Donald Trump dhe Vladimir Putin kanë një histori takimesh të çuditshme. Takimi i parë i dyshes ishte në Gjermani kur Trump konfiskoi shënimet e përkthyesit të tij për të fshehur çdo provë të asaj që kishte ndodhur në dhomë.
Tani, ndërsa të dy udhëheqësit përgatiten për takimin e tyre të parë ballë për ballë që kur Trump u kthye në Shtëpinë e Bardhë, politikëbërësit dhe analistët po përgatiten për një takim jokonvencional që do të shfaqë një Trump më pak të ngarkuar sesa ishte në mandatin e tij të parë.
Shumë veta kanë frikë se nëse këto takime të mëparshme janë ndonjë tregues, është Putini, operativi i KGB-së me përvojë i shndërruar në njeri të fortë, ai që do të fitojë epërsinë – jo e kundërta.
“Nuk ka asnjë mënyrë që të kalosh nga armëpushimi në një samit që i jep fund luftës në më pak se një javë”, tha Samuel Charap, një studiues i politikës në “Rand Corporation”.
“Por Trump ka këtë besim të pavdekshëm në karizmën dhe aftësinë e tij për të bindur homologët e tij në atë që ai mendon se është logjike dhe e drejtë.”
Ish-presidenti francez François Hollande, i cili në vitin 2015 bashkëdrejtoi negociatat e paqes me kancelaren gjermane Angela Merkel dhe Putinin për Ukrainën, ka një paralajmërim për presidentin amerikan: Teknika e Putinit është mashtrimi profesionist.
“Do të ishte mirë që Trump të tregonte se ka njohuri të hollësishme të situatës në terren,”- tha Hollande për Financial Times.
Kur Trump dhe Putin u takuan për herë të parë, në korrik 2017, udhëheqësi amerikan u vu nën presion nga hetimi për ndërhyrjen e dyshuar ruse në zgjedhje dhe një kujdes i ndërsjellë midis Trump dhe këshilltarëve të tij të politikës së jashtme. Të dy presidentët u takuan në periferi të një samiti të G20 në Hamburg, të shoqëruar nga ministri i jashtëm i Rusisë dhe sekretari i atëhershëm i shtetit i Trump dhe dy përkthyes. Trump më vonë mori shënimet e përkthyesit të tij dhe i kërkoi përkthyesit të mos informonte askënd mbi përmbajtjen e takimit.
Pastaj, në një darkë atë natë, Trump iu afrua Putinit për një takim kokë më kokë — vetëm me përkthyesin e Putinit dhe asnjë zyrtar amerikan të pranishëm. Në takimin e tyre të radhës në forumin e Bashkëpunimit Ekonomik Azi-Paqësor në Vietnam atë nëntor, Trump përsëriti pretendimet e Putinit se Rusia nuk kishte ndërhyrë në zgjedhjet e SHBA-së. Të dy patën një takim tjetër ballë për ballë në Helsinki në korrik 2018, ku u shoqëruan vetëm nga përkthyesit e tyre përkatës. Kur u pyet në një konferencë për shtyp nëse u besonte agjencive të tij të inteligjencës apo presidentit rus, Trump tha se u besonte të dyjave, por vuri në dukje: Presidenti Putin thotë se nuk është Rusia. Nuk shoh ndonjë arsye pse nuk është kjo.
Të dy burrat u takuan përsëri, në mënyrë joformale, në margjinat e samitit të G20 në Buenos Aires më vonë atë vit, ku Trump përsëri nuk mori me vete asnjë përkthyes apo person që mbante shënime. Samiti i kësaj jave përfaqëson shansin e fundit për Trumpin që të riformulojë edhe një herë marrëdhënien e tij me Putinin dhe të mbajë një qëndrim më të ashpër ndaj presidentit rus. Pakkush pret që ai ta mbajë atë qëndrim.
“Putini do të përpiqet ta bindë Trumpin se pozicioni [rus] është më i mirë nga ç’është në të vërtetë. Ndërsa për Trumpin është shumë më e rëndësishme ta bëjë këtë marrëveshje dhe ta shpallë atë fitoren e tij të re paqeruajtëse”, tha Kirill Rogov, një sociolog dhe bashkëpunëtor i ftuar në Institutin për Shkencëtarët Njerëzorë në Vjenë.
“Nuk përfundon në asgjë, por Trump shmang nevojën për të ndërmarrë veprime vendimtare.”
H
ollande, i cili kaloi 17 orë në kryeqytetin e Bjellorusisë në shkurt të vitit 2015 për të nënshkruar të ashtuquajturin marrëveshje Minsk 2 për një armëpushim në rajonin lindor të Ukrainës, Donbas, tha se Putini ndoshta do të luajë me kohën.
“Ai nuk ka asnjë nxitim. Ai e di që do të jetë ende në pushtet pas një muaji, dy vitesh, ndoshta deri në fund të jetës së tij. Trump është me nxitim sepse është zotuar të zgjidhë të gjitha konfliktet e botës dhe dëshiron rezultate,”- tha ish-presidenti francez.
Hollande kujtoi se edhe shmangiet e gjata ishin një model që presidenti rus e ndiqte rregullisht.
“Putini do ta fillojë takimin duke e ritreguar të gjithë historinë. Mund të zgjasë një orë, ose edhe më shumë, nëse nuk e ndërpret. Metoda ruse e negociatave është që duhet të zgjasë shumë, por të mos ndodhë asgjë e madhe,”- tha ai.
“Por në fund, ai gjithmonë do të ofronte një mundësi – një ndërmjetësim, një takim tjetër, një grup pune – në mënyrë që pala tjetër të mund të thoshte, shiko, Putini ka ndryshuar pak qëndrim.”
Hollande tha se shqiptimi i gënjeshtrave të hapura ishte gjithashtu një nga truket e udhëheqësit rus. Për shembull, Putin këmbënguli se nuk kishte kontakt me separatistët pro-rusë në Ukrainën lindore, pavarësisht financimit dhe mbështetjes së tyre ushtarakisht.
“Ishte një gënjeshtër kaq e madhe saqë ishte mbresëlënëse”, tha Hollande.
Një diplomat gjerman i përfshirë në negociatat e Minskut e përshkroi Putinin si “një nga negociatorët më të aftë”.
“Ai i njeh të gjitha temat, arsyetimin ligjor në detaje, por gjithmonë manipulon faktet. Duhet t’i dini faktet tuaja po aq mirë sa i di ai.”
Por faktet nuk janë pika e fortë e Trump.
Në fillim të vitit 2017, Merkel organizoi një telefonatë me presidentin amerikan për të shpjeguar se si Putin po refuzonte të zbatonte marrëveshjen e Minskut. Trump thjesht tha faleminderit dhe e mbylli telefonin. Më vonë, këshilltarët amerikanë i thanë ekipit të Merkel se Trump ishte i tërbuar sepse ajo i kishte mbajtur leksione.
“Jo vetëm që ai nuk i do faktet, por ka edhe paragjykimet e tij, dhe Putini e di këtë”, tha diplomati.
Në kujtimet e saj, Merkel shkruan se ajo dhe Trump flisnin në dy nivele të ndryshme: Trump në aspektin emocional; unë në atë faktik.
“Putini ka një keqbesim shumë të strukturuar dhe shumë të kujdesshëm,”- tha një ish-këshilltar francez në ekipin negociator të Hollande.
Lidhur me takimin në Alaskë, këshilltari tha: Rusët nuk do të arrijnë një marrëveshje. Putinit i duhet vetëm që Trump të ndalojë së mbështeturi Ukrainën, gjë që është prirja e natyrshme e Trump gjithsesi.
Rogov, sociologu, tha se Putini mund të jetë më i interesuar në negociata se më parë, pasi ofensiva ruse e verës në Ukrainë ka qenë më pak e suksesshme se ajo e vitit të kaluar. Ai shtoi se perspektiva që Trump mund ta trembë Indinë si kliente të naftës me kërcënimin e tarifave e ka shqetësuar edhe më shumë Putinin.
Krahasuar me administratën e tij të parë, kur Trump ishte i kufizuar nga një Kongres i vendosur dhe nga zyrtarë që kërkonin të vendosnin parmakë mbrojtës në marrëdhënien e tij me Putinin, presidenti amerikan tani përballet me më pak kontrolle mbi pushtetin e tij. Ligjvënësit republikanë janë të frikësuar dhe aparati i politikës së jashtme është lënë mënjanë.
“Ai është i pakufizuar,”* tha një zyrtar i lartë amerikan, i cili foli në kushte anonimiteti.
