Ndërsa Franca dhe Gjermania bashkohen me Irlandën, Norvegjinë, Danimarkën dhe Holandën në pezullimin e përdorimit të vaksinës AstraZeneca – edhe pse Agjencia Europiane e Barnave dhe Organizata Botërore e Shëndetësisë po këshillojnë njerëzit të vazhdojnë ta marrin atë – refreni i zakonshëm i qeverive europiane është se ato po veprojnë kështu nga një kujdes i tepruar, shkruan ”The Guardian”.
Ka pasur pak njoftime për mpiksjen e gjakut te njerëzit e vaksinuar kohët e fundit dhe gjithashtu një gjendje më të rrallë të quajtur trombocitopeni, kur njerëzit nuk kanë trombocite të mjaftueshme. Kjo mund të rezultojë në hemorragji. Vdekjet janë raportuar në Austri dhe Itali, të cilat ndaluan përdorimin nga frika se ishte e kontaminuar. Ndërkohë një vdekje tjetër nga trombocitopenia është raportuar në Norvegji si dhe tre shtrime në spital.
Ndërsa qeveritë po tërhiqen nga kjo vaksinë, shumica e shkencëtarëve kanë mbetur pa masë të habitur.
EMA dhe OBSH janë duke hetuar incidentet, por deri më tani nuk ka asnjë provë që ndonjë simptomë e tillë të jetë shkaktuar nga vaksina.
Ekspertët thonë se numri i mpiksjes së gjakut dhe rasteve të trombocitopenisë tek njerëzit që janë vaksinuar nuk është më i lartë sesa në popullatën që nuk ka marrë vaksinën.
Shoqëria Ndërkombëtare për Trombozën dhe Hemostazën, që përfaqëson ekspertë mjekësorë në të gjithë botën, tha se “numri i vogël i ngjarjeve trombotike të raportuara në lidhje me miliona vaksinime të administruara Covid-19 nuk sugjeron një lidhje të drejtpërdrejtë”.
Mpiksjet e gjakut janë të zakonshme, thonë ata, por jo më të zakonshme te njerëzit që kanë marrë vaksinën. Ata rekomanduan që edhe njerëzit me histori të mpiksjes së gjakut ose duke marrë ilaçe holluese të gjakut duhet të shkojnë dhe të bëjnë vaksinën.
Në BM, Autoriteti Rregullator i Barnave dhe Produkteve Shëndetësore dhe Komiteti i Përbashkët për Vaksinimin dhe Imunizimin (JCVI), i cili këshillon qeverinë, kanë qenë të vendosur në pikëpamjet e tyre.
“BM ka administruar 11 milion doza të vaksinës AstraZeneca dhe nuk ka pasur ndonjë ndryshim të dukshëm në numrin e mpiksjes së gjakut që kur është futur vaksina”, deklaroi profesori Anthony Harden, nënkryetari i JCVI.
MHRA tha se po punonte ngushtë me homologët e saj ndërkombëtarë dhe po rishikonte rastet, por “provat në dispozicion nuk sugjerojnë se vaksina është shkaku”.
Vetë AstraZeneca thotë se ka pasur 15 raste të trombozës së venave të thella (DVT) dhe 22 emboli pulmonare (mpiksje gjaku në mushkëri) në të gjithë BE dhe BM deri më 8 mars.
“Kjo është shumë më e ulët sesa pritej të ndodhte natyrshëm në një popullatë të përgjithshme të kësaj madhësie dhe është e ngjashme me vaksinat e tjera të licencuara Covid-19”, tha ajo në një deklaratë.
Por, këto përfundime shkencore nuk po bindin qeveritë evropiane. Ekzistojnë një numër faktorësh të tjerë që mund të jenë në lojë.
Njëra është se askush nuk mund të përjashtojë efektet anësore shumë të rralla në bazë të provave që përfshijnë dhjetëra mijëra njerëz. Kishte një çështje të tillë gjatë pandemisë së gripit të derrit të vitit 2009. Më pas u zbulua se një në 55 000 inokulime me një vaksinë të quajtur Pandemrix shkaktoi narkolepsinë e çrregullimit të gjumit tek fëmijët. Rreth 100 persona në BM mendohet se vuajnë nga kjo gjendje, e cila i bën ata flenë papritur gjatë ditës.
Për atë arsye do të ketë një vëzhgim veçanërisht të kujdesshëm të rasteve që nuk duken si mpiksje të zakonshme të gjakut. Në Danimarkë, për një 60-vjeçar që vdiq u tha se kishte simptoma “tejet të pazakonta”. Norvegjia gjithashtu tha se tre persona që po trajtohen në spital kishin “simptoma të pazakonta”.
Dhe qeveritë, ndryshe nga shkenca, duhet të peshojnë gjëra të tjera përveç provave. Ata duhet të shqetësohen për besimin e publikut. Franca për shembull ka luftuar rreth vaksinimit. Ekziston një histori e gjatë e dyshimit publik të kompanive të ilaçeve, të cilat kontribuan në një prishje të imazhit mbi vaksinën e gripit të derrit.
Franca bleu miliona doza, të cilat njerëzit i refuzuan. Ka norma të ulëta vaksinimi për sëmundjet e fruthit, shytave dhe rubeolës edhe tek fëmijët.
Ndërkohë, Gjermania ishte vendi i parë që refuzoi të lejonte njerëzit mbi moshën 65 vjeç të bënin vaksinën AstraZeneca për shkak të mungesës së provave se sa mirë funksiononte tek njerëzit e moshuar, duke treguar një qasje më të kujdesshme se shumica.
Faktor tjetër në vendosjen e pezullimit mund të jetë edhe furnizimi. Në BM ka stoqe të shumta. Në Europë, nuk ka. AstraZeneca sapo ka shkurtuar dërgesat e saj të propozuara përsëri, deri në 30 milionë doza në tremujorin e parë, që është rreth një e treta e asaj që ishte premtuar fillimisht. Pezullimi i vaksinimit është më i thjeshtë në Europë, nëse numri i vaksinave nuk është i disponueshëm në sasi të mëdha.