Nga Hamidreza Azizi/ Dy mandatet e Mahmoud Ahmadinejad si President iranian, nga 2005 në 2013, mbahen mend më së miri për zellin e tij ideologjik, politikën e jashtme a gresive dhe fjalimet e f urishme kundër Shteteve të Bashkuara dhe Izraelit. Megjithatë, që nga largimi nga detyra, ai ka përdorur kryesisht aftësitë e tij të a gjitacionit p opulist kundër sistemit iranian të qeverisjes. Kjo fushatë e fundit arriti një kulm këtë muaj kur ai u regjistrua për të kandiduar përsëri për President. Siç pritej, Ahmadinejad u skualifikua përfundimisht nga kandidimi. Por kjo llogaritet si një fitore për ish-presidentin. Ai nuk donte të fitonte presidencën këtë vit – plani i tij është pikërisht të parandalohet të fitojë dhe aq më mirë të paraqitet si v iktimë e një r egjimi thelbësisht të padrejtë. Me t’u regjistruar për zgjedhjet e këtij viti në Ministrinë e Brendshme, Ahmadinejad k ërcënoi menjëherë se do të b ojkotojë zgjedhjet nëse Këshilli Kujdestar – organi i udhëhequr nga konservatorët i ngarkuar me vetingun e kandidatëve – vendos që ta skualifikojë atë. Ai e bëri gjithashtu të qartë se nuk do të mbështeste gjithashtu asnjë kandidat tjetër.
Figurat konservatore reaguan me shpejtësi, duke k ritikuar Ahmadinejad për sfi dimin e të njëjtit sistem zgjedhor që ai kishte shfrytëzuar më parë dy herë për t’u bërë President. Por ish-presidenti nuk kishte dëshirë të ndalonte së irr ituari ish-aleatët e tij. Në vend të kësaj, në një intervistë të mëvonshme, ai e quajti veten një “demokrat liberal”, një term i përdorur shpesh nga linjat e a shpra të Iranit për të d iskredituar kundërshtarët e tyre. Ai vazhdoi duke thënë gjithashtu se “Unë nuk jam Ahmadinejad që keni në mendje”. Kjo pjesë e fundit është çelësi për të kuptuar mesazhin e tij: se ai nuk është më personi që kemi njohur dikur. Në të vërtetë, Ahmadinejad filloi transformimin e tij një dekadë më parë, gjatë mandatit të tij të dytë si President, transmeton lexo.com.al.
Tjetërsimi i tij nga kampi konservator i qeverisë iraniane, përfshirë udhëheqësin suprem, u shkaktua nga interpretimi i tij i gjerë i mbështetjes së qartë të Ayatollah Ali Khamenei për të në pasojat e zgjedhjeve të m anipuluara të vitit 2009. Ahmadinejad duket se e interpretoi këtë si një dritë jeshile për të bërë siç dëshironte në zyrë. Rezultati ishte një fërkim serioz midis administratës së tij dhe pothuajse të gjitha qendrave të tjera të pushtetit në Iran, përfshirë gjyqësorin, parlamentin, IRGC, dhe madje edhe vetë Khamenei. Për shembull, ai akuzoi IRGC për “k ontrabandë” dhe gjyqësorin për shkeljen e kushtetutës. Ai sfidoi gjithashtu – por përfundimisht e zbatoi – urdhrin e Khamenei për të mos pushuar nga puna Ministrin e Inteligjencës Heydar Moslehi.
Ajo që Ahmadinejad ndoshta nuk e kishte konsideruar ishte se i njëjti kamp konservator që s htypi Lëvizjen e Gjelbër në favor të tij do të bënte të njëjtën gjë me çdo ngatërrestar tjetër të mundshëm. Pas përfundimit të mandatit të tij të dytë në detyrë në 2013, Ahmadinejad vendosi të ruajë pushtetin e tij duke ia dorëzuar presidencën një anëtari të rrethit të tij të ngushtë. Ai vendosi mbështetjen e tij pas kandidimit për presidencën të këshilltarit të tij të ngushtë Esfandiar Rahim Mashaei, madje duke e shoqëruar Mashaei në Ministrinë e Brendshme për t’u regjistruar si një kandidat. Sidoqoftë, Mashaei, i cili ishte i n everitur nga konservatorët për pozicionet e tij të diskutueshme rreth Islamit dhe klerit, nuk arriti të kapërcejë pengesën e Këshillit Kujdestar, transmeton lexo.com.al.
Ai përfundoi në b urg katër vjet më vonë për a kuza të tilla si “veprime kundër sigurisë kombëtare” dhe “p ropagandë kundër sistemit”. Hamid Baghaei, një tjetër bashkëpunëtor i afërt i Ahmadinejad, pati një fat të ngjashëm menjëherë pasi ai u ndalua nga kandidimi në zgjedhjet presidenciale të 2017. Këto ishin të njëjta zgjedhje në të cilat Këshilli Kujdestar skualifikoi gjithashtu Ahmadinejad pasi ai injoroi këshillën e Khamenei për të mos kandiduar. Deri në atë moment, ishte bërë tashmë e qartë se as ai e as kushdo tjetër pranë tij nuk do të kishte ndonjë shans për të marrë postet më të larta ekzekutive në vend.
Kur Ahmadinejad arriti në përfundimin se nuk do të gjente një mënyrë për t’u kthyer në pushtet përmes sistemit, ai vendosi të hapte një shteg rreth tij. Gjatë katër viteve të kaluara, ai ka kapërcyer shumë nga vijat e kuqe më të qarta të sistemit politik iranian, nga mbështetja e p rotestave në 2018 dhe 2019 duke folur për “k orrupsion sistematik” në Iran dhe k ritikuar ndërhyrjen e vendit në Siri kundër vullnetit të popullit sirian. Ai shkoi aq larg sa të pohonte se nuk kishte të bënte aspak me s htypjen e protestuesve të Lëvizjes së Gjelbër, duke sugjeruar se në vend ishte vendosur një “b andë e organizuar” brenda sistemit të sigurisë që përdori dhunë kundër njerëzve, transmeton lexo.com.al.
Njëkohësisht, ai nisi një performancë të fuqishme në media sociale për të përshkruar veten si një politikan modern që përdor teknologji të reja për të dhënë mesazhe të “paqes, lirisë dhe drejtësisë” në botë. Kandidatura e refuzuar e Ahmadinejad duhet parë si faza e fundit e kësaj fushate afatgjatë të ribrandimit. Ai e kuptoi që Këshilli Kujdestar nuk kishte shumë të ngjarë ta kualifikonte atë për të kandiduar këtë vit. Por një refuzim ishte pikërisht ajo që ai dëshiron, pasi mund ta ndihmojë atë të projektojë imazhin e një figure opozitare, e cila pa u lodhur përpiqet të sjellë ndryshime dhe nuk ka frikë të ballafaqohet drejtpërdrejt me e stablishmentin iranian.
Ahmadinejad pa dyshim që e kupton se ai nuk ka gjasa të bëhet kurrë President përsëri – por ambiciet e tij shtrihen përtej asaj zyre. Ai duket se po pret vakumin e fuqisë që ka të ngjarë të shfaqet pas v dekjes së 82-vjeçarit Khamenei. Në një situatë kur nuk ka asnjë opozitë të organizuar politike brenda vendit dhe grupet e opozitës jashtë vendit janë ose shumë të copëtuara ose u mungon mbështetja popullore, ai dëshiron të marrë rolin e një udhëheqësi kombëtar anti-e stablishment. Sipas Abdolreza Davari, ish-këshilltar i Ahmadinejad, i cili tani është një nga k ritikët e tij të vendosur, ish-presidenti beson se Republika Islamike do të s hembet me v dekjen e Khamenei. Sidoqoftë, në kundërshtim me pretendimet e tij për të qenë një demokrat liberal, zëvendësimi i tij ideal për sistemin aktual politik do të ishte një lloj tjetër i qeverisë islamike pa velayat-e faqih ose udhëheqjen supreme në krye të saj, transmeton lexo.com.al.
Për të pasur sukses, Ahmadinejad do të duhet të zgjerojë bazën e tij politike. Aktualisht, klasa e mesme e arsimuar – baza tradicionale shoqërore e kampit reformist – duket se ka humbur shpresën për të punuar me sistemin politik pasi dëshmoi rekordin z hgënjyes të Presidentit Hassan Rouhani dhe autoritetin në rritje të ushtruar nga linjat e a shpra dhe shërbimet e sigurisë. Qëllimi i Ahmadinejad duket të jetë të fitojë gradualisht besnikërinë e klasave të ulëta dhe, idealisht, brezin e ri që nuk ka kujtesë të drejtpërdrejtë të presidencës së tij dhe Lëvizjes së Gjelbër duke ofruar premtime retorike të vazhdueshme për drejtësi, liri dhe luftë kundër k orrupsionit. Nëse historia është ndonjë shembull, ai mund të përfundojë me sukses të ribrandojë veten si një kampion i ndryshimit.
Ayatollah Akbar Hashemi Rafsanjani i ndjerë, një ish-president kundër të cilit u formua lëvizja e reformës në 1997, arriti të ribrandojë veten si një mbështetës i reformës deri në 2005 dhe madje si një udhëheqës reformist në kohën kur v diq në 2017. Ahmadinexhad ka të drejtë: Ai nuk është personi që bota e njohu vite më parë. Dikur një f anatik ideologjik dhe një President i papërvojë, Ahmadinejad është bërë tani një politikan m akiavelian që di të luajë një lojë të gjatë. Së shpejti do të dimë nëse ai ka fituar vrullin e mjaftueshëm për të pasur një shans që të përfundojë përfundimisht në krye./ForeignPolicy/Lexo.com.al/e.c.
