Gjenerata Z, e lindur afërsisht midis viteve 1996–2010, përfaqëson brezin e parë global të rritur plotësisht në epokën digjitale. Ata janë ndikur nga realitete si krizat klimatike, paqëndrueshmëria ekonomike dhe pandemia, të cilat kanë formësuar identitetin e tyre shoqëror, kulturor dhe politik. Ky brez njihet për përdorimin e teknologjisë si mjet komunikimi, edukimi dhe organizimi, duke qenë njëkohësisht shumë i ndërgjegjshëm për çështje sociale si barazia, drejtësia dhe klima. Të dhënat tregojnë se Gen Z përjeton edhe stres të lartë dhe pasiguri ekonomike, ndërsa kërkon më shumë fleksibilitet dhe ekuilibër në jetën profesionale. Stilet e komunikimit të tyre janë të ndryshme nga brezat e mëparshëm, ku mesazhet digjitale shpesh zëvendësojnë telefonatat tradicionale.
Në fushën e aktivizmit, Gen Z ka sjellë forma të reja pjesëmarrjeje politike. Në studime të kryera në vende të Global South, ky brez është parë të sfidojë mënyrat tradicionale të mobilizimit përmes rrjeteve sociale, duke përdorur platforma si Instagram, TikTok dhe Discord për organizim dhe shpërndarje informacioni. Aktivizmi i tyre karakterizohet nga pjesëmarrja horizontale, lëvizjet spontane dhe aftësia për të mobilizuar shpejt mijëra persona për çështje të caktuara. Në disa raste të dokumentuara, si në Madagaskar dhe Nepal, lëvizjet e udhëhequra kryesisht nga të rinjtë kanë ushtruar presion të fortë politik, madje kanë kontribuar në ndryshime të rëndësishme në qeverisje. Në vende të tjera të Azisë, Gen Z ka qenë forca kryesore e protestave të mëdha sociale, ndonëse efekti i tyre afatgjatë ka qenë i ndryshueshëm.
Në kontekstin evropian, dinamika është më ndryshe për shkak të strukturave demokratike më të qëndrueshme dhe institucioneve të konsoliduara. Megjithatë, Gen Z po shfaqet si një aktor i rëndësishëm në protestat moderne. Në Europën Perëndimore, të rinjtë janë veçanërisht të zëshëm në çështje si klima, kostoja e jetesës, strehimi, të drejtat sociale dhe barazia. Franca, Gjermania dhe Mbretëria e Bashkuar kanë qenë skenë e protestave të mëdha të Gen Z, të cilat shpesh kanë influencuar debatet politike, edhe pse jo domosdoshmërisht përmbysje qeverish. Në vendet e Europës Jugore si Italia, Spanja dhe Greqia, papunësia e lartë dhe presionet ekonomike rrisin potencialin e tensioneve sociale dhe mobilizimin e të rinjve. Ndërsa në Europën Lindore, Gen Z aktivizohet më shumë kundër korrupsionit dhe mungesës së reformave, veçanërisht në Poloni, Çeki, Sllovaki, Rumani dhe Bullgari.
Analiza tregon se, edhe pse Gen Z në Europë ka potencial të madh për protesta të forta, probabiliteti i përmbysjes së qeverive mbetet i ulët për shkak të mekanizmave demokratikë, zgjedhjeve të rregullta dhe stabilitetit institucional. Megjithatë, ky brez po bëhet një faktor i rëndësishëm presioni shoqëror dhe politik në të gjithë kontinentin. Duke kombinuar aftësitë digjitale, vetëdijen sociale dhe ndjeshmërinë ndaj padrejtësive, Gen Z përbën një forcë të re politike që po ndikon mënyrën e pjesëmarrjes qytetare dhe transformimet shoqërore në nivel global dhe evropian.
