A po vjen fundi i regjimit të Iranit dhe liderit Ayatollah Khomeini?Thirrjet në rrugët e Iranit nuk janë më për ‘reformë’ por për një ndryshim rrënjësor të regjimit. Ndryshime reale kanë nisur të shfaqen në horizont në Iran teksa kryengritja mbarëkombëtare i afrohet muajit të saj të parë. Ajo që filloi si një protestë për të drejtat e grave dhe kundër dhunës së të ashtuquajturës polici morale e Iranit është kthyer në një kanal komunikimi për shprehje më të gjera të zemërimit gjatë 40 viteve të sundimit tiranik që ka rezultuar në korrupsion endemik, shtypje, kufizime sociale dhe mungesë të lirisë së shtypit.
Protestuesit tani po përballen me sundimtarët e tyre në një krizë ekzistenciale, ndërsa ata i kanë vënë syrin regjimit dhe liderit të tij suprem, Ali Khamenei.
Thirrjet “vdekje diktatorit” po pasohen nga deklaratat e protestuesve se “ne do të luftojmë, do të vdesim, por do të rimarrim Iranin”.
‘Dora e hekurt’ e regjimit klerik ka rezultuar tashmë në më shumë se 400 vdekje dhe 20,000 arrestime.
Por rebelimi vazhdon të përfshijë të gjithë vendin me shpejtësi rrufeje dhe demonstruesit po i befasojnë politikë-bërësit perëndimorë me gatishmërinë e tyre për ta ngritur zërin me guxim edhe përballë forcave të sigurisë së Republikës Islamike.
Ky guxim pasqyron një përkushtim parimor për t’i dhënë fund sundimit klerik, i cili nga ana tjetër e bën të qartë se për popullin iranian, dhe veçanërisht rininë e vendit, kupa është mbushur. Këtë herë, thirrjet në rrugët iraniane nuk janë thjesht për reforma. Ato janë për ndryshimin e regjimit.
Tani është e pamundur të injorohet potenciali që ka kjo kryengritje për t’u kthyer në një revolucion të mirëfilltë në Iran.
Në një rast të rrallë komenti publik nga një agjenci amerikane e inteligjencës, drejtori i CIA-s, William Burns, kohët e fundit vërejti se: “Këta janë njerëz jashtëzakonisht të guximshëm dhe shumë gra të reja tepër të guximshme dhe ata po tregojnë se janë të tejngopur në mënyra nga më të ndryshmet dhe nuk durojnë dot më.”
“Ata janë të gatshëm të rrezikojnë, të dalin jashtë dhe të demonstrojnë sepse janë të mbingopur me problemet ekonomike, me korrupsionin, me kufizimet sociale, veçanërisht me ato të cilat përballen gratë iraniane, si dhe me represionin politik gjithashtu.” – shtoi ai.
Ndryshe nga kryengritjet e mëparshme të vitit 2018 dhe 2019, pakënaqësia popullore me të cilën përballen mullahët e Iranit sot nuk është thjesht ekonomike. Është politike dhe sociale. Revolta mbarëkombëtare paraqet iranianë, të rinj e të vjetër, nga të gjitha sferat e jetës.
Vetëm në Teheran, shtëpia e një popullsie prej më shumë se 10 milionë banorësh, demonstratat janë zhvilluar në rreth 30 vende në të njëjtën kohë, duke u mohuar forcave shtypëse të regjimit mundësinë për t’i përqendruar trupat e tyre tronditëse në një pikë.
Vlen të përmendet veçanërisht roli vendimtar i grave, të cilat në shumë raste vazhdojnë të udhëheqin me guxim akuzat kundër regjimit mizogjen. Kjo bëhet edhe më e qartë nga fakti se vajzat adoleshente janë bërë shumë më të dukshme si pjesë e trazirave.
Disa video u shfaqën në rrjete sociale javën e kaluar që i tregonin ato duke shpërfytyruar imazhet e liderit suprem dhe duke brohoritur parulla për të dëbuar zyrtarët qeveritarë dhe ushtarakë nga kampuset e shkollave të mesme.
Këta të rinj iranianë po rrezikojnë gjithçka për një të ardhme më të ndritur. Ndërkohë, solidariteti dhe uniteti i shfaqur në të gjithë kombin është një dëshmi e aktiviteteve të ndërmarra gjatë disa viteve të fundit nga Njësitë e Rezistencës që janë të lidhura me grupin kryesor opozitar pro-demokracisë, Organizata e Muxhahedinëve të Popullit të Iranit (MEK).
Këto njësi, të përbëra nga qytetarë të thjeshtë, por që përbëjnë pjesë të rrjetit të gjerë aktivist dhe inteligjent të PMOI-së, kanë ndihmuar në organizimin, galvanizimin dhe zgjatjen e protestave.
Trazirat në Iran përfaqësojnë një mundësi jetike jo vetëm për popullin iranian, por për të gjitha demokracitë perëndimore. Ai ofron një mjedis të ri për një politikë të re të guximshme në përballjen me një regjim autoritar prej katër dekadash – politika që nuk janë të lidhura me rivendosjen e marrëveshjes së dështuar bërthamore të njohur si JCPOA, por përkundrazi në ngritjen e interesave dhe aspiratave të popullit iranian.
Në javët e fundit, administrata Biden ka ndërmarrë veprime të kufizuara në mbështetje të demonstruesve. Ata kanë vendosur sanksione ndaj “policisë së moralit” të regjimit dhe kanë sinjalizuar se mund të vijnë masa shtesë.
Britania dhe Kanadaja kanë ndjekur shembullin dhe Bashkimi Evropian pritet të zyrtarizojë sanksionet e veta në një takim ministror ditën e hënë.
Por tani duhet bërë më shumë.
Në përputhje me dokumentet e nderuara si Deklarata Amerikane e Pavarësisë dhe Preambula e Deklaratës Universale të të Drejtave të Njeriut, Presidentja e zgjedhur e Rezistencës Iraniane, Maryam Rajavi, kohët e fundit u bëri thirrje liderëve botërorë që të bashkojnë forcat me iranianët liridashës duke njohur të drejtën e tyre për vetëmbrojtje dhe duke i cilësuar aktivitetet keqdashëse të Republikës Islamike si fyerje ndaj njerëzimit.
Zyrtarët perëndimorë duhet ta bëjnë të qartë se populli iranian është në kontroll të fatit të tij dhe se ata do të qëndrojnë krah atyre që kërkojnë një alternativë demokratike ndaj sundimit teokratik.
