Bankers Petroleum Albania, dikur luksoze në imazhin e saj publik dhe frytdhënëse për komunitetin, po përballet aktualisht me akuza të rënda, nga evazioni i TVSH-së dhe i taksës mbi fitimin, deri te skema të sofistikuara financiare që, sipas kritikëve, kanë dërguar miliona euro në parajsa fiskale. Por ndërkohë që qeveria Rama po përshkallëzon hetimet pse është kaq e heshtur opozita e Sali Berishës?
Bankers, nga investimet në komunitet te skandalet e mëdha
Top Channel raporton se Bankers ka investuar rreth 10 milionë USD në komunitetin e Patos‑Marinzës, duke ndërtuar shkolla, rrugë e spitale dhe duke vendosur standarde monitorimi mjedisor.
Por, sipas Dosja.al, kompania deklaron humbje prej 2004–2024, duke shmangur taksën mbi fitimin dhe duke kërkuar rimbursim TVSH-je, duke dëmtuar buxhetin me miliona euro.
Raportimet e Telegraf, Publik Media dhe Reporter.al flasin për skema të fryra financiare, si 247 milionë USD shpenzime të rreme për të evituar 60 milionë USD taksa (2011), dhe mbi 4 miliardë euro të ardhura në 20 vjet pa asnjë qindarkë tatim fitimi.
Gjykata e Arbitrazhit në Paris dha vendim më 7 qershor 2024 që Bankers duhet t’i kthente shtetit 236 milionë USD për llogari të kostove të papaguara.
Sipas Shqiptarja.com, pretendimet për gjoba 120 milionë euro për evazion janë mohuar nga kompania si “lajm i pavërtetë”
Problematiket kryesore të zbuluara
Frytëzimi i skemave të TVSH-së për rimbursim të paarsyeshëm, me pasojë dëme në buxhet prej miliona euro, sipas dosjes së prokurorisë dhe auditimeve.
Shpenzime të fryra për të shmangur taksën mbi fitimin, përmes tenderimeve klienteliste dhe posteve fiktive, si në rastin e vitit 2011 dhe 2012
Abuzim me pozitën dominuese, të dokumentuar nga Autoriteti i Konkurrencës, me gjobë 20 milionë lekë për kushte të padrejta ndaj furnizuesve.
Padia në arbitrazh që shpalli humbje për Bankers dhe fitore për shtetin shqiptar, me rikthimin e 236 milionë USD në favor të buxhetit.
Por ku është opozita e Berishës?
Çuditërisht, megjithë rëndësinë e akuzave ekonomike dhe mjedisore, PD dhe Sali Berisha mbeten tejet të heshtur:
Asnjë reagim i fuqishëm publik nga deputetët demokratë për këto raporte dhe hetime të thella.
Asnjë nismë për komisione hetimore parlamentare, mbledhje dëgjimore ose propozime për ndryshime legjislative që do të vendosen për ballafaqim me abuzimet e kompanive koncesionare si Bankers.
Heshtja bie në sy ndaj fakteve si:
Bilance të falsifikuara me 247 milionë USD shpenzime false në 2011
Finansimi me humbje sistematike për të mos paguar taksë mbi fitimin për 20 vjet ;
Gjobat, auditimet, hetimet e arbitrazhi ndërkombëtar dhe asnjë përgjegje proaktive.
Pse kjo heshtje?
Interesa biznesi-politikë: Bankers është në pronësi kineze (Geo‑Jade), por ka historikë marrëdhëniesh me zyrtarë vendorë përfshirë qeveri të mëparshme.Frikë nga ekspozimi publik: Reagimet opozitare mund të ekspozonin lidhje të errëta dhe skenarë mashtrimi, duke cenuar imazhin e lidershipit aktual dhe të mëparshëm.
Strategji elektorale: Berisha mban prioritet sulmet ndaj qeverisë aktuale ndërsa çështje si ‘afera Bankers’ me përmasa ekonomike dhe teknike, mund t’i shmang sistematikisht për të mos u zhytur në griun e paaftësisë institucionale që vet ajo përbën.
Heshtja e PD nuk është vetëm opozitare është politike. Po shmang diskutimin mbi abuzimet objektive, pa gjurmë të raporteve, duke lënë të paadresuara përgjegjësinë për pasuritë kombëtare.
Historia tepër e rëndë: gjobëra, arbitrazh, auditime, humbje taksash me qindra milionë euro dhe askush nuk po pyes: pushtet -opozitë -komunitet.
Qytetari humb: pa parlamentar të angazhuar për ligje, pa transparencë, pa zgjidhje institucionale në ndërkohë që pasuria nëntokësore grabitet sistematikisht.
Thirrja për investigim dhe veprim
PD dhe Sali Berisha duhet të deklarojnë publikisht qëndrimin e tyre ndaj skandalit;
Të inkurajojnë parlamentin të formojë komision hetimor për Bankers;
Të propozojnë ndryshime ligjore më rigoroze në kontratat koncesionare, transparencë financiare dhe ndëshkim për abuzuesit.
Nëse opozita nuk vepron, atëherë heshtja nuk është mungesë temash por dorëzim. Dhe qytetarët meritojnë më shumë.
Ironikisht, Berisha, që në çdo dalje publike shfaqet si “mbrojtës i pasurive kombëtare” dhe “luftëtar kundër aferave korruptive”, nuk ka thënë as edhe një fjalë për kompaninë që ka grabitur për dy dekada naftën shqiptare dhe që ka shmangur me mjeshtëri çdo detyrim ndaj shtetit.
Pse kjo heshtje? Kujt i shërben? Apo ndoshta… ka ndonjë interes të heshtet? Nuk është hera e parë që Berisha është akuzuar për marrëdhënie të dyshimta me kompani koncesionare që kanë përfituar gjatë qeverisjes së tij.
Të dhënat publike tregojnë se kontrata fillestare me Bankers Petroleum është nënshkruar në vitet e qeverisjes së tij, dhe se kompania ka gëzuar mbrojtje sistematike gjatë mandatit të parë të PD-së. Pyetja që lind natyrshëm është:
A është duke mbrojtur Berisha një skemë që dikur e ka ndërtuar vetë?
Sepse nëse heshtja është strategjike, atëherë nuk kemi të bëjmë me një opozitë të pafuqishme, por me një bashkëpunëtor të heshtur të një prej vjedhjeve më të mëdha të pasurisë kombëtare që nga viti 1991.
Përballë një skandali me përmasa ekonomike, institucionale dhe kombëtare, heshtja nuk është më qëndrim neutral është akt politik.
Nëse Berisha dhe PD nuk reagojnë, atëherë nuk janë thjesht të painteresuar janë bashkëpërgjegjës.
Në fund të fundit, nuk mund të luftosh “krimin e rilindjes” duke lënë Bankers të shpëtojë si “biznesi i pafajshëm i Berishës”. Nëse opozita nuk ka asnjë interes të lidhur, atëherë është koha të flasë. Tani. Sepse heshtja siç e dimë flet më shumë se fjalët./Lexo.al
Punoi Hermes Kafexhiu
