Nga Dan Friedman, Mother Jones
Sali Berisha – lideri i opozitës së Shqipërisë, i akuzuar për korrupsion – po kërkon ndihmën e Donald Trump. Dhe Berisha, ose dikush që e mbështet atë, po paguan shuma të mëdha për ta marrë këtë ndihmë.
Berisha po kërkon që të hiqet titulli “persona non grata” që i është vënë nga qeveria amerikane për shkak të asaj që Departamenti i Shtetit i administratës Biden e cilësoi si përfshirje në “veprime korruptive”. Partia Demokratike e Shqipërisë, që ka orientim të djathtë, ka kontraktuar firmën e lobimit Continental Strategy, me seli në Florida, për të lobuar pranë administratës së Trump, nën një kontratë që do t’i paguajë firmës më shumë se 6 milionë dollarë për dy vjet. Ndërkohë, formularët e depozituar nga Continental për regjistrimin e lobimit nuk përmendin drejtpërdrejt sanksionet ndaj Berishës, por ata theksojnë se firma ka pasur kontakte me Departamentin e Shtetit në emër të partisë së Berishës.
Continental ka një listë lobistësh që kanë lidhje me botën e Trump, përfshirë Katie Wiles, motra e të cilës është Shefe e Shtabit të Shtëpisë së Bardhë, Susie Wiles. Sipas Partisë Demokratike të Shqipërisë, shpenzimet për punën e Continental po mbulohen nga “Fondacioni Make Albania Great Again” – një organizatë e krijuar së fundmi nga një kontraktor shqiptar-amerikan në New Jersey dhe e regjistruar në një adresë banimi periferike.
Berisha, nga ana e tij, ka angazhuar Chris LaCivita, i cili, së bashku me Susie Wiles, udhëhoqi fushatën e Trump për vitin 2024. LaCivita thotë se është angazhuar për të ofruar këshilla zgjedhore për zgjedhjet parlamentare të muajit të ardhshëm në Shqipëri dhe se nuk po lobon për Berishën në Shtetet e Bashkuara. Ky operativ politik ka mbështetur përpjekjet e Berishës për t’u shfaqur në Shqipëri si kandidati që mund të bashkëpunojë me Trump. LaCivita ka refuzuar të thotë se si po paguhet për këtë punë. (Trump, i cili shpesh është i gatshëm të ndërhyjë në zgjedhjet e huaja, nuk ka shprehur mendimin për zgjedhjet shqiptare, apo për problemet ligjore të Berishës.)
Në vitin 2021, Departamenti i Shtetit shpalli Berishën, bashkë me gruan, djalin dhe vajzën e tij, nën një ligj “anti-kleptokraci”, që i mundëson departamentit të ndalojë hyrjen në Shtetet e Bashkuara të zyrtarëve dhe anëtarëve të familjes së menjëhershme të dyshuar për korrupsion.
Kur shpalli këtë vendim në vitin 2021, Sekretari i Shtetit, Antony Blinken, tha se Berisha – i cili ka shërbyer si kryeministër i Shqipërisë në vitet 1990 dhe nga 2005 deri në 2013 – është përfshirë në “veprime korruptive, si shpërdorimi i fondeve publike dhe ndërhyrja në procese publike, përfshirë përdorimin e pushtetit të tij për përfitime personale dhe për të pasuruar aleatët politikë dhe anëtarët e familjes së tij, në dëm të besimit të publikut shqiptar tek institucionet dhe zyrtarët e tij.”
Në vitin 2023, parlamenti i Shqipërisë i hoqi Berishës imunitetin ligjor. Vjet, prokurorët në Shqipëri e akuzuan atë për ndihmën e dhënë me korrupsion që ndihmoi dhëndrin e tij të privatizonte toka publike për të ndërtuar 17 ndërtesa apartamentesh në Tiranë, kryeqytetin e Shqipërisë. Berisha duket se shpreson që një fitore në zgjedhjet e muajit të ardhshëm, së bashku me mundësinë e ndihmës nga Uashingtoni, do ta ndihmojë të pastrojë problemet e tij ligjore – një kthesë tipike Trump-i.
Ky është një krahasim që Berisha e ka inkurajuar. Ai e ka akuzuar ndjekjen e tij penale nga Kryeministri Edi Rama, lideri i Partisë Socialiste të majtë që është në pushtet – dhe nga një komplot ndërkombëtar i majtë i udhëhequr nga filantropi liberal 94-vjeçar George Soros.
Continental Strategy ka lidhje të thella me figura të administratës së Trump, përfshirë Sekretarin e Shtetit Marco Rubio, i cili ka fuqinë të zhbëjë problemin e sanksioneve të Berishës. Përveç Katie Wiles – të cilën firma e promovoi drejtoreshë të zyres së saj në Washington dhe Jacksonville menjëherë pas emërimit të nënës së saj si Shefe e Shtabit të Shtëpisë së Bardhë – Continental punëson Alberto Martinez, ish-kryetar i stafit të Senatit për Rubio. Themeluesi i firmës, Carlos Trujillo, është një ish-deputet i Floridës, të cilin Trump e zgjodhi si ambasador në Organizatën e Shteteve të Amerikës Latine gjatë mandatit të tij të parë.
Në një regjistrim të firmës për Aktin e Regjistrimit të Agjentëve të Huaj të bërë javën e kaluar, firma ofroi vetëm një përshkrim të përgjithshëm të planëve të saj të lobimit, duke thënë se puna e saj përfshin hapa si “krijimi i lidhjeve me palët kyçe në degët ekzekutive dhe legjislative për të mundësuar zhvillimin e politikave.”
Por Continental duket se ka filluar shpejt të përdorë lidhjet me administratën për të kontaktuar Departamentin e Shtetit, i cili ka autoritetin për të hequr titullin e Berishës. Regjistrimi i firmës për FARA thekson një telefonatë më 17 prill me Dan Holler, nënkryetarin e stafit të Rubio në Departamentin e Shtetit.
Partia Demokratike e Shqipërisë gjithashtu ka angazhuar një firmë të ndarë ligjore të drejtuar po nga Trujillo, Continental PLLC, për të ofruar shërbime ligjore për Berishën. Këshilltarët ligjorë përgjithësisht janë të përjashtuar nga FARA, që do të thotë se firma nuk është e detyruar të publikojë detajet e atij angazhimi.
Melissa Stone, një zëdhënëse për Continental, tha se firma “po mbështet Berishën përmes ekipeve të saj ligjore dhe të lobimit, të cilat po shpallen plotësisht në përputhje me ligjin.” Ajo theksoi se Wiles vetë nuk është e regjistruar nën FARA për të lobuar për partinë shqiptare.
Kontrata e Continental thotë se firma do të paguhet 250,000 dollarë në muaj për punën e saj të lobimit për dy vjet. Por vetë Partia Demokratike e Shqipërisë nuk po paguan firmën.
Në vend të kësaj, puna duket se financohet nga një kontraktor shqiptar-amerikan 73-vjeçar në New Jersey. Një kontratë e depozituar si pjesë e regjistrimit të firmës për FARA përmend Nuredin Seci si “garant”. (Rrjeti i lajmeve shqiptar Top Channel raportoi se Seci është anëtar i Vatrës, një organizatë e diasporës shqiptaro-amerikane.)
Partia Demokratike e Shqipërisë ka thënë se Continental do të paguhet nga një organizatë jofitimprurëse e quajtur “Make Albania Great Again Foundation”, që ajo thotë se financohet nga shqiptarët-amerikanë. Një organizatë me këtë emër u krijua më 27 mars të këtij viti, duke u bazuar në një rezidencë në Woodcliff Lake, New Jersey, që duket se është pronë e vajzës dhe dhëndrit të Seci-t. Ky fondacion nuk ka një faqe interneti dhe nuk ka një prani publike, as nuk figuron në regjistrat e organizatave jofitimprurëse. Asnjë nga anëtarët e familjes nuk iu përgjigj kërkesave për informacion nga Mother Jones.
Kjo skemë financimi e paqartë ka ngjallur kritika nga Kryeministri shqiptar Rama dhe, sipas raporteve, shqetësime nga një njësit anti-korrupsion në Shqipëri. Media shqiptare gjithashtu ka pyetur mbi burimin e fondeve që Continental po merr. Disa media shqiptare e krahasuan këtë organizim financiar me një kontratë lobimi të vitit 2017, kur Partia Demokratike e Shqipërisë siguroi financim prej 500,000 dollarë, gjithashtu nga një biznesmen amerikan me lidhje shqiptare, për të lobuar pranë administratës së parë të Trump – një marrëveshje që çoi në akuza penale, megjithëse nuk pati dënime, ndaj liderit të mëparshëm të partisë.
Mother Jones raportoi në 2018 se fondet për përpjekjet e partisë në vitin 2017 duket se kanë ardhur, përmes disa kompanive fasadë, nga Rusia. Dhe në vitin 2023, kur Departamenti i Shtetit lëshoi një përmbledhje të një rishikimi inteligjence të SHBA-së që përshkruante përpjekjet e Rusisë për të “formësuar mjediset politike të huaja në favor të Moskës”, një zyrtar i administratës i tha AFP-së se Rusia kishte shpenzuar rreth 500,000 dollarë për të mbështetur Partinë Demokratike të Shqipërisë në vitin 2017. Në atë kohë, kjo parti mbështeste disa politika që ishin në përputhje me interesat e Moskës. Partia Demokratike e Shqipërisë ka mohuar se ka marrë mbështetje ruse. Por vitin e kaluar, një ekip gazetarësh hetues nga BBC, Seychelles Broadcasting Corporation dhe Finance Uncovered zbuluan se një kompani fasadë skoceze që kishte paguar lobistin amerikan të vitit 2017 për Partinë Demokratike të Shqipërisë ishte në pronësi sekrete të një banori të Moskës.
Në vitin 2017, kreu i Partisë Demokratike të Shqipërisë kërkoi të lidhej me Trump, duke adoptuar sloganin “Make Albania Great Again”. Berisha ka ndjekur një qasje të ngjashme në vitin 2025, duke u mburrur për lidhjet e tij me rrethin e Trump, dhe duke thënë se këto do të sjellin dobi për Shqipërinë nëse ai fiton.
LaCivita ka thënë se puna e tij përfshin vetëm udhëzime politike për Partinë Demokratike të Shqipërisë dhe koalicionin e saj për zgjedhjet që do të mbahen më 11 maj. Ai e bëri këtë të qartë në një intervistë për Mother Jones, ku theksoi se nuk po lobon dhe as po konsultohet për ndonjë çështje tjetër.
