Nga Khaing Sandi Win Min/ Pak më shumë se tre muaj pasi u shtria e Mianmarit mori pushtetin në një g rusht shteti, ka shenja të shumta se t razirat e përhapura të p ërgjakshme të vendit po përhapen përtej kufijve të vet, duke ndikuar në stabilitetin dhe sigurinë e rajonit më të gjerë. Në qoftë se bashkësia ndërkombëtare nuk mund të veprojë menjëherë për të përmbajtur aktet b rutale, çn jerëzore dhe të shënjestruara të forcave u shtarake dhe të sigurisë, k riza e Mianmarit ka shumë të ngjarë të evoluojë në një rajonale. Që nga g rusht shteti u shtarak, forcat e sigurisë të Mianmarit kanë s ulmuar e gërsisht ata që p rotestojnë paqësisht kundër marrjes së pushtetit nga u shtria më 1 shkurt. Edhe larg rrugëve, njerëzit e Mianmarit janë detyruar të durojnë shkelje b rutale të të drejtave të njeriut dhe k rime kundër njerëzimit të kryera nga forcat e sigurisë së shtetit. Çdo ditë dhe natë është bërë një m akth për njerëzit. E ardhmja e Mianmarit qëndron në err ësirë.
Veprimet sistematike dhe të shënjestruara të forcave u shtarake dhe të sigurisë kanë çuar në v dekjen e më shumë se 750 njerëzve, përfshirë dhjetëra fëmijë. Gjithashtu, j unta ka arr estuar, a kuzuar dhe d ënuar në mënyrë a rbitrare më shumë se 3,400 njerëz. Ndërsa ishin në p araburgim, shumë prej tyre kanë qenë subjekt i formave të ndryshme të t orturave, dhe, në rastin e grave dhe vajzave, ngacmimeve s eksuale dhe s ulmeve. Numri i të v dekurve po rritet çdo ditë. Forcat e sigurisë po synojnë gjithashtu anëtarët e familjeve si p engje, në mënyrë që të gjurmojnë ata që kërkoheshin për pjesëmarrje në p rotestat anti-gr usht shteti. Nën j untën e Mianmarit, liritë themelore, duke përfshirë të drejtën për jetë, lirinë e shprehjes, të drejtën e privatësisë dhe të drejtat e pronës private, janë s hkatërruar, transmeton lexo.com.al.
Të gjithë qytetarët e Mianmarit – qofshin p rotestues, ndikues shoqërorë, ata që bashkohen me Lëvizjen e M osbindjes Civile (CDM), apo ata që thjesht përpiqen të mbajnë kokën ulur – po jetojnë me f rikë çdo sekondë, çdo minutë dhe çdo orë. Kushdo që p roteston për g rusht shtetin u shtarak është në rr ezik të përdorimit v dekjeprurës të forcës u shtarake dhe jeton me f rikën se ata mund të arr estohen ose a kuzohen a rbitrarisht në çdo kohë. Me ekonominë në një gjendje k olapsi, mbijetesa në Mianmar po bëhet gjithnjë e më e a shpër. Programi Botëror i Ushqimit i OKB ka vlerësuar se në gjashtë muajt e ardhshëm, u ria do të godasë 3.4 milion njerëz në Mianmar, veçanërisht në zonat urbane. G oditja b rutale e u shtrisë tani paraqet k ërcënime ekzistenciale për të gjithë individët, përtej shkeljeve të thjeshta të të drejtave të njeriut.
Këto k ërcënime ekzistenciale nuk do të qëndrojnë të përmbajtura në Mianmar, por do të përhapen më tepër përtej kufijve të saj. Në tre muaj pas g rushtit të shtetit u shtarak, g oditja e e gër e u shtrisë ka zhvendosur një çerek milioni njerëz. Duke shpëtuar nga d huna e j untës, një numër në rritje i njerëzve po kërkojnë tani strehim dhe mbrojtje në vendet fqinje, duke përfshirë Tajlandën dhe Indinë. Me zyrën e Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Njeriut dhe agjencinë e refugjatëve të OKB-së që u bën thirrje vendeve fqinje të ofrojnë strehim dhe mbrojtje për ata që ikin nga d huna në Mianmar, këto kombe përballen tani me barrën e rëndë për t’u siguruar atyre ndihmë humanitare. Përveç imponimit të barrave financiare në vendet fqinje, përhapja e mundshme e COVID-19 është një çështje tjetër s fiduese, nëse pranohen një numër i madh i azilkërkuesve nga Mianmar, transmeton lexo.com.al.
Sa më k eq të bëhet situata në Mianmar, aq më i rëndë do të jetë fluksi i njerëzve të zhvendosur, duke u imponuar progresivisht barra më të rënda vendeve fqinje. Ndërsa këto lloj migrimesh të parregullta vijnë në s fidë të kapacitetit të shteteve pritëse, këto mund të gjenerojnë gjithashtu k ërcënime jotradicionale të sigurisë, të tilla si rritja e prodhimit dhe t rafikimit të n arkotikëve, të cilat do të ndikojnë në rajonin e gjerë. Si e tillë, k riza në Mianmar nuk është më thjesht “çështja e saj e brendshme”. K riza humanitare e vendit ka potencialin të lëshojë një sërë k ërcënimesh jo-tradicionale të sigurisë në Azinë Juglindore, duke m inuar stabilitetin e rajonit të Azi-Paqësorit si një i tërë.
Komuniteti ndërkombëtar nuk duhet të anashkalojë k ërcënimet me të cilat përballen njerëzit e Mianmarit. Për të mbrojtur normat ndërkombëtare, ose nga një ndjenjë e përgjegjësisë morale, komuniteti rajonal dhe ndërkombëtar duhet të veprojë, u rgjentisht dhe me forcë, në mënyrë që të ndalojë d hunën aktuale të forcave të sigurisë së Mianmarit, për të shpëtuar jetën e njerëzve të Mianmarit dhe për t’i dhënë fund d iktaturës u shtarake. Nëse bota mbetet e p aralizuar dhe e paaftë për të ndaluar k aosin e p ërgjakshëm në Mianmar, g oditja e vazhdueshme do të çojë në një k atastrofë humanitare rajonale. Për të parandaluar një rezultat të tillë, ora po troket. Bota duhet të veprojë tani./TheDiplomat/Lexo.com.al/e.c.
