Pretigjiozja amerikane “Business Insider” i ka kushtuar një analizë të gjatë vendimit të ushtrisë amerikane për të ngritur një bazë të Forcave Speciale të saj në Shqipëri.
Analiza, që mban firmën e Stavros Atlamazoglou, shkruan se amerikanët kanë interesa të mëdha strategjike në Ballkan dhe agresiviteti i tanishëm i Rusisë ka nxjerrë në pah rolin e Shqipërisë për zhvillimin e operacioneve kundër planeve të Putinit në Ballkanin Perëndimor.
Atlamazoglou i referohet edhe faktit se Shqipëria është ndër të paktët vende që kanë orientim të qartë pro-amerikan në rajon dhe se vendosja e kësaj baze këtu u bë nisur edhe nga fakti se shqiptarët nuk do ta kundërshtonin atë siç mund të bënin për shembull malazezët apo bullgarët.
Abcnews.al sjell në shqip shkrimin e plotë të Business Insider për bazën e forcave speciale amerikane në Shqipëri:
Në sfondin e agresivitetit të Rusisë në Evropën Lindore, forcat speciale të SHBA-ve kanë krijuar një bazë të re operative në një tjetër cep të tensionuar të Evropës.
Në fillim të janarit, Komanda e Operacioneve Speciale të SHBA për Evropë (SOCEUR) njoftoi vendimin e saj për të ngritur një shtab të operacioneve speciale në Shqipëri.
Selia e re do të ndihmojë në misionin e SOCEUR për të “forcuar marrëdhëniet tona me aleatët dhe partnerët me qëllim kundërshtimin e ndikimit keqdashës, për të ndërtuar ndërveprueshmërinë, për t’iu përgjigjur me shpejtësi kërcënimeve në zhvillim dhe nëse është e nevojshme, për të mposhtur agresionin,” tha komanda.
SOCEUR tha se selia do të jetë e vendosur në Shqipëri në bazë të rotacionit, duke sugjeruar se do të përdoret vetëm gjatë muajve të veçantë të vitit ose në kohë nevoje.
Numri i operatorëve specialë në selinë e re do të jetë i vogël – rreth 10 deri në 15 – tha Gjeneral Major David Tabor, oficer komandues i SOCEUR.
Komanda, e cila mbikëqyr aktivitetet e operacioneve speciale në Evropë, tha gjithashtu se zgjodhi Shqipërinë për shkak të afërsisë së saj me qendrat kryesore të transportit në Ballkan, duke reduktuar kështu kohën e udhëtimit për operatorët specialë dhe njësitë konvencionale.
“Aftësia për të lëvizur dhe operuar me shpejtësi brenda Ballkanit, në koordinim të ngushtë me forcat e tjera aleate dhe partnere, e bëri Shqipërinë vendndodhjen më të mirë për këtë bazë. Shqipëria mbetet një aleate e rëndësishme e NATO-s dhe një partner i vlerësuar sigurie, si në rajon ashtu edhe në nivel global,” thuhet në një komunikatë për shtyp.
“Ballkani ka qenë gjithmonë një vend interesi për ne që nga Lufta e Ftohtë. Ju do të shihni djemtë e 10-të [Grupi i Forcave Speciale] në Shqipëri, Serbi, Bullgari [dhe] Greqi gjatë gjithë kohës”, tha për “Insider” një operator i forcavee speciale të ushtrisë që tashmë ëhstë në pension.
Rajoni ka qenë prej kohësh i paqëndrueshëm për shkak të shumë etnive, kombësive dhe feve të ndryshme, gjë që e ka bërë atë “tokë pjellore për konflikte dhe mizori, siç e pamë për fat të keq me gjenocidet në Bosnje dhe Kosovë”, tha operatori, duke folur në mënyrë anonime sepse ai ende punon me ushtrinë amerikane.
Forcat e operacioneve speciale “lidhen të gjitha me aftësinë e aksesit”, nëse është një bazë e operacioneve e avancuar ose një partneritet i qëndrueshëm me një ushtri të huaj dhe “sa më shumë akses të kemi, aq më mirë do të jemi të pozicionuar për të vepruar,” tha një tjetër operator i Beretave të Gjelbra Amerikane në pension. “Më pas, ne mund ta përdorim këtë akses në avantazhin tonë, nëse na ngarkohen të operojmë.”
Por përtej aksesit dhe komoditetit, selia e re e operacioneve speciale do të ndihmojë kundër ndikimit keqdashës rus në rajon.
Kundër ndikimit malinj rus
Shqipëria është anëtare e NATO-s që nga viti 2009. Ajo dërgoi trupa për të mbështetur NATO-n dhe koalicionin e udhëhequr nga SHBA në Afganistan dhe aleanca e ka ndihmuar Shqipërinë të përmirësojë aftësitë e saj ushtarake.
Megjithatë, disa vende në rajon, duke përfshirë Bosnjën, Serbinë dhe Bullgarinë, nuk janë saktësisht në sferën e ndikimit të SHBA-së. Këto vende ishin në linjë me Bashkimin Sovjetik gjatë Luftës së Ftohtë dhe disa mbajnë lidhje të ngushta me Rusinë.
Ndërsa tensionet me Rusinë rriten, Moska mund të përpiqet të përdorë lidhje të tilla për të nxitur probleme. Tashmë e ka bërë këtë në të kaluarën e afërt – në vitin 2016, oficerët e inteligjencës ruse u përpoqën të organizonin një grusht shteti për të rrëzuar qeverinë malazeze. Moska kritikoi gjithashtu pranimin e Maqedonisë së Veriut në NATO në vitin 2020.
Aktivitetet e kryera nga forcat e operacioneve speciale të SHBA-së në selinë e re ka të ngjarë të përqendrohen në mbrojtjen e brendshme të jashtme, çështjet civile dhe operacionet psikologjike, tha burimi për Insider.
“Shqipëria nuk është pranë Rusisë, kështu që ju nuk e keni atë afërsi fizike me një kundërshtar. Por Ballkani është i rëndësishëm dhe Rusia ka ende shumë ndikim atje,” shtoi ai. “Në fund të fundit, rusët janë sllavë dhe po kështu është pjesa më e madhe e Ballkanit, me shumë pak përjashtime, si Greqia, dhe Rusia e ka luajtur gjithmonë atë kartë për të manipuluar dhe kontrolluar situatën atje.”
Turqia është gjithashtu një faktor në rajon. Turqia ka investuar shumë në Shqipëri dhe të dyja janë anëtarë të NATO-s, si dhe vende me shumicë myslimane, por nën Presidentin Rexhep Tajip Erdogan, Turqia është larguar vazhdimisht nga aleanca transatlantike, duke ngritur shqetësime për pjesëmarrjen dhe operacionet e NATO-s në një pjesë të rëndësishme të botës. .
Vendimi i SOCEUR për të vendosur selinë e re të operacioneve speciale në Shqipëri mund të jetë një përpjekje me takt për të ruajtur një pjesë të asaj aksesi ose për të mbajtur Turqinë nga tërheqja e vendeve të tjera të NATO-s me të. Gatishmëria e Shqipërisë për të pritur selinë padyshim luajti një rol, pasi qeveritë e tjera mund të ishin përballur me kundërshtimin e brendshëm.
Tani për tani, selia e re është më shumë simbolike sesa operacionale, por operatorët specialë janë gjithmonë në kërkim të aksesit dhe do të përfitojnë nga kjo bazë. Vendimi për ta vendosur atë në Shqipëri sugjeron se Ballkani është sërish një rajon me rëndësi për ushtrinë amerikane.
