Fotografja arkitekturore, Danica O. Kus ka kapur pamjen e projektit të rinovuar së fundmi të Piramidës së Tiranës, nga kompania MVRDV, një monument që dikur ishte simbol i sundimit komunist nën regjimin e Enver Hoxhës, sipas një artikulli të botuar në të përditshmen italiane “Designboom”.
E vendosur në zemër të kryeqytetit të Shqipërisë, projekti ripërdor strukturën ekzistuese prej betoni, duke shtuar gjelbërim në atrium dhe rrethinat e tij, duke e shndërruar atë në një hapësirë të gjallë komunitare.
Kjo zonë e rinovuar përfshin kafene, studio, punëtori dhe klasa, duke e bërë Piramidën një qendër qendrore për jetën kulturore të Tiranës dhe një burim për brezin e ri.
Për të rritur sigurinë e vizitorëve, janë instaluar hapa konkretë në trarët e pjerrët të betonit, duke i lejuar njerëzit të ngjiten në majën e Piramidës.
Ndërkohë, ekipi shtoi në mënyrë strategjike kuti shumëngjyrëshe të kontrolluara nga klima në të gjithë zonën, për të strehuar programe arsimore duke u ofruar studentëve pika të favorshme.
Seria e fotografive të Danica O. Kus dëshmon se si ndërtesat e betonit mund të ripërdoren për një epokë të re, duke ruajtur historinë e tyre të ndërlikuar dhe duke theksuar përshtatshmërinë e strukturave historike brutaliste.
TRANSFORMIMI I PIRAMIDËS
Gjatë historisë së saj, Piramida me sipërfaqe 11,835 metra katrorë ka kryer funksione të ndryshme, nga një muze kushtuar Hoxhës në një bazë të NATO-s gjatë Luftës së Kosovës, një klub nate dhe një vend ngjarjesh.
Vitet e fundit, përpjekjet për rinovimin e ndërtesës kanë qenë të kufizuara, duke rezultuar në një strukturë pjesërisht të transformuar që mbeti e ndriçuar dhe e rrëmujshme.
Ndërsa pjesa e jashtme është tani e aksesueshme për publikun, pjesa e brendshme mbetet një punë në progres, si pjesë e dizajnit të MVRDV për të përmirësuar aksesueshmërinë dhe hapjen e ndërtesës.
Heqja e rinovimeve të mëparshme ka zbuluar një ambient të gjerë të pasuruar me gjelbërim, duke nxitur një ambient mikpritës.
Pas përfundimit, Piramida do të funksionojë kryesisht si qendër për institucionin arsimor jofitimprurës TUMO Tirana, duke ofruar arsimim pas shkollës falas, në disiplina si zhvillimi i softwar-it, robotika, animacioni, muzika dhe filmi për të rinjtë e moshës 12 deri në 18 vjeç.
Projekti përputhet me disa Objektiva të Zhvillimit të Qëndrueshëm të vendosura nga Kombet e Bashkuara.
Në vend që t’i drejtohet prishjes së kotë, struktura e fortë e betonit e ndërtesës ripërdoret në përputhje me parimet e ekonomisë qarkore.
Kjo qasje është më e dukshme në projektimin e shkallëve të jashtme, të cilat përfshijnë pllakat origjinale të gurit nga fasada në betonin e ri.
“Të punosh në një monument brutalist si Piramida është një ëndërr”, thotë partneri themelues i MVRDV, Winy Maas.
“Është e habitshme dhe interesante të shohësh sesi vendi luftoi me të ardhmen e godinës, e cila nga njëra anë është një kapitull i diskutueshëm në historinë e vendit, dhe nga ana tjetër tashmë është rikuperuar pjesërisht nga banorët e Tiranës”, tha ai.
“E pashë menjëherë potencialin e tij dhe se duhet të jetë e mundur që të bëhet më shumë një “monument populli” në vend që ta rrënojmë. Pjesa sfiduese është krijimi i një marrëdhënie të re midis ndërtesës dhe rrethinës së saj. Unë jam i bindur se dizajni ynë e vërteton këtë. Pres me padurim të shoh të rinj dhe për herë të parë të moshuar që ngjitin shkallët në çati!”, tha Maas.
