Nga Francisco Toro/ Javën e kaluar, venezuelianët panë të habitur – por jo në vërtet të befasuar – ndërsa Presidenti Nicolás Maduro v rau një marrëveshje të hartuar me kujdes për të lejuar Organizatën Botërore të Shëndetësisë të sjellë vaksina kundër koronavirusit në vend. Duke përmendur s hqetësimet e sigurisë tashmë të d emaskuara në lidhje me vaksinën AstraZeneca që OBSH po ofronte, r egjimi i bëri thirrje “sovranitetit sanitar” për të kërkuar një vaksinë tjetër. Kjo ndodhi ndërsa vendi po përballet me një rritje të re v dekjeprurëse me rastet e infektimeve, ndërsa spitalet janë të tejmbushura me variantin brazilian të v irusit, dhe ndërsa Maduro shpërndan k eqinform në formën e kurave çudibërëse. Pandjeshmëria i tij në vonimin e një vaksine të OBSH-së ishte sigurisht e t merrshme; por nuk ishte aspak e pashembullt. U rgjencat nuk përcaktojnë përparësitë e atyre që janë në pushtet. Dhe Covid nuk është u rgjenca e parë ku r egjimi i Venezuelës ka vendosur optikat dhe interesat politike përpara nevojave mbizotëruese humanitare të njerëzve të vet.

Në fakt, ka qenë kështu gjatë gjithë kohës, duke filluar qysh në vitin e parë të Hugo Chávez në pushtet, në 1999. Ndërsa Krishtlindja po afrohej atë vit dhe bota s hqetësohej për mijëvjeçarin, Chávez po bënte fushatë para një referendumi për të ratifikuar kushtetutën e re. Kjo kushtetutë e re kishte qenë një mani për të dhe krijimi i saj konsumoi pjesën më të madhe të vitit të tij të parë në detyrë. Referendumi për ratifikimin e tekstit ishte planifikuar për në 15 dhjetor. Parashikimi meteorologjik kishte paralajmëruar për shi përgjatë bregdetit verior. Në fakt, kishte qenë një mot i lagësht për javë të tëra në kodrat e Karaibeve të Vargas, një periferi në veri të Karakasit. Kushdo që ka udhëtuar në Venezuelë e di vendin, pasi zona është shtëpia e aeroportit të vendit. Kodrat janë të mbuluara me kasolle. Dherat në brigjet e thepisura të maleve u lagën tejpërtej; toka ishte tashmë e zhytur në ujë. Këto vendbanime të përhapura të bëra gjatë 50 viteve të mëparshme ishin një nga shenjat më të dukshme të d ështimeve shoqërore të r egjimit të vjetër. Për të ndërtuar shtëpitë e tyre, njerëzit atje prenë gradualisht pemët që dikur mbanin kodrën së bashku, transmeton lexo.com.al.

Pastaj, në ditën e referendumit, ra vërtet shi. Kodrat sollën një varg k atastrofik rrëshqitjesh të baltës që s hkatërruan menjëherë mijëra shtëpi që balta i morri përpara në rrugën e vet. Komunitete të tëra u zhdukën nga harta, pothuajse të gjitha prej tyre ishin vendbanime të varfra ku jetonin në të vërtetë njerëzit që mbështesnin Chávez. Ishte një natë t merresh dhe numri i përfundimtar i v dekjeve, që supozohet të ishte me pesë shifra, nuk është përpunuar kurrë plotësisht. Kjo ndodhi aq kohë më parë saqë i ra në dorë administratës së Clinton-it për të ofruar përgjigjen e saj, dhe ata e bënë. Më 18 dhjetor, USAID/OFDA dërgoi Disaster Assistance Response Team (DART) “për të ndihmuar në koordinimin e veprimtarive të reagimit dhe për të kryer vlerësime të dëmit dhe nevojave”. Në prag të Krishtlindjes – vetëm gjashtë ditë më vonë – administrata mori miratimin për 20 milion dollarë ndihmë pas k atastrofës për Venezuelën si pjesë e një projektligji të madh të Departamentit të Mbrojtjes.

Ishte k riza e parë e madhe e epokës së Chavez, që u rëndua nga fakti që qeveria ishte dukshme e  shpërqendruar, pasi ishte përqendruar tek referendumi. Si një ogur i një t ragjedie greke, kushtetuta e Chávez u ratifikua nga njerëzit në mes të një t ragjedie kombëtare. Më domethënëse është ajo që ndodhi më pas. Ministri i Mbrojtjes i Venezuelës, i mbingarkuar nga shkalla e k atastrofës, bëri thirrje për ndihmë ndërkombëtare. Agjencia Amerikane për Zhvillim Ndërkombëtar u ofrua me shpejtësi të dërgonte ndihmë për të ndihmuar mijëra njerëz që papritmas kishin mbetur pa shtëpi nga përmbytjet. Rrugët kishin rënë nga lart e poshtë bregdetit, duke e bërë të vështirë mobilizimin e ndihmave për v iktimat. U shtria amerikane kishte kapacitetin për të ndërtuar ura të përkohshme shpejt. Por kur Chávez kuptoi se u shtarët me uniformë të SHBA do të duhej të dilnin në breg për të dhënë ndihmën, ai e k undërshtoi. Pa dhënë shumë shpjegime, ai urdhëroi që ndihma amerikane të kthehej prapa. Kjo shkaktoi një s hqetësim të madh në Uashington, duke paralajmëruar një marrëdhënie shumë më të k eqe. Por nuk krahasohej aspak me s hqetësimin e ndjerë nga vi ktimat e t ragjedisë së Vargasit, të cilët vu ajtën pasojat e përgjigjes së d ështuar ndaj urgjencës për vitet në vijim, transmeton lexo.com.al.

Ky ishte një moment, gjatë atyre viteve të para të r evolucionit, që na dha një grimcë të shkurtër, një vështrim në projektin a utoritar në thelbin e chavismit. Në atë kohë, vetëm eksentrikët  dhe të obsesionuarit e e kstremit të djathtë paralajmëruan se Chávez ishte një trashëgimtar, me anë të Havanës, të qasjes sovjetike të shtetdrejtimit. Çdo lëvizje që dukej se do t’u jepte çdo shkallë të fuqisë ose legjitimitetit amerikanëve do të refuzohej gjithmonë, pa marrë parasysh se sa kushtonte për popullsinë. Por kanë kaluar 22 vjet. Ne i njohim ata shumë më mirë tani. Vendimi i Maduro për të bllokuar aksesin e hershëm të Venezuelës në vaksina nuk befasoi askënd prej nesh. As edhe një grimcë. Mbi të gjitha, Chávez e zgjodhi atë personalisht për të vazhduar qeverisjen në mënyrën që do të kishte bërë ai./TheWashingtonPost/Lexo.com.al/e.c.