Sot shënohet një vit nga ndarja nga jeta e Ismail Kadaresë, një emër që ka mbetur i gdhendur në historinë e letërsisë shqiptare dhe botërore, një ndër figurat më të mëdha të kulturës shqiptare të shekullit të XX dhe XXI. Një humbje e jashtëzakonshme për letrat shqipe dhe një boshllëk që ndjehet thellë në zemrat e të gjithë atyre që e donin letërsinë, historinë dhe shpirtin e kombit të tyre.
Ismail Kadare nuk ishte vetëm shkrimtar, por një fenomen i veçantë, një udhëheqës i mendimit, një historian i fjalës që përmes veprave të tij u bë zëri i një populli. Ai ishte një nga ata që bënë të mundur që një letërsi e vogël, nga një vend i vogël e shpesh i harruar, të arrinte në nivelet më të larta të njohjes dhe respektit ndërkombëtar. Kadare arriti të ndërthurë në mënyrë të përsosur fabulën me histori, legjendën me realitetin, duke krijuar një univers të pasur ku çdo lexues mund të gjente një pjesë të vetes.
Një jetë dhe krijimtari e përkushtuar ndaj atdheut dhe fjalës
Nga librat e tij të parë që tronditën skenën letrare shqiptare, si “Gjenerali i Ushtrisë së Vdekur”, “Kronikë në Gur”, “Pallati i Ëndrrave”, deri te veprat e mëvonshme që i dhanë asaj njohje botërore, Kadare u shfaq si një dëshmitar i kohës dhe i një historie që shpesh është e dhimbshme, por gjithmonë e fuqishme dhe e jashtëzakonshme. Ai shkroi për diktaturën, për dhimbjet dhe ëndrrat e shqiptarëve, për tragjedinë e tyre, por gjithmonë me një stil unik, ku poezia dhe proza bashkëjetojnë në harmoni.
Përmes librave të tij, Kadare nuk bëri vetëm art, por edhe politikë të fjalës, duke sfiduar censurën dhe duke folur me zë të lartë për të vërtetat që shpesh ishin të heshtura. Ai ishte një urë mes Perëndimit dhe Lindjes, duke sjellë në letrat e tij një gjuhë universale, e kuptueshme për çdo lexues kudo në botë.
Një trashëgimi e pavdekshme që frymëzon breza
Ismail Kadare ka fituar çmime të mëdha ndërkombëtare, por edhe më shumë se kaq, ai fitoi dashurinë dhe respektin e lexuesve të tij. Vepra e tij është përkthyer në dhjetra gjuhë, duke u bërë ambasadori më i madh i kulturës shqiptare në botë. Ai e ngriti letërsinë shqipe në piedestal dhe la pas një trashëgimi të çmuar që do të vazhdojë të frymëzojë shkrimtarë, artistë dhe intelektualë.
Në 1-vjetorin e ndarjes së tij nga jeta, ne kujtojmë jo vetëm shkrimtarin, por edhe njeriun që ishte i përkushtuar ndaj vlerave më të larta të humanizmit, ndaj historisë dhe identitetit kombëtar. Kujtojmë përkushtimin e tij ndaj letërsisë si mjet për të kuptuar më mirë botën dhe veten.
Sot, lexuesit, artistët dhe studiuesit kudo në Shqipëri dhe në diasporë nderojnë kujtimin e tij duke rikthyer në duar librat e tij, duke folur për atë që Kadare përfaqëson dhe duke ruajtur gjallë frymën e tij të pashuar.
Ismail Kadare: Një dritë që nuk shuhet kurrë
Një vit pa Ismail Kadarenë është një vit pa një pjesë të shpirtit të kulturës shqiptare, por kujtimi i tij është më i gjallë se kurrë. Ai mbetet një dritë që ndriçon jo vetëm rrugën e letërsisë shqiptare, por edhe atë të kulturës universale. Vepra e tij do të jetojë përgjithmonë si dëshmi e një kohe, një kombi dhe një mendjeje të jashtëzakonshme.
Në këtë ditë përkujtimore, nderojmë jetën dhe veprën e tij me respekt të thellë dhe falënderim të pafund për gjithçka që na la, një trashëgimi që do të vazhdojë të frymëzojë brezat e ardhshëm./Lexo.al
