Më datë 15 dhjetor 2022, u zhvillua në Tiranë, Konferenca mbi Vlerën e Pronës në Kryeqytet, organizuar nga Oz Marketing dhe mbështetur nga Bashkia Tiranë.
Ky event u ndoq nga 210 pjesëmarrës, profesionistë nga fusha e industrisë imobiliare, ndërtimit dhe projektimit.
Panelet e konferencës u përbënë nga përfaqësi të grupeve kryesore të interesit, si drejtues të Industrisë Imobiliare në Tiranë, përfaqësuar nga z. Jonian Antoni dhe z. Dritan Leka, përkatësisht CEO i Century 21 Albania dhe CEO i CPM International. Përfaqësues të Industrisë së Ndërtimit në Tiranë, si dhe nga specialistë të fushës si Inxhinierë dhe Arkitektë me zë që e njohin Tiranën dhe zhvillimin e saj urban të cilët fokusuan diskutimin e tyre mbi zhvillimin e qytetit dhe perspektivat sociale.
Paneli i parë nga Industria Imobiliare, u fokusua në ndikimet që ka pasur rritja e vlerës së pronës në dinamikën e blerjes dhe shitjeve të pasurive të paluajtshme.
Përcaktueshmërisht, z. Jonian Antoni tha që vlera e pronës në Tiranë, gjatë 10 viteve të fundit ka ardhur vetëm në rritje. Kjo rritje ka qenë e moderuar (1-4% në vit) nga viti 2012 deri në 2020 dhe ka ardhur për disa arsye si: Rritja konstante e Tiranës në popullsi dhe nevoja e vazhdueshme për prona të reja dhe cilësore. Rritja ekonomike që ka patur Shqipëria në GDP per capita apo edhe në rrogat mesatare. Përmirësimi i ndjeshëm i infrastrukturës dhe cilësisë së jetesës në kryeqytet në 20 vitet e fundit etj.
Në lidhje me pyetjen se çfarë po ndodh në këndvështrimin tuaj me ndërtesat e larta në Tiranë, ai tha:
“Në Shqipëri godina më e lartë ka qenë 15 katëshi për shumë shumë vite, dhe pas tij ishin pallatet 9 katëshe. Godinat e tjera në gjithë
Shqipërine kanë qenë maksimumi me 6 kate.
Pra ne kemi qenë një vend me planifikim urban jo shumë të detajuar, tipik i sistemeve lindore dhe densitet njerëzish jo shumë të lartë.
Në botën e zhvilluar perëndimore që prej viteve 1900 (kryesisht New York) por dhe çdo metropol tjetër në Europe kanë synuar qëllime urbanistike dhe të organizimit social të qytetit që shkojnë me godina të larta në infrastrukturë.
Teknikisht kjo sjell shumë benefite që duan shumë kohë për t’u shpjeguar.
Për t’u kthyer në Tiranë, fatmirësisht në 10-15 vitet e fundit kjo po ndryshon. Ne, si ekspertë të tregut dhe besoj çdo institucion apo banor i Tiranës, jemi të kënaqur me mënyrën e re të ndërtuarit të këtyre godinave të larta.
Për sa i përket interesit do të thoja që është shumë i madh. Si rrjedhojë kanë kërcyer edhe çmimet, edhe pse besoj që akoma janë të ulëta dhe në 20 vitet e ardhshme do ketë rritje të vazhdueshme.
Tipologjitë kryesore të blerësve janë:
Kompanitë lokale të cilat janë zhvilluar dhe shtojnë ose përmirësojnë kapacitetet e tyre me zyra moderne, rreth 20% e ndërtimit.
Hotelet, kryesisht marka ndërkombëtare të cilat sot zënë rreth 20% të kullave në ndërtim.
Diaspora shqiptare, e cila përbën 15% të blerjeve në pallatet e reja.
Përfaqësitë e kompanive të huaja, të cilat duke parë afrimin e Tiranës me BE, vijnë për të zhvilluar biznesin e tyre në një treg që po shkon gjithnjë e më shumë drejt atij perëndimor, por duke përfituar nga benefitet e të qënit akoma i lire. Kjo kategori përbën 15%.
Investitoret vendas shqiptarë, të cilët blejnë për të dhënë me qira me qëllim investimi duke përfituar edhe nga interesat e ulëta bankare në vitet e fundit.”
Antoni u ndal pak edhe në pyetjen nëse po ndërtohet në Tiranë me strategji për të thithur investitorë të huaj dhe biznese?
Ai u shpreh kështu: “Duhet të kuptojmë që ndërtimi, pra oferta, vjen si pasojë e kërkesës dhe tregut dhe nuk mund të vijë si pasojë e përthithjes së investitorëve të huaj, madje anasjelltas.
Investitori i huaj vjen aty ku ka treg dhe ndërtim të mirë analizuar të zonës.
Duke qenë një vend në tranzicion, në Shqipëri drejtohen investitorë të huaj oportunist të cilët duan marzhe fitimi shumë të larta sepse e konsiderojnë vendin tonë me risk të lartë në investim. Kjo fatmirësisht i ka dhënë dorë investitorëve shqiptarë që të fuqizohen dhe duhet të jemi krenarë për këtë sepse fitimet qarkullojnë në ekonominë tonë.
Nëse investitori i huaj fiton, kryesisht fitimet ikin jashtë.
Nga ana tjetër, është shumë e nevojshme që të kemi injektim fondesh të huaja dhe këto fonde për momentin nuk vijnë nga investitori por kryesisht vijnë nga blerësit final.
Ne fatmirësisht kemi shumë blerës final të huaj, që kryesisht janë në bregdet por në vitet e fundit po drejtohen edhe në Tiranë.
Kemi edhe shumë blerës nga diaspora që sot nuk janë më rezidentë në vendin tonë por që vazhdojne të blejnë prona në kryeqytet dhe injektojnë në ekonominë tonë para nga jashtë.
Pyetjes se çfarë parashikimi kanë profesionistët e Real Estate për kurbën e çmimeve në 2023, z. Jonian Antoni u përgjigj se pritet një stanjacion. Gjithashtu pritet të ketë një rritje të normave të interesit duke sjellë ndoshta uljen e fuqisë blerëse. Kjo është diçka që do kërkojë dhe politika të posaçme nga pushteti vendor.
Viti 2021-2022 ka shënuar zhvillime domethënëse në real estate, krijimi i NAREA, ndryshimet ligjore dhe hapja e negociatave ka sjellë më shumë siguri për investitorët apo blerësit e huaj, tha gjatë fjalës së tij Reinaldo Pipiria, Drejtor Ekzekutiv i NAREA – Shoqatës Shqiptare Kombëtare të Industrisë Imobiliare.
Konferenca u ndoq nga 210 pjesëmarrës dhe u pasqyrua nga të gjitha mediat kryesore.
Të gjithë panelistët u shprehën të interesuar për të vazhduar temën në vazhdimësi në aktivitete të ngjashme.
