Nga Franklin D. Kramer and Barry Pavel, Atlantic Council/
Në samitin e qershorit të Organizatës së Traktatit të Atlantikut të Veriut, mbështetja e Ukrainës, aplikimet për anëtarësimin në NATO nga Finlanda dhe Suedia, dhe prezantimi i Konceptit të ri Strategjik ishin në qendër të vëmendjes.
Në mënyrë të veçantë, parandalimi dhe mbrojtja efektive kërkon: aftësi të përmirësuara të forcave, dislokimi i forcave shtesë, duke përfshirë një komponent thelbësor europian; elasticitet i përmirësuar i sigurisë kibernetike dhe kufizimet afatgjata në tregtinë me Rusinë për të kufizuar kapacitetin e saj për të modernizuar forcat e armatosura.
Gatishmëria dhe qëndrueshmëria
Si pikënisje, është e rëndësishme të pranojmë se pothuajse të gjitha vendet e NATO-s, përveç Shteteve të Bashkuara, sipas një analize të fundit të Bashkimit Europian, nuk kanë shpenzuar shumë për mbrojtjen, duke çuar në një akumulim të mangësive në aftësitë ushtarake kolektive, raporton abcnews.al.
Më e rëndësishmja në kontekstin e mjedisit aktual, “kapaciteti për të operuar me spektër të plotë dhe me intensitet të lartë u neglizhua”. Gjithashtu kjo neglizhencë dhe nevoja për t’u fokusuar në rivendosjen e kapaciteteve për beteja me intensitet të lartë, njihet edhe nga udhëheqësit ushtarakë të NATO-s.
Ajo që është e vërtetë për Francën është njësoj e vërtetë për ushtritë e tjera evropiane, duke përfshirë—ndoshta më e rëndësishmja Gjermaninë, e cila gjithashtu nuk ka investuar në mbrojtje. Megjithatë, këto mangësi mund të ndryshojnë nëse merren masat e duhura.
Analiza e BE-së përfshin nevojën për të “plotësuar stoqet” midis “boshllëqeve.” Duke marrë mësime nga lufta Rusi-Ukrainë, ato rezerva duhet të përfshijnë sisteme ajrore të lëvizshme dhe të mesme.
NATO duhet të përdorë procesin e planifikimit të mbrojtjes për të vendosur objektivat e nevojshme. Megjithatë, nuk duhet të ketë dyshim se arritja e nivelit të nevojshëm të aftësisë do të kërkojë rritje të konsiderueshme të buxhetit të mbrojtjes, pasi hendeku ka qenë shumë i madh, raporton abcnews.al.
Vetëm përmbushja e objektivit të NATO-s për shpenzimet e mbrojtjes prej 2 për qind nuk do të mjaftojë për të zgjidhur mangësitë thelbësore të gatishmërisë dhe qëndrueshmërisë në çdo kornizë kohore të arsyeshme.
Sigurisht, qëllimi prej 2 për qind është i rëndësishëm, por NATO-ja duhet të krijojë një nismë shtesë gatishmërie/qëndrueshmërie për një periudhë më të shkurtër – ndoshta tre apo katër vjet që do të rriste ndjeshëm gatishmërinë e forcave kombëtare.
Rritjet e mëdha në buxhetin e investimeve të Gjermanisë ofrojnë një model për një qasje buxhetore që duhet të ndërmerret nga vendet e tjera. Gjermania ka premtuar të rrise me 2 për qind mbrojtjen duke përfshirë edhe shpenzimin e njëqind miliardë eurove për një periudhë katërvjeçare për investime.
Vendet e tjera duhet të ndjekin qasjen gjermane dhe të krijojnë rrjedha të veçanta të financimit të investimeve të fokusuara në gatishmërinë dhe qëndrueshmërinë që do të projektohen për të zgjidhur mangësitë në një periudhë tre deri në katër vjet.
Së bashku me rritjen e fondeve, dhe si pjesë shtesë e një përpjekjeje të gatishmërisë/qëndrueshmërisë së NATO-s, Komandantit Suprem të Aleatëve për Evropën (SACEUR) duhet t’i jepet detyra (dhe autoriteti) për të shqyrtuar dhe raportuar mbi gatishmërinë e forcave në rast të një emergjence, raporton abcnews.al.
Një përpjekje e fokusuar për gatishmërinë dhe qëndrueshmërinë, e krijuar përmes procesit të planifikimit të mbrojtjes dhe e mbikëqyrur nga SACEUR, do të rrisë ndjeshëm qëndrimin parandalues dhe mbrojtës të NATO-s.
Gatishmëria e Rusisë për të përdorur forcën, së bashku me zgjerimin e synuar të Aleancës për të përfshirë Finlandën dhe Suedinë, dhe nevojën që Shtetet e Bashkuara të kenë aftësinë për të vepruar njëkohësisht në Indo- Paqësor si dhe Europë, të gjitha kombinohen me vendosjen e trupave të NATO-s.
Përgjigja e vazhdueshme e NATO-s ndaj pushtimit rus të Ukrainës ka çuar tashmë në një prani dukshëm më të madhe në lindje. Megjithatë, forcat aktuale të NATO-s nuk janë të vendosura për të përballuar një sulm rus kundër Aleancës që lind jashtë kontekstit të Ukrainës.
Ndërsa kapaciteti i Rusisë për sulm ndikohet padyshim nga lufta e vazhdueshme në Ukrainë, veprimet e udhëheqjes ruse janë nxitur ndjeshëm nga konsideratat emocionale dhe se llogaritjet e drejtuara nga emocionet janë potencialisht mjaft të rrezikshme.
Prandaj, dy lloje konfliktesh kërkojnë planifikim.
Së pari, ekziston mundësia që në vend të një sulmi në shkallë të plotë, Rusia mund të ndërmarrë atë që disa e kanë përshkruar si një “rrëmbim toke” kundër një ose më shumë shteteve baltike.
Së dyti, veçanërisht ndërsa vendos forcat e saj pas konfliktit në Ukrainë, Rusia mund të ndërmarrë një përpjekje më domethënëse në shkallë të plotë që udhëheqja ruse e përcaktoi të nevojshme bazuar në llogaritjet e saj gjeopolitike.
Së treti, Franca, Gjermania dhe Mbretëria e Bashkuar duhet të planifikojnë të marrin role të rëndësishme.
Së katërti, strukturat ushtarake europiane përfshijnë një sërë formacionesh ekzistuese shumëkombëshe, të tilla si Forca e Përbashkët e udhëhequr nga Mbretëria e Bashkuar (dhe duke përfshirë Norvegjinë, Finlandën, Danimarkën, Islandën dhe shtetet baltike) dhe Korpusin gjermano-holandez.
Së pesti, forcat ajrore europiane janë thelbësore dhe do të luanin gjithashtu një rol të rëndësishëm në çdo konflikt. Shtimi i më shumë se njëqind avionëve luftarakë nga Finlanda dhe Suedia do t’i shtojë kapacitetet e NATO-s, si dhe blerja e vazhdueshme e F-35 nga Danimarka, Finlanda, Holanda, Norvegjia, Polonia dhe Mbretëria e Bashkuar.
Sipas raporteve të mediave, vendet baltike kanë “propozuar që një kontigjent prej rreth 20,000 trupash që të vendoset sa më shpejt në secilin prej vendeve nëse ata janë nën kërcënim”. Një forcë e tillë prej gjashtëdhjetë mijë trupash, sigurisht që mund të sigurojë mbrojtje të dobishme,
Në rast të një konflikti me Rusinë, një mbrojtje e suksesshme do të varet shumë nga aftësitë elastike të sigurisë kibernetike, në mënyrë që të ruhet funksionimi i infrastrukturave kyçe kritike të nevojshme për misionin e mbrojtjes.
Arritja e këtij qëllimi do të kërkojë jo vetëm përpjekje të qeverisë, por edhe krijimin e një mekanizmi efektiv koordinues ndërmjet qeverive dhe sektorit privat, pasi ky i fundit do të angazhohet ndjeshëm në luftën kibernetike. Lufta e konsiderueshme kibernetike e Rusisë kundër Ukrainës nënvizon rëndësinë e një sigurie të tillë efektive kibernetike.
NATO duhet të parashikojë që në çdo konflikt me Rusinë, ajo do të përballet me të njëjtat lloje të sulmeve kibernetike.
NATO, deri më tani, ka zgjedhur ta përshkruajë detyrën e saj të qëndrueshmërisë së sigurisë kibernetike kryesisht si mbrojtje vetëm të rrjeteve të NATO-s. Aftësitë luftarake të NATO-s varen në një pjesë të konsiderueshme nga infrastrukturat kryesore kritike, si rrjeti elektrik, tubacionet, hekurudha dhe portet.
Të gjitha këto infrastruktura duhet të jenë funksionale për të mbështetur luftimet. Për më tepër, kështu duhet të jenë edhe aftësitë qeveritare. NATO nuk ka autoritetin për të vendosur rregulla për sigurinë kibernetike për infrastrukturat kritike, por ka aftësinë të vendosë qëllime që përshtaten me kërkesat e mbrojtjes efektive.
Kufizimet afatgjata për Rusinë
Ndërsa rekomandimet e mësipërme janë të dizajnuara për të rritur aftësitë mbrojtëse të NATO-s, rezultati më i mirë do të ishte që atyre të mos u kërkohet kurrë t’i përdoren në një konflikt. Tani që udhëheqja ruse ka dëshmuar qëllime agresive përtej çdo dyshimi, duke kufizuar kapacitetin e Rusisë aftësitë e saj ushtarake do të reduktonin gjasat e përdorimit të tyre ose suksesin e tyre nëse do të përdoreshin.
Prandaj, NATO, së bashku me institucionet e tjera përkatëse, duhet të ndihmojë në vendosjen e kufizimeve afatgjata në tregtinë me Rusinë. Si rezultat i luftës Rusi-Ukrainë, vendet e NATO-s – së bashku me Bashkimin Euopian, si dhe kombe të tjera kanë vendosur kontrolle të rëndësishme të eksportit dhe sanksione kundër Rusisë, duke përfshirë artikujt me përdorim të dyfishtë që lidhen me aftësitë ushtarake.
Kontrolle të tilla duhet të vazhdojnë në një bazë afatgjatë. NATO duhet të bashkëpunojë me të gjitha palët përkatëse për të siguruar që tregtia që do të ofronte mbështetje të konsiderueshme për aftësitë ushtarake ruse.
Sulmi i paprovokuar i Rusisë në Ukrainë ka treguar rëndësinë për vendet e NATO-s.
