Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen dhe Komisioneri për Fqinjësinë dhe Zgjerimin, Olivér Várhelyi, morën pjesë në Samitin e Ballkanit Perëndimor në kontekstin e të ashtuquajturit ‘Procesi i Berlinit’, i cili u organizua nga kancelarja gjermane Angela Merkel.
Samiti mblodhi së bashku për herë të 8-të, Kryetarët e Shteteve të qeverive nga Ballkani Perëndimor dhe homologët e tyre nga nëntë Shtete Anëtare të BE-së, përfaqësues të nivelit të lartë të BE-së dhe Mbretëria e Bashkuar, për të përparuar në bashkëpunimin e tyre rajonal dhe agjendën e integrimit evropian.
Gjatë Samitit, Komisioni rikonfirmoi angazhimin e tij për bashkëpunim dhe mbështetje për rajonin në rimëkëmbjen e tij pas-pandemike përmes Planit Ekonomik dhe të Investimeve, duke u përqendruar në investime të tranzicionit të gjelbër dhe dixhital, lidhje të lëvizjes inteligjente, energji të qëndrueshme, infrastrukturë dixhitale dhe biznes zhvillimi i sektorit dhe kapitalit njerëzor, përfshirë rininë. Komisioni bëri gjithashtu thirrje për përparim të mëtejshëm në integrimin ekonomik të Rajonit për të korrur përfitimet e plota të investimeve të planifikuara.
Presidentja e Komisionit, Ursula von der Leyen, në fjalën e saj të hapjes, tha se prioritet i parë është të përshpejtojnë agjendën e zgjerimit në të gjithë rajonin dhe të mbështesin partnerët e Ballkanit Perëndimor.
‘Prioriteti ynë i parë është të përshpejtojmë axhendën e zgjerimit në të gjithë rajonin dhe të mbështesim partnerët tanë të Ballkanit Perëndimor në punën e tyre për të kryer reformat e nevojshme për të përparuar në rrugën e tyre drejt BE-së. Por angazhimi ynë me Ballkanin Perëndimor shkon përtej kësaj, dhe Procesi i Berlinit ka shërbyer si një inkubator për shumë iniciativa që tani janë bërë një pjesë integrale e politikës së BE-së ndaj rajonit. Së bashku ne kemi vendosur kursin për një Evropë më të qëndrueshme, më dixhitale dhe më elastike’.- tha Ursula von der Leyen.
Nga ana tjetër Komisioneri për Fqinjësinë dhe Zgjerimin, Olivér Várhelyi, theksoi se mbyllja e hendekut socio-ekonomik midis Ballkanit Perëndimor dhe BE është thelbësore për procesin e Zgjerimit.
‘Mbyllja e hendekut socio-ekonomik midis Ballkanit Perëndimor dhe BE është thelbësore për procesin e Zgjerimit. Ne po sjellim mundësi të konsiderueshme investimi në rajon përmes Planit Ekonomik dhe të Investimeve, me vlerë afër 30 miliardë €. Tani i takon rajonit t’i përdorë ato mirë duke shfrytëzuar potencialin e tij të plotë ekonomik dhe duke vendosur një Treg të Përbashkët Rajonal bazuar në rregullat e BE. Krijimi i ‘Linjave të Gjelbërta’ në pikat kufitare brenda të gjithë rajonit së pari, dhe tani pilotimi i kësaj me një Shtet Anëtar të BE-së është një ilustrim perfekt i mënyrës se si mund të funksionojë kjo.’- tha Komisioneri për Fqinjësinë dhe Zgjerimin, Olivér Várhelyi.
Samiti i Sotëm u përqëndrua në përparimin e arritur nga rajoni në integrimin ekonomik nën planin e veprimit të Tregut të Përbashkët Rajonal nga Samiti i Sofjes vitin e kaluar 2020 dhe në zbatimin e Planit Ekonomik dhe të Investimeve të paraqitur nga Komisioni vjeshtën e kaluar.
Pas lehtësimit të logjistikës së kalimit kufitar brenda rajonit gjatë pandemisë, përmes krijimit të të ashtuquajturve ‘Gjurmët e Gjelbërta’, kjo iniciativë tani po hyn në një fazë të re. Greqia shprehu vullnetin e saj politik për të mbështetur shtrirjen e nismës ‘Green Lanes’ në Ballkanin Perëndimor dhe angazhimin e saj për të punuar drejt zbatimit të saj në pikat e përcaktuara të kalimit kufitar midis Greqisë dhe vendeve fqinje të Ballkanit Perëndimor – Shqipëri dhe Maqedonia e Veriut.
Samiti i këtij viti ishte gjithashtu një mundësi për të festuar hyrjen e plotë në fuqi më 1 korrik 2021 të Marrëveshjes Rajonale të Roaming, e cila po heq tarifat e roamingut brenda rajonit. Hapi tjetër në përgatitje është për heqjen graduale të tarifave të roaming midis Ballkanit Perëndimor dhe BE.
Për zbatimin e Planit Ekonomik dhe të Investimeve për Ballkanin Perëndimor, Komisioni njoftoi se ka ndërmend të propozojë një paketë investimi prej 500 milion € në 2021. Paketa do t’i dedikohet projekteve kryesore sipas Planit, në varësi të miratimit të kornizës së re për Instrumentin e Ndihmës së Para-Anëtarësimit (IPA III) që pritet në muajt e ardhshëm.
Për më tepër, pas vendimit nga BE për të konsideruar të gjithë Ballkanin Perëndimor gjashtë ndër ata për të cilët duhet të hiqen kufizimet e udhëtimit, dhe në mënyrë që të ndihmojë më tej Ballkanin Perëndimor për të zbutur ndikimin ekonomik dhe social të pandemisë COVID-19, një paketë do të sigurohet mbështetje financiare dhe teknike për Ballkanin Perëndimor për t’u bashkuar me Certifikatën dixhitale të BE COVID-19. Kjo do të lehtësojë udhëtimin midis Ballkanit Perëndimor dhe BE.
