Logo
spot_img
BOTA
Si festohet Viti i Ri në vende të ndryshme të botës, traditat dhe ritualet që ndiqen nga Italia në Brazilë, Angli e deri në Kinë
02/01/2022, 11:31
0
Viti i Ri është një festë që bëhet në të gjithë botën, por në shumë vende ajo festohet në mënyra të ndryshme dhe në kohë të ndryshme. Italianët, për shembull, hedhin nga dritaret gjërat e vjetra, banorët e Panamasë përpiqen të bëjnë sa më shumë zhurmë përmes borive të veturave. Në Ekuador, një rëndësi e veçantë i kushtohet veshjes, e cila sjell dashuri dhe para, në Bullgari njerëzit i ndalin dritat, sepse minutat e parë të Vitit të Ri, është koha e puthjeve.
Itali
Në Itali njerëzit besojnë që kur vjen Viti i Ri, duhet çliruar nga çdo gjë e vjetër. Prandaj, në prag të Vitit të Ri është zakon të hedhësh gjëra të vjetra nga dritaret. Italianët pëlqejnë shumë këtë zakon, dhe e përmbushin atë me gjithë pasionin që është karakteristik për jugorët: gjëra të vjetra, karrige dhe plehra të tjerë fluturojnë nga dritaret. Njerëzit besojnë se gjërat e reja do ta zënë vendin e të vjetrave.
Brazil
Të rinjtë vishen me të verdhë, në homazh të diellit, jetës dhe arit, simbol i bollëkut. Kryefamiljari hedh pas shpatullave një gotë verë për të larguar fatin e keq, ndërsa të rinjtë nuk heqin dorë nga notimi i mesnatës.
Suedi
Në Suedi, para Vitit të Ri, fëmijët zgjedhin Mbretëreshën Lucia. Ajo është e veshur me një fustan të bardhë, të veshur me një kurorë me qirinj të ndezur në kokë. Lucia sjell dhurata për fëmijët dhe ushqim për kafshët shtëpiake: një krem për një mace, një kockë sheqeri për një qen, një karotë në një gomar. Në një natë festive, njerëzit nuk i fikin dritat në shtëpi, rrugët janë ndriçuar shkëlqyeshëm.
Kinë
Në Kinë viti i ri nuk festohet më 31 dhjetor, si në kalendarin grigorian, por në një ditë që ndjek kalendarin hënor, dhe që varion nga 21 janari deri në 19 shkurt. Sipas traditës gjatë festimeve vishesh me të kuqe, dhe kjo do të trembte Nian, monstrën mitologjike që në legjendë dilte nga vrima e saj çdo 12 muaj për të ngrënë njerëz, që përfaqësohen nga maskat e luanëve për të sfiluar në qytet.
Angli
Historiani Andrei Zabolotnyi ka thënë se është e zakonshme në Angli të luajë shfaqje për fëmijët për Vitin e Ri në temat e përrallave të vjetra angleze. Në prag të Vitit të Ri, shitësit e rrugëve shesin lodra nga më të ndryshmet dhe detaje festive, maska, balona… Në këtë vend është zakon shkëmbimi i kartolinave përshëndetëse për Festat e Fund Vitit. Në Angli ka lindur për herë të parë kjo ide. Karta e parë e Krishtlindjeve u printua në Londër në 1843.
Gjermani
Gjatë Vitit të ri gjermanët përdorin maska, pijnë verë të kuqe dhe hanë shumë lajthi, arra etj. Ata më tradicionalët pijnë Feuerzangenboëie, pija e vëllazërisë me bazë verë, kanellë dhe rum. Në fund të mbrëmjes lihet mbi tavolinë një pjatë plot me ushqim, për të pasur një vit tëri me prosperitet dhe bollëk.
Japoni
Viti i ri është periudha që shfrytëzohet për të bërë punët e shtëpisë që zgjasin tre ditë, deri më 3 janar. Në këto ditë festohet duke falenderuar zotat për të ardhurat dhe për të mirëpritur shpirtrat e të parëve shtëpia dekorohet me rrënjë pishe, bambu dhe kashtë. Për ndërrimin e viteve këmbanat e tempujve budiste bien 108 herë, për të rrëfyer mëkatet e të gjithë njerëzve.
Skoci
Zakoni më i rëndësishëm për skocezët është të vizitojnë një mik, familjar menjëherë pas ndërrimit të mot motive. Pra, ideja është të qenit personi i parë që kalon pragun e një shoku apo fqinji dhe shpesh përfshin dhënien e dhuratave simbolike si ëmbëlsirë, uiski, verë e kuqe apo ushqime të tjera të kësaj nate.
Rusi
Në Rusi viti i ri festohet dy herë, më 31 dhjetor sipas kalendarit gregorian dhe më 13 janar sipas atij julian, dhe që quhet dhe si Viti i ri, i vjetër. Më 31 dhjetor pritet mesnata për të kërcyer e për të ngrënë ëmbëlsirën tipike, të mbushur me arra dhe salcë kosi. Në goditjen e 12-të të këmbanës hapen dyert për të pritur me gëzim vitin e ri.
Tajlandë
Viti i ri tajlandez festohet mes 13-15 prillit, që përkon me vitin e ri budist. Është një nga festat më të pritura të vitit dhe më e ndjekura nga turistët. Tradita e do që të bëhen larjet e tempullit dhe fotove të Budës me ujë dhe duke pastruar me themel shtëpitë. Kjo përkthehet në një luftë uji që hidhet ndaj kalimtarëve, që sipas traditës largon fatin e keq. Për ta bërë këtë përdoret çdo gjë, që nga kallamishtet e madje deri tek elefantët.
Kolumbi
Kjo festë në Kolumbi shoqërohet me Karnavalin e Vitit të Ri. Ai ecën në një turmë në stili të lartë dhe tregon tregime qesharake për fëmijët. Papa Pasquale është një Santa Claus kolumbian. Askush nuk ka fishekzjarrë më të mirë se ai.
Finlandë
Historia trego se Finlanda është atdheu i Babadimrit. Në Finlandën e mbuluar me borë, festivali kryesor i dimrit është Krishtlindja, e cila festohet më 25 dhjetor. Në natën e Krishtlindjeve, pasi ka kapërcyer një rrugë të gjatë nga Lapina, Santa Claus vjen në shtëpi duke lënë një shportë të madhe me dhurata për kënaqësinë e fëmijëve të Viti i Ri. E gjithë familja mblidhet në tryezën festive.
