Nga Max Boot/ Jam i mrekulluar nga d isidentët në shtetet p olicore që rr ezikojnë jetën dhe lirinë e tyre për të l uftuar për demokracinë dhe të drejtat e njeriut. Guximi i tyre qëndron si një q ortim i a shpër për të gjithë ata – përfshirë, së fundmi, shumë republikanë në Uashington – të cilët janë b ashkëpunëtorë në k omplotet kundër demokracisë. Por edhe midis l uftëtarëve për liri, Alexei Navalny shquhet për guximin e tij të pastër dhe të pandotur. Ky njeri ka, siç shumë thonë, ka “topa çeliku”.
Gushtin e kaluar, Navalny u h elmua me agjentin nervor Novichok – pothuajse me siguri me urdhër të Presidentit rus Vladimir Putin. Vetëm evakuimi mjekësor në Gjermani i shpëtoi jetën. Megjithatë Navalny nuk u tërhoq nga kjo sprovë. Ai madje arriti të regjistronte një bisedë në të cilën m ashtroi një nga v rasësit e tij të dyshuar – një operativ i FSB – në një rrëfim. Askush nuk do t’a k ritikonte nëse Navalny do të kishte vendosur të shkonte në i nternim me familjen e tij. Do të kishte qenë lëvizja e mençur, veçanërisht duke pasur parasysh që Shërbimi Federal i Burgjeve i Rusisë paralajmëroi se ai do përballej me b urgim të menjëhershëm sapo të kthehej në Rusi për a kuza p enale të trilluara. Navalny dhe gruaja e tij, Julia, fluturuan gjithsesi përsëri në Moskë në 17 janar, duke regjistruar a rrestimin që të gjithë prisnin, transmeton lexo.com.al.
Por edhe në b urg, Navalny nuk ka ndaluar së l uftuari Putinin. Të martën, ekipi i tij postoi një video duke pretenduar k orrupsionin e madh në ndërtimin e një pallati të shtrirë në Detin e Zi për Putinin – dronët kapën pamjet e “Versajës së re” ose “Pallatit të ri Dimëror”. Ajo video është parë tani më shumë se 70 milion herë, duke ekspozuar kështu k riminalitetin në zemër të r egjimit të Putin. Navalny bëri thirrje për një ditë p rotestash të shtunën – dhe një numër i madh i rusëve dolën rrugëve në mes të ftohtit kundër Putin. Vetëm në Moskë, agjencia e lajmeve Reuters raportoi 40,000 qytetarë në rrugë. Por këto nuk ishin vetëm p rotesta në bërthamat kozmopolite të Moskës dhe Shën Petersburgut. Ato u zhvilluan në 70 qytete në të gjithë vendin e shtrirë në dy kontinente.
Interneti është plot me video të p olicisë gjatë t razirave që a rreston b rutalisht demonstruesit – dhe demonstruesit që g odasin p olicinë gjatë t razirave me topa bore. Max Seddon, korrespondent i Financial Times në Moskë tha se “njerëzit me të cilët fola nuk ishin domosdoshmërisht të politizuar më parë, por ajo që Rusia i bëri Navalny i t ërboi ata”. Me pak fjalë, duke s akrifikuar lirinë e tij, Navalny ka arritur një g oditje të f uqishme për lirinë në Rusi. A rrestimi i Navalny dhe g oditja pasuese e d emonstratave i paraqesin administratës së Biden me k rizën e saj të parë të politikës së jashtme. Këshilltari i ri i sigurisë kombëtare, Jake Sullivan, postoi në twitter një kërkesë për lirimin e Navalny, por do të duhen më shumë sesa cicërimat për të tërhequr vëmendjen e Putinit, transmeton lexo.com.al.
Katër nga k undërshtarët kryesorë të Putinit në Perëndim – ish-kampioni botëror i shahut Garry Kasparov, aktivisti politik Vladimir Kara-Murza, ish-oligarku Mikhail Khodorkovsky dhe financieri i kthyer në mbrojtës të të drejtave të njeriut Bill Browder – mbajtën një konferencë shtypi të shtunën duke kërkuar p asoja financiare për r egjimin rus. Kjo nuk do të thotë domosdoshmërisht më shumë s anksione ndaj ekonomisë ruse – të cilat dëmtojnë kryesisht popullin rus ndërsa Putini dhe miqtë e tij vazhdojnë të shijojnë fitimet e tyre të dyshimta. Ndërsa Kasparov (me të cilin unë punoj në Iniciativën e Rinovimit të Demokracisë) më dërgoi me email: “Putini dhe b anda e tij nuk duan t’ja dinë për interesat kombëtare, vetëm për interesat e tyre. Shkoni pas parave të tyre. Gjurmoni, ngrini llogaritë e tyre, kapni pasuritë e tyre. Thojani lobistëve dhe mbështetësve të tij të shkojnë në f err”. Edward Lucas i Qendrës për Analizën e Politikave Evropiane ka zbuluar sesi Putin dhe b anda e tij të mbajnë përgjegjësi: “Kushdo që përfshihet në p ërndjekjen e Navalny nuk duhet të jetë më i mirëpritur në Perëndim. E njëjta gjë me familjet e tyre. Pa viza. Pa pazare. Pa pushime. Pa llogari bankare. Pa asnjë investim. Gjurmoni paratë e pista ruse në Perëndim. Ngrini llogaritë. Kapni pronat. Kërkoni prova… që paratë janë fituar me ndershmëri. Ndiqni edhe ndërmjetësit e rusëve – bankierë, llogaritarë, avokatë. Ata meritojnë minimalisht t urp shoqëror, dhe ndoshta edhe b urg”, transmeton lexo.com.al.
Në fund, fondacioni i Navalny, me burime të k ufizuara, ka bërë një punë h eroike duke ekspozuar k orrupsionin ekstravagant të b andës së Putin. Mendoni se sa më shumë mund të bëhej nëse qeveria amerikane do t’i kushtonte burime serioze detyrës. Në të vërtetë, shumë prej informacioneve mund të ekzistojnë tashmë në dosjet tepër s ekrete të komunitetit të inteligjencës. Dhe nëse nuk ekzistojnë, duhet të merren – dhe pastaj të deklasifikohen pjesërisht. Putini dëshiron të hiqet si kampion i Rusisë ndërsa v iktimizon popullin e saj. Ekspozojeni si m ashtrues që është.
Nuk ka kohë për të humbur. Navalny mund të shkonte shumë lehtë nga b urgu drejt e në m org. Në një postim drithërues në Instagram të premten, ai paralajmëroi për përpjekjet për ta v rarë atë në b urg: “Për çdo rast: Unë nuk kam ndërmend të v arë veten në dritare ose të p res venat ose fytin me një lugë të m prehur. Unë i përdor shkallët me shumë kujdes [dhe] ata marrin presionin tim çdo ditë kështu që një s ulm i papritur i zemrës përjashtohet”. Administrata e Biden duhet të bëjë çfarë të mundet për të mbrojtur jetën e Navalny – dhe shpresat drithëruese për liri në Rusi./TheWashingtonPost/Lexo.com.al/e.c.
