Varianti “Delta” u identifikua për herë të parë në Indi në fund të vitit 2020 dhe besohet të ketë kontribuar në përhapjen e virusit, së bashku me mbledhjet e turmave oqeaniste dhe mos përdorimin e maskave, gjatë valës së dytë të pandemisë Covid 19.
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, varianti “Delta” do të bëhet i përhapuri në Evropë, pasi shumë vende po heqin kufizimet dhe udhëtimi përtej kufijve është gjithashtu i mundur.
Sa është i përhapur në Evropë
Në Mbretërinë e Bashkuar, varianti “Delta” është bërë mbizotërues dhe tani përbën gati 90% të rasteve të reja. Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, prevalenca ka arritur në 10%.
Sipas bazës së të dhënave ndërkombëtare “Gisaid“, lloji indian është gjithashtu shumë i pranishëm në Evropë, megjithëse me ritme të ndryshme: 4% në Gjermani, 10% në Spanjë, 5% në Belgjikë, 80% në Portugali, 1.3% në Francë, 4.3% në Norvegji, 2% në Poloni.
Vlerësimet tregojnë gjithashtu se varianti “Delta” është mbizotërues në Britaninë e Madhe dhe Portugali, ku përqendrimi është përkatësisht 98% dhe 96%. Shtetet e Bashkuara ndjekin me 31%, pastaj Italia (26%), Belgjika (16%), Gjermania (15%), Franca (6.9%).
Duket se është më e transmetueshme
Në Mbretërinë e Bashkuar, ku rastet e para u regjistruan në shkurt, varianti “Delta” kapi dhe kapërceu shpejt variantin e mëparshëm britanik “Alpha”, në Angli dhe sipas një studimi të botuar në “Science“, me 43 deri 90% më shumë e transmetueshme se lloji origjinal në Wuhan.
Sipas vlerësimeve nga qeveria britanike, “Delta” është midis 40 dhe 60% më e transmetueshme se “Alfa”. Nuk është ende e qartë se çfarë e bën “Delta”-n më të transmetueshme, por ndryshimet e vogla në proteinën “spike”, duket se rrisin aftësinë e saj për t’u lidhur me receptorin ACE2 të përdorur për të hyrë në qelizat njerëzore.
Shkencëtarët ende nuk e dinë se sa grimca Sars-CoV-2 duhet të thithen për t’u infektuar, por pragu mund të jetë më i ulët për një virus “më të aftë” në kapjen e ACE2.
Një studim tjetër që ende nuk është rishikuar nga kolegët, sugjeron që një mutacion i veçantë mund të përmirësojë aftësinë e “Delta”-s për t’u bashkuar me qelizat njerëzore me një aftësi të shtuar për të infektuar më shumë qeliza, gjë që do ta bënte më të lehtë për të marrë pjesën e sipërme të qelizave tona imune.
Simptoma të ngjashme me të ftohtin
Simptomat e shkaktuara nga varianti “Delta”, gjithashtu duket të jenë të ndryshme. Në Mbretërinë e Bashkuar, të dhënat nga studimi i “Zoe Covid Symptom“, në të cilin pjesëmarrësit me një diagnozë të konfirmuar Covid raportojnë simptoma përmes një aplikacioni, tregojnë se simptoma më e zakonshme që nga fillimi i majit është dhimbja e kokës, e ndjekur nga dhimbja e fytit, hunda e lëngshme dhe ethet.
Diçka që duket më shumë si një i ftohtë. Kolla dhe humbja e nuhatjes pothuajse janë zhdukur. “Varianti Delta duket se jep simptoma pak më të ndryshme: më shumë që prekin sistemin e sipërm të frymëmarrjes si dhimbje fyti, hundë të lëngshme dhe dhimbje koke dhe rrallë anosmi”, – thonë ekspertët.
Rreziku i simptomave të lehta, që ngatërrohet me të ftohtin, veçanërisht tek njerëzit me moshë të re, që kanë më pak të ngjarë të zhvillojnë një sëmundje serioze, është që të neglizhohet sëmundja dhe të mos vetë izolohen, duke kontribuar në përhapjen më të madhe të variantit “Delta”.
Mundësi të mëdha të shtrimit në spital
Shumica e të dhënave shkencore mbi variantin “Delta”, vjen nga Mbretëria e Bashkuar, ku studiuesit po eksperimentojnë me një metodë të shpejtë (test gjenotipi) për të kuptuar nëse mostra pozitive Covid-19 përmban një nga variantet shqetësuese si “Delta”
Sipas një studimi skocez të publikuar në “Lancet“ më 14 qershor, varianti “Delta” shoqërohet me një rrezik të dyfishtë të shtrimit në spital krahasuar me “Alfa”-n.
Studimi shqyrtoi të dhënat nga 19,543 infeksione dhe 377 raportuar shtrime në spital në Skoci midis 1 prillit dhe 6 qershorit. Sidoqoftë, pacientët kishin kushte themelore që i vendosnin ata në rrezik më të madh të shtrimit në spital.
Doza e dytë e vaksinës efektive kundër rasteve të rëndë
Sondazhet e efikasitetit të vaksinave vijnë gjithashtu nga Mbretëria e Bashkuar. Kërkimet, megjithëse me përqindje të ndryshme, të gjitha shkojnë në të njëjtin drejtim: vaksinat Pfizer dhe AstraZeneca janë, megjithëse me një humbje të pjesshme të efikasitetit, akoma të vlefshme dhe efikase kundër infeksionit të variantit “Delta”, por vetëm pasi të ketë përfunduar cikli i vaksinimit.
Nga ana tjetër, ato ende duket se mbajnë një nivel shumë të lartë mbrojtjeje ndaj sëmundjeve të rënda. Shumica e infeksioneve të raportuara në mbarë botën e njerëzve plotësisht të vaksinuar, të cilët rezultuan pozitivë për Covid-19, shfaqen me simptoma të lehta ose janë asimptomatikë. Sidoqoftë, ato ndihmojnë në mbajtjen gjallë të zinxhirit të infeksionit.
Studimi i lartpërmendur i publikuar në “Lancet”, sugjeroi që njerëzit e vaksinuar kishin më pak të ngjarë të shtroheshin në spital me variantin “Delta”, sesa njerëzit e pavaksinuar. Efikasiteti i vaksinave kundër infeksioneve është vlerësuar për Pfizer në 79% me variantin “Delta” (krahasuar me 92% në “Alfa”) dhe për AstraZeneca në 60% me “Delta” kundrejt 73% kundrejt “Alpha”-s.
Të dhëna të tjera të publikuara nga “Public Health England “ (PHE), matën efektivitetin e vaksinave kundër “Delta”-s jo në infeksione, por në raste të rënda (shtrime në spital dhe vdekje). Në parandalimin e shtrimeve në spital pas infektimit me “Delta”, Pfizer ishte 94% efektiv pas dozës së parë dhe 96% pas dozës së dytë.
AstraZeneca parandalon shtrimet në spital me 71% efektivitet pas dozës së parë dhe 92% me të dytën. Të dhënat e mëparshme të publikuara gjithashtu nga Public Health England, arritën në përfundimin se të dy vaksinat janë shumë efektive kundër variantit “Delta”, por vetëm pas dozës së dytë.
Një dozë e vetme e të dy produkteve, nga ana tjetër, siguron mbrojtje mjaft të kufizuar: vetëm 33% kundër variantit indian krahasuar me 50% efektivitet kundër variantit anglez. Për të parandaluar infeksionet simptomatike të variantit “Delta”, efikasiteti i vaksinës Pfizer, pas dy dozave, është i barabartë me 88%, AstraZeneca me 60%.
A lidhet varianti “Delta” me vdekje të shumëfishta?
Ne ende nuk e dimë nëse varianti “Delta” shoqërohet me një numër më të lartë të vdekjeve, sepse të dhënat janë ende shumë pak. Që nga 14 qershori, Mbretëria e Bashkuar kishte raportuar 42 vdekje midis njerëzve të infektuar me variantin “Delta”.
Nga këta 23 ishin të pavaksinuar, 7 kishin marrë dozën e parë të vaksinës dhe 12 ishin plotësisht të vaksinuar. Sidoqoftë, ata që kanë përfunduar kursin e vaksinimit në Angli, kanë tendencë të jenë njerëz të moshuar, përgjithësisht më të prekshëm dhe është e vështirë në këtë fazë të llogaritet ndikimi i variantit “Delta” në shkallët e vdekshmërisë.
A do të ketë nevojë për vaksinën e dytë?
Ende nuk e dimë nëse do të na duhet një dozë e tretë e vaksinës për të na mbrojtur më mirë nga varianti “Delta”.
Do të jetë e mundur të kuptohet kjo më mirë, kur lloji indian është më i përhapur dhe gjithnjë e më shumë njerëz të vaksinohen. Në atë moment do të jetë e mundur të llogaritet më mirë niveli i infeksionit midis të vaksinuarve dhe të vlerësohet se çfarë të bëhet.
Është gjithashtu e mundur që vaksina e tretë të drejtohet vetëm tek njerëzit më vulnerabël, siç është tashmë rasti me vaksinën e gripit.(“Si”)
