Nga Barkha Dutt/ Pak më shumë se 20 vjet më parë, Bill Clinton i referohej nënkontinentit Indian si “vendi më i rr ezikshëm në tokë”. Në atë kohë ishte k onflikti midis Indisë dhe Pakistanit, të dy fuqi b ërthamore, ajo që ai kishte në mendje. Azia e Jugut është ende një vend i rr ezikshëm sot, por tani është një r ivalitet tjetër që duket si k ërcënimi kryesor për paqen. Duke gjykuar nga ngjarjet e fundit, l ufta tjetër e madhe mund të jetë mes Indisë dhe Kinës. India është përndjekur nga një humbje d ërrmuese u shtarake ndaj Kinës në 1962. Vendi ishte aq i tr aumatizuar nga humbja, saqë raporti i porositur për të analizuar s hpartallimin nuk është bërë kurrë publik. Indianët brendësuan asimetrinë e fuqisë midis tyre dhe Kinës. Mbi të gjitha, ekonomia e Kinës është pesë herë më e madhe se ajo e Indisë – dhe shpenzimet e saj u shtarake janë disa herë më të madha.
Me Pakistanin që shihet si k undërshtari kryesor i Indisë, indianët menduan për Kinën ose kryesisht si të parre zikshme ose si shumë të madhe për tu ngatërruar. Kryeministri Narendra Modi bëri pesë udhëtime në Kinë në gjashtë vitet e fundit dhe u takua me Presidentin kinez Xi Jinping 18 herë. Pavarësisht t ensioneve përgjatë kufirit Indi-Kinë gati 2,500 milje të gjatë, Modi theksoi se asnjë plu mb nuk ishte qëlluar midis vendeve në katër dekada. E gjithë kjo ka ndryshuar. Majin e kaluar, trupat e PLA të Kinës bënë inkursione përtej Linjës së Kontrollit Aktual, kufiri i rënë dakord që ndan të dy vendet, transmeton lexo.com.al.
Në gusht, trupat indiane morën kontrollin e lartësive strategjike k ritike në veri dhe në jug të Liqenit Pangong, si dhe vendet përgjatë vargmalit Kailash. U shtria indiane ishte në gjendje të fitonte një pamje të qartë të një qyteti të rëndësishëm garnizoni brenda Kinës. Asnjë prej këtyre nuk ishte zona ku kishin ndodhur ndërhyrjet kineze; India kishte hapur në mënyrë efektive një front të ri të k onfliktit u shtarak. Pas kësaj, për gjashtë muaj, trupat indiane dhe kineze qëndruan në distancë frymëmarrjeje, ndonjëherë me vetëm pak metra që i ndanin në një lartësi mbi 17,000 metra; Tanket e b etejës ndonjëherë ndodheshin brenda 45 metrash nga njëri-tjetri. Opsioni për të shkuar përpara erdhi pasi India u ac arua nga kinezët gjatë bisedimeve. Kur Lt. Gens. Harinder Singh dhe PGK Menon u takuan me homologun e tyre kinez, gjeneral majorin Liu Lin, negociatat vazhduan për 13 deri në 17 orë pa bërë përparim. Një zyrtar, i cili kërkoi të mbetet anonim, tha se “Kinezët shkonin qëllimisht nëpër rrethe. Qëllimi i tyre i vetëm ishte të na lodhnin”.
Në shkurt, India dhe Kina ranë dakord të tërheqin trupat nga majat përreth liqenit Pangong Tso, liqeni më i lartë i ujit të kripur në botë. Syed Ata Hasnain, një komandant i pensionuar i u shtrisë, tha se “Kinezët operuan me llogaritjen që India nuk ka stomakun për të shkuar në një l uftë të plotë. U shtria e Indisë është përgjigjur gjithmonë me forcë kundër a gresioneve, por ne nuk kemi iniciuar ose filluar kurrë një operacion s ulmues. Kjo është arsyeja pse ky veprim quid pro quo [ishte] unik”. Hasnain beson se pa këtë veprim ofe nsiv, kinezët nuk do të kishin bërë kurrë kompromis. P resioni u shtarak i Indisë në fund të fundit i bindi kinezët të tërhiqnin forcat e tyre nga liqeni Pangong Tso, duke e larguar në pamje të parë vendin nga hijet e vitit 1962. Por paqja është e paqartë, dhe ndoshta e përkohshme. Dhjetëra mijëra trupa dhe tanke mbeten të dislokuar në Ladakh në pozicionet e pasme. Ka kreshta të tjera malore ku mosmarrëveshja vazhdon, një kujtesë se sa i ndezshëm është rajoni dhe, në fund të fundit, se si m ilitarizimi i Himalajeve duket se është i përhershëm, transmeton lexo.com.al.
Iluzionet e Indisë për Kinën kanë mbaruar. Një l uftë me dy fronte kundër Kinës dhe Pakistanit në të ardhmen është një rr ezik real për Indinë, veçanërisht duke marrë parasysh që shumë e konsiderojnë këtë të fundit si një vasal të Pekinit. Ushtria largoi k rizën e Ladakh me Kinën, por bashkëpunimi në fushën e b etejës midis Kinës dhe Pakistanit mund të ishte një m akth. Duke lënë b etejat u shtarake mënjanë, India ka kaluar në ofensivë në fusha të tjera. Kina u s hqetësua ndërsa India zgjati dorën drejt Tajvanit – një njohje de facto e shtetësisë së saj. India ka ndaluar 200 aplikacione kineze dhe ka kufizuar investimet e huaja direkte nga kompanitë kineze. Nga ana tjetër, h akerat kinezë s ulmuan rrjetin elektrik të Indisë në Mumbai; ata thuhet se janë duke vështruar tani pasuritë e naftës dhe gazit. Ndryshimi i marrëdhënieve i Indisë me Kinën ofron një hapje në Shtetet e Bashkuara. Presidenti Biden kapi mundësinë muajin e kaluar ndërsa drejtoi takimin e Quad, një aleancë midis Japonisë, Australisë, Indisë dhe Shteteve të Bashkuara. Megjithëse ishte e pathënë, mesazhi ishte i qartë: Kundër Kinës.
Për ta bërë këtë, dora e Indisë duhet të forcohet. Amerikanët nuk duhet të luajnë më softball me Pakistanin. Aktualisht, Quad po zhvillon stërvitje të përbashkëta detare, një kujtesë që prania e Indisë në Indo-Paqësor duhet të mbështetet nga aleatë të tjerë. Dhe, ndërsa kombet tregojnë gishtin drejt Kinës për err ësinë e saj ndaj pandemisë, Quad duhet të lëvizë shpejt për të shpërndarë vaksinat para se Kina të përdorë vaksinën e saj për të blerë ndikim midis kombeve më të vegjël. Një “aleancë e demokracive”, siç e quajti Biden, duhet të provojë vetveten. Dhe një provë kryesore do të jetë gatishmëria e aleancës për të qëndruar e bashkuar me Indinë kundër ngritjes së një Kine di ktatoriale dhe m ashtruese./TheWashingtonPost/Lexo.com.al/e.c.
