Nga Alexander B. Grey/ Ndërsa presidenca e Biden po kalon pragun simbolik 100-ditor, gjuetia e Kinës në të gjithë Indo-Paqësorin po rritet pothuajse çdo ditë. Në Detin e Kinës Jugore, mbi 200 anije kineze peshkimi refuzuan të linin ujërat filipinase për javë me radhë në një përpjekje transparente për të theksuar pretendimet e sovranitetit të Pekinit atje. Avionët kinezë po vendosin gjithashtu rregullisht rekorde për shkallën e s hkeljes së tyre në hapësirën ajrore tajvaneze. Një hartë e re e hartuar nga Kina dyfishon pretendimet e vendit ndaj Ishujve Senkaku të administruar nga japonezët. Dhe oreksi i Pekinit për taktikat e p resionit ekonomik, përfshirë mallra aq të larmishëm sa vera australiane dhe ananasi tajvanez, nuk tregon shenja të qetësimit të qasjes së saj.
Edhe Ishujt e Paqësorit, shumë prej të cilëve janë përpjekur të ekuilibrojnë me kujdes një Kinë në rritje me partnerë të kahershëm si Shtetet e Bashkuara, Australia dhe Zelanda e Re, po ndiejnë qasjen shtytëse të Pekinit. Surangel Whipps, Jr, Presidenti i Palau, ka folur në mënyrë elokuente për sjelljen “b ulizuese” të Kinës kundër vendit të tij me më pak se 20,000 njerëz, nga peshkimi i paligjshëm në ujërat e Palau deri në h akmarrjen ekonomike ndaj industrisë së turizmit të Palau për mbështetjen e saj të vendosur ndaj Tajvanit, transmeton lexo.com.al.
Whipps deklaroi pasi policia e Palau, në bashkëpunim me Gardën Bregdetare të SHBA kapi një anije kineze për korrje të paligjshme të kastravecit të detit në ujërat e Palau në dhjetor 2020, se “Kjo ka të bëjë me sigurimin e kufijve tanë dhe vendet e tjera që nuk i respektojnë kufijtë e vendeve të tjera nuk janë të pranueshme. V jedhja dhe ofrimi i ry shfetit duhet të ndalet, peshkimi i p aligjshëm duhet të ndalet. Si shtete, ne duhet të jemi gjithashtu të përgjegjshëm ndaj njerëzve tanë dhe t’u themi atyre që të mos shkojnë në vende të tjera dhe të bëjnë këto gjëra”.
Whipps është shfaqur si një figurë tërheqëse midis një brezi të ri të liderëve të Ishujve të Paqësorit – një grup që është s keptik për synimet rajonale të Kinës, të s hqetësuar për lidhje më të forta me partnerët tradicionalë të sigurisë dhe pa frikë për të folur kundër a buzimeve të Pekinit. Ndërsa Whipps ka qenë veçanërisht ekstrovert, Presidenti David Panuelo i Shteteve Federale të Mikronezisë (FSM) dhe Presidenti David Kabua i Ishujve Marshall janë të së njëjtës linjë, transmeton lexo.com.al.
Megjithatë, ndërsa udhëheqësit e tjerë të Ishujve të Paqësorit llogarisin vendin e tyre në një përshpejtim të k onkurrencës strategjike midis SHBA dhe Kinës, ata do të veprojnë nga një pozicion shumë më ndryshe nga ai që gëzojnë Whipps, Panuelo dhe Kabua. Si udhëheqës të vendeve të Compacts of Free Association (COFA) me Shtetet e Bashkuara, ata mund të jenë të sigurt në garancinë ligjore të Uashingtonit për sovranitetin dhe integritetin e tyre territorial, si dhe për përfitimet e shumta ekonomike dhe sociale që vijnë nga marrëveshje të tilla.
Në një epokë të p resionit ekonomik kinez dhe fushatave të ndikimit a gresiv, Freely Associated States (siç njihen nënshkruesit e COFA) kanë mbrojtje të konsiderueshme të padisponueshme për kolegët e tyre të Ishujve të Paqësorit. Veçanërisht të prekshëm janë Nauru, Tuvalu dhe Kiribati, përmasat jashtëzakonisht të vogla dhe i zolimi gjeografik i të cilave i bëjnë ata veçanërisht të ndjeshëm ndaj detyrimit të jashtëm. Me popullsi prej afërsisht 10,000, 11,000 dhe 120,000 respektivisht, të tre renditen ndër kombet më të vogla të botës. Popullsia e Kiribatit është shpërndarë në pothuajse 1.5 milion milje katrore, transmeton lexo.com.al.
Pekini ka treguar tashmë prirjen e tij për të ushtruar fuqi mbi këto ishuj të vegjël. Në vitin 2019, për shembull, Kina arriti të nxisë Kiribatin të kalojë njohjen e saj diplomatike nga Taipei në Pekin në një proces që ngriti s hqetësime në lidhje me ndërhyrjen e padrejtë të Kinës në procesin politik të Kiribatit. Kiribati, s hqetësohen ekspertët, mund të jetë një shenjë e gjërave që do të vijnë. Ndërsa Nauru dhe Tuvalu vazhdojnë të njohin Tajvanin, nuk ka dyshim se Kina është e aftë të përdorë burime të mëdha, në formën e ndihmës së hapur ekonomike dhe ndikimit të f shehtë, në mënyrë që të sigurojë rezultatet e saj të preferuara në shtetet e vogla me procese qeverisëse relativisht të paqarta.
Ndërsa administrata e Biden përballet me r evizionizmin në rritje të Kinës përtej Indo-Paqësorit, s fidat me të cilat përballen ishujt më të vegjël të Paqësorit duhet të jenë në interes të parë. Jo vetëm që këto shtete kanë disa nga gjeografia më strategjike e rajonit, por ato janë gjithashtu demokraci të përkushtuara që prej kohësh kërkojnë të rreshtohen me interesat e SHBA në forume ndërkombëtare dhe në Kombet e Bashkuara. Për më tepër, përgjigja e SHBA dhe partnerëve të saj ndaj a gresionit të Pekinit midis shteteve më të vogla të rajonit do të shikohet nga afër përtej Indo-Paqësorit, transmeton lexo.com.al.
Për këtë qëllim, SHBA duhet të jetë pranuese ndaj idesë së diskutuar gjatë nga figurat kryesore në Nauru, Tuvalu dhe Kiribati: ajo e zgjerimit të versioneve të COFA në shtetet më të vogla në rajon. Ideja mbart merita të konsiderueshme. Suksesi i COFA-ve ekzistuese me Freely Associated States në sigurimin e një mbrojtjeje kundër a gresionit kinez ofron një model që është tërheqës për shtetet më të rr ezikuara të rajonit. Në një rajon post-kolonial që krenohet me sovranitetin e fituar me vështirësi, ekuilibri i COFAs midis sovranitetit dhe sigurisë ka një tërheqje të brendshme.
Administrata e Biden, nga ana e saj, është përpjekur të riafirmojë angazhimin e saj për një Indo-Paqësor të lirë dhe të hapur gjatë kohës së saj të shkurtër në detyrë. Nuk ka shfaqje më efektive të këtij angazhimi sesa zgjatja e ofertës së ndihmës amerikane ndaj Nauru, Tuvalu dhe Kiribati në formën e marrëdhënieve afatgjata që mbrojnë sovranitetin e tyre. Me ambiciet e Pekinit që rriten me shpejtësi, do të kërkojë një përpjekje të kombinuar nga Uashingtoni dhe aleatët e tij për të siguruar që shtetet më të vogla të Indo-Paqësorit të vazhdojnë të gëzojnë pavarësinë, sigurinë dhe prosperitetin./TheDiplomat/Lexo.com.al/e.c.
