Sipas Elias G. Skoulidas të gjitha lëvizjet kombëtare ndjekin këto hapa në ringjalljen e tyre: 1. rritja e kulturës kombëtare bazuar në një gjuhë; 2. fitimi i të drejtave politike dhe më pas pavarësia; 3. struktura e re shoqërore. Për të arritur këtë, një lëvizje kombëtare duhet të mbështetet në elementet e mëposhtme: a. intelektualët që shpikin idenë e kombit; b. patriotët që përdorin p ropagandën e tyre patriotike për të fituar më shumë mbështetës; c. mbështetja m asive e lëvizjes nga njerëzit. Që nga shekulli i 18-të dhe më vonë, lëvizjet kombëtare që ndodhën midis sistemit administrativ të mileteve, bënë që komunitetet të rimendojnë veten e tyre për sa i përket ndërgjegjes kombëtare, statusit socio-ekonomik dhe identitetit fetar. Për sa i përket lëvizjes kombëtare shqiptare, sipas Skoulidas, rrjetet midis intelektualëve shqiptarë u krijuan pas tre ngjarjeve të mëdha të cilat ishin, së pari L ufta e Krimesë (1853), së dyti k riza l indore e 1875-8 dhe së fundmi, l ufta osmano-greke e vitit 1897. Çështjet e programit të intelektualëve shqiptarë ishin: 1. Lidhja midis gjuhës greke dhe asaj shqipe; 2. Roli i fesë në lëvizjen kombëtare; 3. Teoritë e vazhdimësisë së përbashkët historike të shprehura nga teoritë pellazge; 4. Marrëdhëniet me shtetin grek, transmeton lexo.com.al.
Sipas Skoulidas, në periudhën pas L uftës së Krimesë, s hqetësimi kryesor midis intelektualëve shqiptarë ishte një lëvizje kulturore dhe më specifikisht, krijimi i një alfabeti shqip. Lulëzimi i shtypit kontribuoi jashtëzakonisht shumë në këtë përpjekje. Kjo lëvizje u shndërrua në politike pas K rizës Lindore, kur në 1878, u zhvillua Lidhja e Prizrenit dhe u ndoq një autonomi politike. Në periudhën e fundit pas vitit 1897, s hqetësimi kryesor për intelektualët shqiptarë ishte identiteti fetar dhe krijimi i një Kishe autoqefale shqiptare, e cila nuk do të jetë nën ndikimin e Greqisë, as të Patriarkanës së Stambollit. Kjo çështje u rregullua në vitin 1937 me njohjen nga Patriarkana e Kishës Autoqefale Shqiptare. Sipas Skoulidas, roli i intelektualëve ishte shumë i rëndësishëm për lëvizjen shqiptare, veçanërisht intelektualët e Diasporës që nuk ishin nën ndikimin e Patriarkanës ose shtetit grek./Lexo.com.al/e.c.
