Nga Aaron David Miller/ Rezultatet e zgjedhjeve të katërta të Izraelit në pak më shumë se dy vjet duket shumë si cikli i larjes, shpëlarjes dhe përsëritjes së tre zgjedhjeve paraardhësve. Sidoqoftë, kjo nuk ishte një përsëritje e tre zgjedhjeve të fundit. Ky raund prodhoi rezultate që mund të sjellin pasoja afatgjata për politikën izraelite. Duke kërkuar ndjesë ndaj Clint Eastwood, Sergio Leone dhe filmat e tij Western, le t’i quajmë ata të mirat, të k ëqijat dhe të shëmtuarat.
E mira
Ndoshta zhvillimi më intrigues i këtij raundi të katërt zgjedhjesh, veçanërisht për ata që besojnë në rëndësinë e forcimit të demokracisë izraelite dhe integrimin e qytetarëve arabë të Izraelit (21% të popullsisë) në politikën e trupit kryesor, ishte performanca e Listës së Bashkuar Arabe – një nga dy partitë që përfaqësojnë qytetarët arabë të Izraelit. Një parti e vogël konservatore islamike që u shkëput nga Lista e Përbashkët Arabe, Lista e Bashkuar Arabe e udhëhequr nga Mansour Abbas ka deklaruar publikisht gatishmërinë e saj për t’u bashkuar me një qeveri të kryesuar nga Netanyahu ose kundërshtarët e tij. Në të vërtetë, Mansour beson se arabët izraelitë mund të përparojnë më së miri interesat e komunitetit të tyre dhe të ushtrojnë ndikim real nga brenda, sesa jashtë qeverisë. Katër vendet e Abbas e vendosin atë të paktën në letër në pozicionin e përcaktuesit të lojës, dhe ai duket i gatshëm dhe i aftë të tregtojë atë mbështetje nëse merr angazhime për çështje shumë të rëndësishme për komunitetin e tij – domethënë ndalimin e vrullit të k rimit dhe d hunës në komunitetin arab dhe më shumë burime për zhvillimin ekonomik dhe shoqëror, transmeton lexo.com.al.
Në të vërtetë, Netanyahu, pasi shfrytëzoi f rikën e disa izraelitëve hebrenjë ndaj arabëve në zgjedhjet e mëparshme, e vlerësoi c inikisht Abbasin në këtë fushatë për të mbrojtur interesat e tij. Nga ana tjetër, Yair Lapid, partia e dytë më e madhe, ndonëse shpreson për të arritur një koalicion për ta larguar Netanyahun nga pushteti, tashmë është përballur me Abbas për t’u bashkuar qeverisë. E gjithë kjo përbën diçka si një revoluc ion në politikën izraelite. Asnjë qeveri izraelite nuk ka përfshirë kurrë një parti arabe në një koalicion. Dhe asnjë udhëheqës i një partie arabe nuk është dukur kurrë më i etur për të lënë mënjanë s hqetësimet ideologjike, të pranojë bashkimin me partitë hebreje zioniste në këmbim të një liste të qartë të kërkesave për të favorizuar komunitetin e tij. Të dy Netanyahu dhe k undërshtari i tij kryesor Lapid mund të bien dakord të pranojnë Abbasin në qeveritë e tyre; por partitë e krahut të djathtë të supozuar midis aleatëve të tyre përkatës, nuk do të bëjnë. Për të cituar Anshel Pfeffer, kolumnist i vjetër për Haaretz, mund të jetë shumë herët që “të thyhet kjo tabu” por është më afër se kurrë. Dhe ky është një lajm i mirë për të realizuar premtimin e Izraelit si një demokraci gjithëpërfshirëse.
E k eqja
Lajmi i k eq, natyrisht, është se Izraeli duket i mbërthyer përsëri në një lak d ënimi të mosfunksionimit të përhershëm – me një mundësi reale të zgjedhjeve të pesta në shtator. Zgjedhjet e përsëritura humbasin kohë dhe burime. Izraeli po funksionon nga një buxhet i miratuar në 2019; planifikimi në ministri të ndryshme, përfshirë Ministrinë e Mbrojtjes, është i pamundur mes kësaj lloj pasigurie. Dhe ndërsa qeveria e Netanyahut sigurisht që ka prodhuar rezultate me vaksinat, Izraeli kaloi disa bll okime k aotike, humbi më shumë se 6,000 jetë si rezultat i hapjes shumë shpejt dhe gjatë procesit t ensionoi besueshmërinë e qeverisë. Në të vërtetë, nuk është rastësi që partia Likud e Netanyahut humbi gjashtë vende në zgjedhjet e javës së kaluar. Shpjegimi se pse Izraeli mund të drejtohet për një zgjedhje të pestë është kompleks. Një pjesë e arsyes lidhet me siguri me një sistem zgjedhor të bazuar në përfaqësimin proporcional sesa në zgjedhjen e drejtpërdrejtë të një kryeministri. Kjo u jep përparësi partive më të vogla që përfundojnë të jenë përcaktues të lojës apo prishës të koalicionit, transmeton lexo.com.al.
Pastaj, ekziston realiteti që Izraeli mbetet një vend dhe shoqëri thellësisht e n darë, me n darje se si të trajtojë çështjen Palestineze; midis konceptimeve të një shteti laik ose fetar; dhe ndarjet mbi rëndësinë e Izraelit si një shtet demokratik ose hebre dhe vlerën e një gjyqësori të pavarur. Është joshëse të shohësh këto zgjedhje si të fundit si një referendum mbi Netanyahu. Por kjo m askon nd arjet e thella që p olarizojnë vendin. Në fund, është çështja e p adive kundër Netanyahut dhe gjykimit në pritje për r yshfet të pretenduar, prishje të besimit dhe m ashtrim – pavarësisht se ai po ruan pafajësinë e tij. Shansi më i mirë për të mposhtur këto a kuza është që Netanyahu të mbetet Kryeministër dhe të kërkojë të krijojë një qeveri të ngushtë të djathtë që mund të miratojë legjislacionin për të vonuar ose anuluar çështjet ligjore kundër tij. Minimalisht, ai duhet të parandalojë që të tjerët të formojnë një qeveri. Në të vërtetë, një palë zgjedhjesh tjetër e lejon atë të mbetet Kryeministër deri në zgjedhjet e ardhshme dhe të mbajë të hapur mundësinë që ai të krijojë qeverinë e tij të ngushtë herën tjetër.
Dhe e s hëmtuara
E s hëmtuara në këto zgjedhje është d ëshpërimisht e qartë. Një bllok i vogël partish – Sionizmi Fetar – i afruar nga Benjamin Netanyahu në një përpjekje për të rritur shanset e tij për të formuar një qeveri të ngushtë të krahut të djathtë – fitoi gjashtë vende dhe do të betohet dhe do të ulet në Knesset (Parlamenti izraelit) javën e ardhshme. Ky bllok përfshin një parti Noam, e cila mbron politikat anti-homoseksuale dhe dy elementë të tjerë të krahut të djathtë – njëri prej të cilëve, Fuqia Hebraike, që drejtohet nga një dishepull i e kstremistit Meir Kahane dhe që bën thirrje të hapur për d ëbimin e arabëve të gjykuar si “të p abesë”. Nëse Netanyahu do të kishte sukses në formimin e koalicionit të tij të ngushtë, Sionizmi Fetar do të ishte pjesë e tij duke legjitimuar r acizmin e hapur; duke reflektuar me turp anën më të e rrët të politikës izraelite; dhe m inimin e mëtejshëm të demokracisë së Izraelit. Me respekt të m akinacioneve të Netanyahut, ky bllok e kstremist do të varej si një albatros rreth qafës së Izraelit, transmeton lexo.com.al.
Pra, a po drejtohet Izraeli për një zgjedhje tjetër? Është e pamundur ta thuash tani. Pasi të jetë konsultuar me të gjitha partitë javën e ardhshme, Presidenti i Izraelit do të caktojë kandidatin i cili duket se ka shansin më të mirë për të formuar një qeveri. Kemi shumë të ngjarë të shohim një periudhë të zgjatur të negociatave të koalicionit, marrëveshjeve dhe tregtisë së vendeve për të parë nëse Netanyahu ose opozita e tij e supozuar mund të krijojnë një koalicion. Nëse jo, duke cituar fjalët e një kolumnisti izraelit, zgjedhjet e pesta – f atkeqësisht për shumicën e izraelitëve – do afrohen si m urtaja e 11-të./CNN/Lexo.com.al/e.c.
