmirësim. Gjithashtu, megjithëse nuk ka prova se faktori Kinë luan një rol të drejtpërdrejtë, rritja e t ensioneve në kufirin Sino-Indian mund të ketë zbutur qëndrimin e Indisë në CFV në kufirin Indo-Pakistanez. Në thelb, nëse marrëveshja aktuale është prodhuar nga struktura specifike të shpagimit, ajo do të d obësohet pasi këto faktorë ndryshojnë në mënyrë të pashmangshme në të ardhmen. Nëse marrëveshja e a rmëpushimit nuk do të rezistojë, do të jetë e qartë se ishte një pushim momental në një dinamikë të s hkallëzuar / de-s hkallëzuese rutinë. Disa linja d efektesh janë të dukshme tashmë, transmeton lexo.com.al.
Ministria e Mbrojtjes e Indisë sqaroi se bisedimet e nivelit DGMO u zhvilluan “me urdhër të Pakistanit”. Deklarata përmend në mënyrë specifike infiltrimin e theksuar t errorist në veri të vargjeve malore Pir Panjal. Për më tepër, u shtria indiane shtoi se nuk do të ndodhte “asnjë lëshim në operacionet k undër terrorit” për shkak të marrëveshjes dhe se ata “ruajtën të drejtën për t’u përgjigjur në rast se do të ketë një sulm t errorist në të ardhmen”. Mesazhi për publikun vendas ishte i qartë: kjo nuk e ndryshon qëndrimin e Indisë ndaj t errorizmit ose Pakistanit. Në mënyrë të ngjashme, Kryeministri Imran Khan shkroi në twitter për të përkujtuar përvjetorin e përgjigjes së Pakistanit ndaj s ulmeve ajrore të Indisë, të cilat ai i referohej si “moskokëçarje” dhe “shkelje u shtarake të p apërgjegjshme”. Ai e mirëpriti marrëveshjen e a rmëpushimit, por shtoi se “përgjegjësia e krijimit të një mjedisi të mundshëm për përparim të mëtejshëm” i takon tani Indisë. Khan beson se India duhet “të marrë hapat e nevojshëm për të përmbushur kërkesën dhe të drejtën prej kohësh të njerëzve të Kashmirit për vetëvendosje”. Mesazhi për publikun vendas këtu: kjo nuk e ndryshon qëndrimin e Pakistanit ndaj Kashmirit ose Indisë.
Në fund të fundit, mund të mos jetë arritja e një marrëveshjeje a rmëpushimi, por përkundrazi ajo që bëjnë dy shtetet pas saj ajo që do të sigurojë treguesin më të qartë se ku po shkon r ivaliteti Indi-Pakistan. Megjithëse diskutohet më pak, bashkëpunimi i herëpashershëm në fushat që kërkojnë të zvogëlojnë rr ezikun e p ërshkallëzimit pa dashje kanë qenë gati aq të parashikueshme sa CFV-të në marrëdhëniet Indi-Pakistan. Për shembull, India dhe Pakistani i mbajnë tashmë arsenalet e tyre b ërthamore të çmontuara, kanë një moratorium në testimin b ërthamor dhe sipas një marrëveshjeje të vitit 1988, shkëmbejnë rregullisht listat e vendeve b ërthamore në ditën e parë të çdo viti kalendarik. Ata kanë gjithashtu takime të stafit dhe kontakte të rregullta u shtarake në nivelin e DGMO, të cilat janë të një karakteri ad hoc dhe shërbejnë si mekanizma të gatshëm për të de-p ërshkallëzuar t ensionet në situata k rize. Por asnjë nga këto masa nuk ka qenë në gjendje të ndryshojë natyrën thelbësore të r ivalitetit dhe të modernizojë dialogun e paqes. Ndërsa rr eziqet e p ërshkallëzimit të panevojshëm dhe të t ronditjeve mund të jenë zvogëluar, perspektivat për progres të mirëfilltë janë ende të zbehta./The Diplomat/Lexo.com.al/e.c.
