Alaska, një territor i shitur nga Rusia në Shtetet e Bashkuara 158 vjet më parë për 7.2 milionë dollarë, do të jetë vendi i samitit më të diskutuar të ditëve të fundit, mes presidentit amerikan Donald Trump dhe liderit rus Vladimir Putin, me fokus luftën në Ukrainë.
Sipas analizës së CNN, kushtet rreth samitit të së premtes e favorizojnë aq shumë Moskën, sa është e qartë pse Putini e shfrytëzoi këtë mundësi, pas muajsh negociatash të rreme, dhe është e vështirë të shihet se si do të dalë një marrëveshje nga marrëveshja dypalëshe që nuk e shkatërron Ukrainën. Kievi dhe aleatët e tij evropianë kanë kundëtshtuar idetë e hershme të të dërguarit të Trump, Steve ëitkoff, që Ukraina të lëshojë pjesën e mbetur të rajoneve të Donetskut dhe Luhanskut në këmbim të një armëpushimi.
Natyrisht, kreu i Kremlinit ka promovuar idenë e pushtimit të terrenit pa luftë dhe ka gjetur një marrës të gatshëm në formën e ëitkoff, i cili në të kaluarën ka treguar një kuptim të relaksuar të sovranitetit ukrainas dhe kompleksitetin e kërkesës ndaj një vendi, në vitin e katërt të pushtimit të tij, që thjesht të largohet nga qytetet që ka humbur mijëra burra duke i mbrojtur.
Ia vlen të ndalemi dhe të reflektojmë se si do të dukej propozimi i ëitkoff-it. Rusia është afër rrethimit të dy qyteteve kyçe të Donetskut, Pokrovsk dhe Kostiantynivka, dhe mund t’i vërë në rrethim trupat ukrainase që mbrojnë këto dy qendra në javët e ardhshme. Dhënia e këtyre dy qyteteve mund të jetë diçka që Kievi do ta bëjë gjithsesi për të kursyer fuqi punëtore në muajt në vijim.
Pjesa tjetër e Donetskut – kryesisht qytetet e Kramatorskut dhe Slovianskut – është një perspektivë shumë më e pakëndshme. Mijëra civilë jetojnë atje tani, dhe Moska do të kënaqej me skenat ku qytetet evakuohen dhe trupat ruse hyjnë pa asnjë të shtënë.
Refuzimi i Presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky për të lëshuar tokë të shtunën në mëngjes pasqyron dilemën e vërtetë të një komandanti suprem që përpiqet të menaxhojë zemërimin e ushtrisë së tij dhe mosbesimin e thellë të popullit ukrainas ndaj fqinjit të tyre, i cili vazhdon të bombardojë qytetet e tyre çdo natë.
Çfarë mund të marrë mbrapsht Ukraina me “shkëmbimin” për të cilin foli Trump? Ndoshta copat e vogla të zonave kufitare të pushtuara nga Rusia në rajonet Sumy dhe Kharkiv – pjesë e “zonës tampon” të supozuar të Putinit – por jo shumë më tepër, realisht.
Qëllimi kryesor është një armëpushim, dhe kjo në vetvete është e tepruar. Putini prej kohësh ka mbajtur qëndrimin se armëpushimi i menjëhershëm i kërkuar nga Shtetet e Bashkuara, Evropa dhe Ukraina prej muajsh, është i pamundur, pasi puna teknike në lidhje me monitorimin dhe logjistikën duhet të zhvillohet më parë. Nuk ka gjasa që ai të ketë ndryshuar mendje tani që trupat e tij janë në ngritje në të gjithë vijën lindore të frontit.
Evropa është gjithashtu e kujdesshme të pasqyrojë dështimin e ish-Sekretarit të Jashtëm të Mbretërisë së Bashkuar, Neville Chamberlain, për t’iu kundërvënë Gjermanisë naziste në vitin 1938 – për pavlefshmërinë e një “cope letre” të nënshkruar nga një Kremlin që ka rënë dakord vazhdimisht për marrëveshje në Ukrainë dhe më pas thjesht ka përdorur pauzën për t’u riorganizuar përpara se të pushtojë përsëri.
Në nder të tij, Putin e ka bërë të qartë se çfarë dëshiron që në fillim: e gjithë Ukraina e nënshtruar ose e pushtuar dhe një rivendosje strategjike me SHBA-në që përfshin hedhjen e Kievit si gur. Ndihmësi i tij, Yury Ushakov, foli për Alaskën si një vend të shkëlqyer për të diskutuar bashkëpunimin ekonomik midis Uashingtonit dhe Moskës, dhe sugjeroi se një samit kthimi në Rusi ishte propozuar tashmë.
Ekziston rreziku që të shohim një mirëkuptim midis Trump dhe Putin, i cili i lejon presidentit amerikan të tolerojë më shumë takime teknike midis stafit të tyre mbi çfarë dhe kur të çdo marrëveshjeje armëpushimi. Një plan për shkëmbime ose grabitje tokash që është tërësisht në favor të Moskës, mund t’i paraqitet më pas Kievit, me ultimatumet e vjetra të SHBA-së në lidhje me ndihmën dhe ndarjen e inteligjencës që varen nga pranimi i marrëveshjes nga ana e tyre, të cilat i kemi parë më parë. Le të shohim Presidentin Francez Emmanuel Macron në telefon përsëri me Trumpin, dhe kështu do të ecim përpara. Putinit i duhet më shumë kohë për të vazhduar të pushtojë dhe ai është gati ta marrë atë.
Çfarë ka ndryshuar që nga hera e fundit kur Trump e pa të menduarit e tij të tërhiqej disi drejt orbitës së Rusisë, rreth kohës së shpërthimit të Zyrës Ovale me Zelenskyn? Tani ka dy elementë që mungonin atëherë.
Së pari, nuk mund ta injorojmë faktin që India dhe Kina – e para që rrezikon tarifa prej 25% brenda dy javësh dhe e dyta që ende pret të mësojë se çfarë dëmi do të pësojë – kanë pasur një bisedë telefonike me Kremlinin në ditët e fundit. Ato mund t’i kenë dhënë njëfarë shtyse Putinit për t’u takuar me Trumpin, ose të paktën të kenë ofruar përsëri më shumë premtime boshe për diplomacinë, dhe mund të jenë të shqetësuara për importet e tyre të energjisë që po kompromentohen nga sanksionet dytësore të Trumpit.
Por Putinit nuk mund t’i ketë pasur nevojë për shumë bindje për të rënë dakord për një ftesë zyrtare drejtuar SHBA-së për takimin dypalësh që ekipi i tij e ka cilësuar prej kohësh si rrugën drejt paqes në Ukrainë. Dhe një tjetër afat për sanksione, i së premtes, sapo ka kaluar pa u vënë re në debatin rreth Alaskës dhe marrëveshjeve për tokën.
Së dyti, Trump pretendon se mënyra e tij e të menduarit rreth Putinit ka evoluar. “I zhgënjyer”, “i neveritshëm”, “më përgjon” janë të gjitha të sapoardhura në leksikun e tij rreth kreut të Kremlinit. Ndërsa Trump duket se është në gjendje të ndalojë veten duke i shkaktuar dhimbje të vërtetë Moskës, duke lejuar që kërcënimet dhe afatet të bien pa jetë rreth tij, ai është i rrethuar nga aleatë dhe republikanë që do t’i kujtojnë se sa larg ka shkuar në këto rrugë më parë.
Shumë gjëra mund të shkojnë mirë. Por skena është përgatitur për diçka më të keqe. Merrni parasysh për një moment mënyrën e të menduarit të Putinit. Kërcënimi i tretë i Trumpit me sanksione është zhdukur dhe forcat e tij po kalojnë në një periudhë fitimi strategjik në vijën e frontit. Ai ka marrë ftesën e tij të parë në SHBA në një dekadë për të folur për paqen rreth Ukrainës pa Ukrainën, duke diskutuar një marrëveshje ku ai as nuk do të duhet të luftojë për të marrë pjesën tjetër të tokës që dëshiron. Dhe kjo është përpara se ish-spiuni i KGB-së të fillojë të përdorë magjinë e tij të dukshme mbi Trumpin.
E premtja është gjashtë ditë larg, por edhe në këtë distancë ngjan me një humbje të ngadaltë për Kievin./
