Njerëzit në Moskë i kanë dhënë lamtumirën e fundit Mikhail Gorbachev, liderit të fundit sovjetik që solli përfundimin paqësor të Luftës së Ftohtë.
Brenda sallës me kolona të Shtëpisë së Sindikatave, dëgjohet muzikë funebre. Një portret i madh bardh e zi i Gorbachev varet nga ballkoni.
Ish-presidenti qëndron në një arkivol të hapur, i rrethuar nga roje nderi, ndërsa njerëzit vendosin karafila të kuq.
Ishte këtu vendi ku iu dha lamtumira e fundit edhe paraardhësve të Gorbachev, ish-udhëheqësve sovjetikë si Lenini, Stalini dhe Brezhnev.
Shumë rusë fajësojnë Mikhail Gorbachev për fillimin e reformave që shkaktuan kaos ekonomik dhe për shpërbërjen e Bashkimit Sovjetik.
Por në rrugët përreth Sallës së Sindikatave, ka radhë të gjata të Moskovitëve, të rinj e të vjetër, që duan të bëjnë nderimet e tyre.
Politikani liberal Grigory Yavlinsky, i cili mori pjesë në homazhe, tha: “Këta njerëz erdhën te Gorbachev për të thënë ‘Faleminderit Gorbachev. Ju na dhatë një shans, por ne e humbëm këtë shans.”
Vladimir Putin nuk mori pjesë në homazhe dhe shpjegimi zyrtar i Kremlinit ishte: S’ka kohë!
Megjithatë, kjo shihet gjerësisht si një nënçmim. Putin dikur e quajti shpërbërjen e BRSS si “katastrofën më të madhe gjeopolitike të shekullit”.
Gorbachev mori pushtetin në 1985, duke prezantuar reforma të guximshme dhe duke hapur BRSS ndaj botës.
Por ai nuk ishte në gjendje të parandalonte kolapsin e bashkimit në 1991 dhe shumë rusë e fajësojnë atë për vitet e trazirave që pasuan.
Jashtë Rusisë, ai respektohej gjerësisht, me Sekretarin e Përgjithshëm të OKB-së, António Guterres që tha se ai kishte “ndryshuar rrjedhën e historisë”, dhe presidenti i SHBA Joe Biden e quajti atë një “lider të rrallë”.
Mes atyre që i bënë homazhe, ishte edhe kryeministri hungarez, Viktor Orban, një aleat i ngushtë i Putinit.
Por ceremonia e së shtunës nuk është një funeral shtetëror, një shenjë se lidershipi aktual i Kremlinit ka pak interes për të nderuar trashëgiminë e Gorbachev.
Dihej se Putin dhe Gorbachev kishin një marrëdhënie të tensionuar, takimi i tyre i fundit thuhet se ishte në vitin 2006.
Së fundmi, Gorbachev u tha se ishte i pakënaqur me pushtimin rus të Ukrainës, edhe pse ai kishte mbështetur aneksimin e gadishullit të Krimesë të Ukrainës në 2014.
Spitali në Moskë ku Gorbachev ndërroi jetë të martën tha në një deklaratë të shkurtër se ai kishte vuajtur nga një sëmundje e gjatë dhe e rëndë, por zbuloi më shumë detaje. Vitet e fundit, shëndeti i tij ishte përkeqësuar dhe ai kishte hyrë dhe dalë nga spitali disa herë. Në qershor, mediat ndërkombëtare raportuan se ai vuante nga një sëmundje e veshkave.
Ai u nderua me Çmimin Nobel për Paqen në vitin 1990 “për rolin kryesor që luajti në ndryshimet rrënjësore në marrëdhëniet Lindje-Perëndim”.
Por në Rusinë e re që u shfaq pas vitit 1991, ai u fokusua në projekte arsimore dhe humanitare.
Gorbaçovi bëri një përpjekje fatkeqe për t’u kthyer në jetën politike në vitin 1996, duke marrë vetëm 0.5% të votave në zgjedhjet presidenciale.
