Sanije Abdullahu 68-vjeçare, në muajin tetor të vitit të kaluar kishte rezultuar pozitive me sëmundjen COVID -19, të cilin e ka përfunduar pa simptoma. Problemet shëndetësore Sanijes iu paraqiten pas shërimit nga koronavirusi, saktësisht dy javë pasi një testim tjetër kishte treguar se tashmë ajo e kishte kaluar virusin. Në një bisedë për Radion Evropa e Lirë ajo tregon se filloi të ndihej e lodhur, të kishte koll dhe vështirësi në frymëmarrje. “Pas përfundimit të koronavirusit filluan problemet shëndetësore. Bëra analizat dhe e kuptova se më ka prekur shumë në mushkëri. Që tetë muaj, pa ndërprerje marr medikamente të ndryshme dhe vitamina. Ende jam e lodhur. Tani trajtohem në shtëpi, pasi djali është doktor dhe kujdeset për mua”, tregon Sanije Abdullahu.
Në Klinikën e Pulmologjisë nuk ka pacientë me COVID-19 Paraqitjen e rasteve me probleme shëndetësore pas COVID -19, e konfirmon edhe Musa Hoxha, ushtruesi detyre i Klinikës se Pulmologjisë në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës (QKUK). Ai thotë se ka rritje të kërkesave për trajtim nga pacientët, të cilët kanë qenë të hospitalizuar nga COVID-19, sidomos rastet më të rënda me pneumoni masive të dyanshme.“Në Klinikën e Pulmologjisë më nuk ka pacientë COVID-19 pozitivë, por vetëm pacientë post-COVID dhe pacientë me patologji të sistemit respirator. Normal, një përqindje e pacientëve që kanë qenë të hospitalizuar me probleme të mëdha, edhe pas daljes nga spitali po kanë probleme shëndetësore. Ka pacientë që kanë nevojë për hospitalizim dhe për oksigjen, por numri nuk është i madh”, thotë Musa.
Edhe Rukije Mehmeti, pulmologe në QKUK, njëherësh edhe punonjëse shëndetësore në sektorin privat, thotë se disa qytetarë vazhdojnë të kenë simptoma pas shërimit nga sëmundja COVID-19 dhe rikthehen për trajtim të mëtutjeshëm të problemeve, sidomos të atyre në mushkëri. “Shumë pacientë i lëshojmë nga spitali në gjendje të mirë. Mirëpo, ka raste, kur pas një jave vijnë me probleme në mushkëri, që janë si pasojë e COVID-19, të cilin e kanë kaluar”, thekson Mehmeti.
Në të shumtën e rasteve, ata që vuajnë nga problemet në mushkëri pasi kanë mposhtur COVID-19, janë pacientët që kanë pasur edhe më herët sëmundje dhe duhanpirësit. “Prandaj, kjo është shumë relative. Krejt është individuale dhe varet prej organizimit se në çfarë gjendje është dhe se si do të reagojë”, thotë Mehmeti.
Ajo rekomandon që pacientët të vijojnë trajtimin për një periudhë edhe pasi ta kenë kaluar koronavirusin dhe kujdes të veçantë t’i kushtojnë forcimit të imunitetit. Sikurse shumë sëmundje tjera të rrugëve të frymëmarrjes, COVID-19 mund të shkaktojë dëme afatgjate në mushkëri. Panagiz Galiatsatos, ekspert për sëmundje të mushkërive në Qendrën Mjekësore Johns Hopkins, ka përmendur komplikimet si pneumonia dhe çrregullimet akute në rrugët e frymëmarrjes.
Sepsa (infeksion i gjakut) është një tjetër komplikim që vjen nga COVID-19, që mund të ndikojë më pas në dëme afatgjate në mushkëri dhe organe tjera.
A mund të shërohet plotësisht dëmtimi i mushkërive? Edhe te rastet e infektimit të rëndë me koronavirus, mushkëritë e një pacienti mund të shërohen, mirëpo jo brenda natës. “Shërimi nga dëmtimi i mushkërive merr kohë”, ka thënë Galiatsatos. “Fillimisht ndodh plaga fillestare në mushkëri, e përcjellë me dregëz. Pas një kohe, plaga fillohet të shërohet, mirëpo mund të marrë tre muaj apo një vit e më shumë që funksioni një mushkërie të rikthehet në gjendjen para koronavirusit”. “Shërimi i mushkërisë ka simptomat e veta. Është e ngjashme me thyerjen e këmbës, që fillimisht duhet të vendoset në allçi, dhe më pas të hiqet. Askush nuk pret që të nisë të vrapojë pasi të shërohet këmba. Kur këmba forcohet dhe muskujt rriten sërish, pacientët mund të mos ndihen rehat gjatë shërimit. Kështu ndodh edhe me mushkëritë”, ka thënë mes tjerash Galiatsatos.
Ai përmend edhe se doktorët dhe mjekët duhet të jenë të përgatitur për trajtim dhe terapi të vazhdueshme. “Kur të përfundojë pandemia, do të ekzistojë një grup i pacientëve me nevoja të reja shëndetësore, të mbijetuarit. Mjekët, terapeutët e rrugëve të frymëmarrjes dhe ofruesit tjerë të kujdesit shëndetësor do të duhet t’iu ndihmojnë këtyre pacientëve që të rikthejnë funksionin e mushkërive sa më shumë që është e mundur”, ka thënë Galiatsatos.
