Në kuadër të mbledhjes së Komisionit të Stabilizim-Asociimit BE–Shqipëri, Fatmir Xhafaj prezantoi për herë të parë linjat e qarta të një reforme të thellë që përfshin tre shtylla kyçe për konsolidimin e shtetit të së drejtës. Draft Plani i Veprimit përfshin 55 fusha tematike dhe 253 masa konkrete, ndër të cilat spikasin dy nisma të reja ligjore, një për konfliktin e interesit, dhe një tjetër për financimin e partive politike.
Ky artikull synon të shpjegojë çfarë realisht ndryshojnë këto ligje dhe përse janë të rëndësishme në rrugëtimin drejt integrimit europian dhe forcimit të shtetit ligjor.
Ligji për Konfliktin e Interesit. Çfarë po ndryshon?
Çfarë përfshin drafti?
Zgjerim i listës së personave që mbulohen nga ligji, duke përfshirë edhe zyrtarë të drejtësisë, prokurorë, familjarë të tyre etj.
Përkufizime më të sakta për çfarë përbën interes i ndaluar, përfshirë përfitime të tërthorta përmes bizneseve ose enteve të lidhura.
Fuqizim të Komisionit për Parandalimin e Konfliktit të Interesit, duke i dhënë akses më të gjerë në bazat e të dhënave publike dhe private.
Mekanizma të rinj për kontroll, ndëshkim dhe ndalim të ushtrimit të funksioneve publike në rast konflikti të provuar.
Pse është e rëndësishme?
Në praktikë, kjo do të thotë më pak hapësirë për ndërhyrje personale në vendimmarrje publike dhe më shumë besim të qytetarëve në vendimet e institucioneve. Zyrtarët do duhet të deklarojnë me më shumë transparencë interesat personale dhe të përballen me pasoja reale nëse shkelin këtë balancë.
Ligji për Financimin e Partive Politike. Reforma që e kërkon BE
Çfarë do të përmbajë ligji?
Hartimin e dy ligjeve të veçanta: një për funksionimin e partive politike, dhe një tjetër për financimin e tyre dhe të fushatave.
Krijimin e një sistemi më transparent të raportimit financiar, ku çdo donacion, shpenzim apo kontratë duhet të publikohet.
Vendosjen e sanksioneve të rënda, përfshirë gjoba dhe ndjekje penale për partitë që fshehin burime ose mashtrojnë në raportim.
Përfshirjen e enteve të pavarura si KQZ dhe Kontrolli i Lartë i Shtetit në monitorimin e financimeve elektorale.
Cili është ndryshimi real?
Ky ligj shkon përtej formaliteteve dhe synon të ndalojë burimet e dyshimta të financimit të politikës. Në realitet, do jetë më e vështirë për partitë të fshehin financime nga burime kriminale apo të paidentifikuara. Kjo do të rrisë ndershmërinë në garën politike dhe besimin e votuesve në proceset zgjedhore.
Reforma në Drejtësi dhe roli i Kuvendit
Krahas dy ligjeve të mësipërme, reforma ligjore do përfshijë:
75 nisma ligjore që prekin të gjitha degët e pushtetit, veçanërisht sistemin e drejtësisë.
123 masa institucionale për rritjen e efikasitetit të zbatimit të ligjit.
Rreth 140 ndryshime ligjore dhe kushtetuese në fazë vlerësimi me ekspertët e BE.
Faza aktuale e reformës fokusohet në konsolidimin e rezultateve të arritura, jo më në ngritjen e institucioneve të reja, por në përmirësimin e legjislacionit që i mbështet./Lexo.al
Punoi Hermes Kafexhiu
