Diktatori bjellorus, Alexander Lukashenko, fitoi zgjedhjet presidenciale “të rreme” të dielën me 87.6 për qind të votave, sipas një sondazhi zyrtar, duke shënuar mandatin e tij të shtatë si udhëheqës i vendit të Evropës Lindore. Katër kandidatë të opozitës u shfaqën në fletëvotim, por të gjithë ishin besnikë ndaj Lukashenkos, i cili ka udhëhequr Bjellorusinë për më shumë se 30 vjet.
“Nuk ka asnjë alternativë ndaj Aleksandër Lukashenkos si udhëheqës i vendit tonë. Pra, ne po marrim pjesë në zgjedhje me ekipin e presidentit”, tha një nga kandidatët teorikë, kreu i Partisë Komuniste Sergei Syrankov, për BBC përpara votimit.
As BE-ja, Britania e Madhe dhe as SHBA-ja nuk e njohin qeverinë e Lukashenkos si legjitime. Zgjedhjet mashtruese presidenciale në 2020 ndezën protesta masive që pothuajse çuan në rënien e Lukashenkos përpara një goditjeje brutale për të shtypur protestuesit dhe kundërshtarët, të mbështetur nga presidenti rus Vladimir Putin.
“Lukashenko është ngjitur në pushtet për 30 vjet. Nesër, ai do të riemëroj veten në një tjetër zgjedhje të rreme. Kjo është një fyerje e hapur ndaj demokracisë. Lukashenko nuk ka asnjë legjitimitet”, tha shefja e politikës së jashtme të BE-së Kaja Kallas.
Brenda Bjellorusisë, reagimi i publikut ndaj rezultateve ishte i heshtur, shumë larg nga viti 2020, kur mijëra dolën në rrugë në protestë kundër sundimit të Lukashenkos. Art Balenok, një aktivist Bjellorusi që jeton në Austri, ia atribuoi këtë represionit me të cilin u përballën kaq shumë pas trazirave të vitit 2020.
“E gjithë kjo rezistenca ndaj Lukashenkos është shtypur, është shtypur aq keq, sa të bësh diçka nga brenda vendit për momentin nuk është e mundur,” tha ai.
Më shumë se gjysmë milioni njerëz janë larguar nga vendi që nga fitorja e fundit e manipuluar e Lukashenkos në zgjedhje.
“Nëse dilni dhe filloni të protestoni, do të futeni në burg. Ndoshta do të dalësh një ditë. Ndoshta jo,” tha Balenok.
Udhëheqësja e opozitës në mërgim Bjellorusi Sviatlana Tsikhanouskaya protestoi kundër zgjedhjeve nga kryeqyteti polak Varshavë të dielën.
“Sot, ne marshuam për liri në Varshavë – të bashkuar dhe të palëkundur, duke nderuar heronjtë tanë që dhanë jetën për lirinë,” postoi ajo në X, krahas fotove nga demonstratat.
“Së bashku, ne jemi të pandalshëm. Si bjellorusë, ne kurrë nuk do ta humbim shpresën. Ne do të rimarrim vendin tonë dhe do të kthehemi në atdhe më të fortë se kurrë,” tha ajo.
Por Aleś Alachnovič, këshilltar ekonomik i Tsikhanouskaya, tha se disponimi në vetë Bjellorusi ishte i zymtë.
“Njerëzit mendojnë se kostot e protestës rriten, ndërsa përfitimet e protestës ulen. Ata nuk e shohin që tani votat e tyre ose veprimet e tyre mund të ndryshojnë diçka. Lukashenko dhe forcat e tij, ata mund të vrasin njerëz, ata mund të arrestojnë njerëz, ata mund të mbyllin bizneset e njerëzve që janë të pabesë dhe gjithçka tjetër,” tha Alahnovic.
Ndërsa hodhi votën e tij, Lukashenko u tha gazetarëve se disa nga kundërshtarët e tij politikë kishin “zgjedhur” të shkonin në burg ose në internim. Lukashenko ka liruar më shumë se 250 njerëz vitin e kaluar, duke përfshirë një të burgosur amerikan në ditën e zgjedhjeve, por mohoi se ishte një përpjekje për të riparuar marrëdhëniet me Perëndimin.
“Unë nuk kam asnjë mallkim për Perëndimin,” tha ai, duke shtuar se Bjellorusia ishte e gatshme të bisedonte me BE-në.
Parlamenti Evropian gjithashtu i denoncoi zgjedhjet në Bjellorusi si një “mashtrim”. Një rezolutë e miratuar javën e kaluar i bëri thirrje BE-së të refuzojë të njohë fitoren e parashikuar të Lukashenkos.
