Ministrja për Evropën dhe Punët e Jashtme, Olta Xhacka, ka zhvilluar një takim me përfaqësues nga trupi diplomatik në Tiranë për informimin e qëndrimit të Shqipërisë ndaj agresionit rus mbi Ukrainën dhe bashkëpunimin në mbështetje të Ukrainës.
Xhaçka në fjalën e saj u shpreh se lufta që ka ardhur në Evropë është e paprovokuar dhe pa asnjë arsye. Xhaçka tha se Shqipëria është në krye të përpjekjeve për të mbështetur Ukrainën.
“Këto janë kohë shumë të vështira dhe shumë sfiduese. Kohë shumë të dhimbshme dhe tragjike gjithashtu që shpresonim se nuk do t’i shihnim më kurrë në kontinentin evropian. Për ne në Ballkanin Perëndimor kjo është veçanërisht e dhimbshme dhe dhimbja e miqve tanë ukrainas krijon një rezonancë në një mënyrë veçanërisht të fortë sepse ne ende i kujtojmë imazhet e tmerrshme nga Bosnja dhe Hercegovina dhe nga Kosova, luftërat e fundit në Evropë siç menduam. Jo vetëm kaq, por si një rajon që është parë prej kohësh nga Rusia si një një zonë e pambrojtur nga BE ndaj sulmeve, si një rajon që ka përjetuar ndërhyrjen ruse dhe përpjekjet për të fermentuar tensionet dhe konfliktet, ne ndjehemi të shqetësuar për cfarë po ndodh.
Lufta ka mbërritur në Evropë. Lufta ka mbërritur në Evropë pa arsye racionale. Lufta ka ardhur sepse Rusia, ose më mirë presidenti i saj, dhe lidershipi i saj – aq sa udhëheqja e saj mund të bëjë gjithçka pa e thënë presidenti – vendosën se nuk mund të jetonin me një Ukrainë paqësore dhe demokratike, si fqinjin e tyre dhe ndërmorën një luftë të paligjshme agresioni ndaj një fqinji paqësor në shkelje të hapur të të gjitha ligjeve dhe normave që drejtojnë sjelljen e qytetëruar dhe sistemin e bazuar në rregulla ndërkombëtare. Në të vërtetë, mund të thuhet se dëshira për të shkatërruar sistemin e bazuar në rregulla është një motivues i fortë për Vladimir Putin”, tha Xhaçka.
Fjala e plotë e ministres Xhaçka
Të nderuar Ambasadorë, të dashur miq, ditë të mbarë për të gjithë ju dhe faleminderit që erdhët në një njoftim kaq të shkurtër. Mendova se ishte e dobishme të takohem sot dhe të diskutojmë përpjekjet tona për të mbështetur miqtë tanë ukrainas. Unë do të doja t’ju bëja një përmbledhje të shkurtër të asaj që po bën Shqipëria dhe të diskutojmë mënyrat se si ne të gjithë mund të punojmë për të rritur në shkallën maksimale përpjekjet tona, veçanërisht kur bëhet fjalë për diplomacinë.
Këto janë kohë shumë të vështira dhe shumë sfiduese. Kohë shumë të dhimbshme dhe tragjike gjithashtu që shpresonim se nuk do t’i shihnim më kurrë në kontinentin evropian. Për ne në Ballkanin Perëndimor kjo është veçanërisht e dhimbshme dhe dhimbja e miqve tanë ukrainas krijon një rezonancë në një mënyrë veçanërisht të fortë sepse ne ende i kujtojmë imazhet e tmerrshme nga Bosnja dhe Hercegovina dhe nga Kosova, luftërat e fundit në Evropë siç menduam. Jo vetëm kaq, por si një rajon që është parë prej kohësh nga Rusia si një një zonë e pambrojtur nga BE ndaj sulmeve, si një rajon që ka përjetuar ndërhyrjen ruse dhe përpjekjet për të fermentuar tensionet dhe konfliktet, ne ndjehemi të shqetësuar për cfarë po ndodh.
Lufta ka mbërritur në Evropë. Lufta ka mbërritur në Evropë pa arsye racionale. Lufta ka ardhur sepse Rusia, ose më mirë presidenti i saj, dhe lidershipi i saj – aq sa udhëheqja e saj mund të bëjë gjithçka pa e thënë presidenti – vendosën se nuk mund të jetonin me një Ukrainë paqësore dhe demokratike, si fqinjin e tyre dhe ndërmorën një luftë të paligjshme agresioni ndaj një fqinji paqësor në shkelje të hapur të të gjitha ligjeve dhe normave që drejtojnë sjelljen e qytetëruar dhe sistemin e bazuar në rregulla ndërkombëtare. Në të vërtetë, mund të thuhet se dëshira për të shkatërruar sistemin e bazuar në rregulla është një motivues i fortë për Vladimir Putin.
Rusia zgjodhi të shkojë në luftë dhe unë besoj fuqimisht se ne të gjithë duhet të bëjmë gjithçka që mundemi për ta bërë këtë zgjedhje të tmerrshme sa më të kushtueshme për Rusinë që të mundemi.
Jam krenare që në këtë përballje mes demokracive dhe diktaturës, mes një populli të lirë evropian dhe një tirani rus, Shqipëria po luan një rol të rëndësishëm, duke e tejkaluar peshën e saj dhe duke dhënë një kontribut të rëndësishëm veçanërisht në fushën e diplomacisë.
Nga OSBE-ja dhe NATO-ja ku propozimet tona kanë qenë konkrete dhe të guximshme, te Këshilli i Sigurimit i OKB-së ku jemi bashkëmbajtës me Shtetet e Bashkuara, vendi ynë është në krye të përpjekjeve për të mbështetur Ukrainën dhe për të rritur kostot dhe izolimin për Rusinë.
Siç mund ta keni ndjekur në media në këtë moment, Shqipëria është rreshtuar plotësisht me BE-në dhe po zbaton në territorin e saj masat kufizuese të miratuara nga Këshilli Evropian kundër Rusisë për cenimin ose kërcënimin e integritetit territorial, sovranitetit dhe pavarësisë së Ukrainës. Aktualisht jemi duke plotësuar bazën ligjore për zbatimin e këtyre masave që do të kalojnë nesër në Këshillin e Ministrave.
Siç e dini të gjithë ekzistojnë dy kategori kryesore të sanksioneve, ekonomike dhe individuale. Kemi miratuar sanksione në lidhje me ngrirjen e pasurive të 654 individëve dhe 52 subjekteve. Individë, duke filluar nga Presidenti i Rusisë, Ministri i Punëve të Jashtme të Rusisë, anëtarë të Këshillit të Sigurisë Kombëtare të Federatës Ruse, të cilët mbështetën njohjen e menjëhershme nga Rusia si subjekte të pavarura të dy zonave Donetsk dhe Luhansk, anëtarë të shtetit rus Duma, e cila ratifikoi vendimin e qeverisë për Traktatin e Miqësisë, Bashkëpunimit dhe Ndihmës së Ndërsjellë ndërmjet Federatës Ruse dhe këtyre dy subjekteve.
Gjithashtu, është vendosur ndalimi i hyrjes në territorin shqiptar për personat e listuar nga BE, ndërsa në lidhje me politikën tonë të vizave ndaj Rusisë po shqyrtojmë anulimin e të gjitha marrëveshjeve për lëvizjen e diplomatëve dhe zyrtarëve rusë dhe biznesmenët.
Ne i jemi bashkuar gjithashtu sanksioneve ekonomike të BE-së që përfshijnë masa kufizuese në financa, energji, transport dhe teknologji.
Dje, ne gjithashtu u rreshtuam dhe filluam miratimin e legjislacionit për zbatimin e vendimit të Këshillit për masat e mëtejshme kufizuese në lidhje me financat dhe aviacionin. Kufizimet përfshijnë:
Ndalimi i çdo transaksioni me Bankën Qendrore të Rusisë; si dhe
mohimi i lejes për t’u ulur, për t’u ngritur nga, ose për të fluturuar mbi territoret e BE-së për çdo avion të operuar nga transportuesit ajrorë rusë, duke përfshirë si transportues marketingu, çdo avion të regjistruar në Rusi dhe për avionë jo të regjistruar në Rusi që janë në pronësi ose të autorizuar ose të kontrolluar ndryshe nga një person juridik ose fizik rus.
Më tej, dje Shqipëria iu bashkua masave kufizuese që synojnë Bjellorusinë për rolin e saj në këtë luftë. Së fundmi, Shqipëria nuk do të marrë pjesë më në asnjë aktivitet sportiv me të cilin përballet Federata Ruse derisa të përfundojë pushtimi i Ukrainës.
Aty ku roli i Shqipërisë ka qenë veçanërisht i spikatur në këtë përpjekje për të mbështetur Ukrainën është në Këshillin e Sigurimit ku sapo kemi filluar mandatin tonë dy vjeçar. Si bashkëmbajtës për Ukrainën me Shtetet e Bashkuara, ne kemi bashkuar forcat me vende të tjera me të njëjtin mendim për të paraqitur dhe negociuar një projekt-rezolutë që i kërkon Federatës Ruse të tërheqë forcat e saj të armatosura nga territori i Ukrainës dhe t’i japë fund agresionit kundër atij vendi.
Përpjekjet tona të përbashkëta dhanë një rezultat pozitiv: projekt-rezoluta e iniciuar nga Shtetet e Bashkuara dhe Shqipëria u bashkësponsorizua nga 81 shtete anëtare, duke konsoliduar kështu një front të gjerë dhe të unifikuar në mbështetje të Ukrainës.
Natyrisht, vetoja e Rusisë bllokoi miratimin e rezolutës në Këshillin e Sigurimit. Por siç e dini, ky nuk ishte fundi i rrugës dhe rezoluta po diskutohet me të gjithë botën në Asamblenë e Përgjithshme, ku jemi optimistë, se falë përpjekjeve të të gjitha vendeve tuaja dhe shumë të tjerave, kjo rezolutë do të kthehet në një ushtrim që demonstron përkushtimin e botës ndaj Kartës së OKB-së dhe ndaj parimeve bazë të sistemit të bazuar në rregulla që ne kemi rënë dakord të respektojmë. Dhe, duke demonstruar për të gjithë për të parë se sa e izoluar është Rusia në këtë akt të paligjshëm agresioni.
Gjithashtu kam udhëzuar të gjitha ekipet shqiptare, në OKB, OSBE, Këshillin e Evropës, Këshillin e të Drejtave të Njeriut dhe çdo forum tjetër ndërkombëtar apo rajonal, që të miratojnë të njëjtën qasje proaktive në mbështetje të Ukrainës dhe në denoncimin e Rusisë. Besoj se Federatës Ruse dhe udhëheqjes së saj duhet t’i bëhet e qartë se asgjë nuk do të jetë siç ishte, asnjë sektor asnjë fushë veprimtarie nuk mund të jetë biznes si zakonisht derisa ky agresion të ndalet dhe trupat ruse të largohen nga Ukraina.
Shqipëria po bën gjithçka që mundet, në maksimumin e aftësive dhe kapaciteteve të saj. Siç e di unë, edhe vendet tuaja po e bëjnë. Arsyeja pse ju ftova këtu sot është të eksploroni se çfarë mund të bëjmë më shumë, si mund ta përmirësojmë bashkëpunimin tonë edhe më shumë dhe si mund të krijojmë më shumë sinergji në çdo nivel teksa trajtojmë këtë krizë që nuk kërcënon thjesht Ukrainën, por të gjithë ne.
Dhe në lidhje me këtë, dua të tërheq vëmendjen tuaj për rajonin tonë dhe mundësinë e tensioneve këtu.
Për një kohë të gjatë ne u bëjmë thirrje partnerëve tanë, veçanërisht në BE, të jenë më strategjikë në marrëdhëniet e tyre me Ballkanin Perëndimor. Ngjarjet në Ukrainë janë dëshmi se shqetësimet tona ishin të justifikuara. Kjo e bën shumë të qartë se kostoja e izolimit është shumë më e lartë se kostoja e integrimit.
Mund të shpresoj vetëm se pas pasojave të cenimit të Ukrainës diçka do të ndryshojë në dinamikën e marrëdhënieve mes nesh. Se do të ketë më shumë fokus dhe më shumë urgjencë për të ecur përpara me procesin e integrimit dhe mbi të gjitha për të ecur përpara dhe për t’u përballur me çdo përpjekje ruse për të fermentuar telashet.
Jam e kënaqur që sinjalet që po marrim tani tregojnë se BE-ja është e fokusuar tani siç nuk ka qenë për një kohë. Jam e kënaqur sepse e di se nëse BE-ja është e bashkuar dhe e përkushtuar, nëse tregon të njëjtën vendosmëri siç po tregon në mbështetje të Ukrainës tani, rajoni ynë, Ballkani Perëndimor nuk do të jetë më i prekshëm ndaj përpjekjeve për të nxitur telashe dhe grindje dhe do të përfitojë siguria e Evropës në tërësi.
