ANALIZA/ Tekno – demokracitë dhe tekno – t otalitarizmi

Nga Vangelis Chorafas/ S fida teknologjike e Kinës është veçanërisht shqetësuese për Qeverinë e re të SHBA. Sekretari i Shtetit Anthony Blinken në seancën e tij të Senatit përmendi p ërballjen midis tekno-demokracive dhe tekno- t otalitarizmit si një element thelbësor në formësimin e politikës së jashtme të SHBA. Anthony Blinken ia atribuon këtë n darje vetë Joe Biden, i cili e përdor atë si bazë për krijimin e “Aleancës Dixhitale” që ai parashikon. Sidoqoftë, strategjia që duhet të dalë nga ky pozicion i Presidentit të ri të SHBA nuk është përpunuar sa duhet dhe Qeveria e re e SHBA nuk ka shprehur ende pozicionet e saj. Ka perceptime të ndryshme për këtë çështje brenda Shteteve të Bashkuara dhe këto ndryshime kanë filluar të shfaqen.

Raporti i Këshillit Atlantik

Një artikull në Politico nga një autor anonim, i cili e identifikon veten si një ish-zyrtar i lartë qeveritar me njohuri dhe përvojë të thellë ndaj Kinës, shkaktoi një debat publik. Bëhet fjalë për një ekstrakt nga një raport i botuar nga Këshilli i Atlantikut me titull “Drejt një Strategjie të Re Amerikane ndaj Kinës” dhe me titull “Telegrami më i gjatë”, për të bërë krahasimin, sipas autorit, me tekstin historik të John Kennan të vitit 1946, “Telegrami i gjatë”, për strategjinë e lartë sovjetike. Teksti thekson nevojën për të formuluar një strategji kombëtare për Shtetet e Bashkuara, e cila do të ketë mbështetjen e të dy palëve dhe do të drejtojë politikat e qeverive ndaj Kinës për tridhjetë vitet e ardhshme.

Teksti beson se Uashingtoni duhet të vendosë peshën e tij në p ërballjen me Xi Jinping. Kjo sepse ai beson se Presidenti kinez ka krijuar p ërçarje në Partinë Komuniste të Kinës dhe e krahason atë me Vladimir Putin, duke theksuar, ndër të tjera, pasurinë e tij personale dhe familjare. Disa ekspertë të Kinës, të tillë si Bill Bishop, k undërshtojnë strategjinë e përkushtimit ndaj Xi, duke thënë se largimi i tij nga udhëheqja nuk do të ndryshonte natyrën dhe pamjen e PKK, e cila mund të çojë në një zhvendosje edhe më të madhe të n acionalizmit ose për të rritur ndikimin e Ushtrisë Çlirimtare të Popullit brenda saj, transmeton lexo.com.al.

Me rëndësi të veçantë në këtë kontekst janë pikëpamjet e James Mulvenon. Sipas Mulvenon, ekziston një tekno-na cionalizëm kinez i rinovuar. Në vend që SHBA-të të përqendrohen në tarifat dhe s anksionet, ata duhet të vendosin një ekuilibër midis promovimit të investimeve a gresive së bashku me ringjalljen e kërkimit, teknologjisë dhe bazës industriale të vendit dhe nga ana tjetër, ndjekjen e një politike të jashtme e cila do të promovojë tregtinë që karakterizohet nga përfitime të ndërsjella. Këto pikëpamje janë të vendosura në një kontekst më të gjerë, i cili konsideron se globalizimi teknologjik ka mbaruar dhe tekno-n acionalizmi kinez është tashmë i pranishëm. Si mund të zbatohet një politikë e tillë? Sipas autorit, me ndihmën e Big Tech, e cila do të duhet të përshtatet me të dhënat e reja. Qeveria amerikane duhet të vendosë interesat afatgjata të SHBA mbi interesat afatshkurtra të Silicon Valley, Wall Street dhe kompanive shumëkombësheve, të cilët duhet të kuptojnë ekuilibrat e rinj ndërkombëtarë.

N darja e SHBA-ve nga Kina

Në të njëjtën frymë shprehet është një tekst i nënshkruar nga 15 ekspertë të teknologjisë dhe sigurisë kombëtare, drejtimi kryesor i të cilit është që Shtetet e Bashkuara duhet të shkëputen nga Kina në fushën e teknologjisë. Teksti titullohet “Asymmetric Competition: A Strategy for China &Technology” dhe autorët e tij përfshijnë Eric Schmidt, ish CEO i Google, Jared Cohen, CEO i Jig dhe ish këshilltar i Hillary Clinton dhe Condoleezza Rice, Richard Fontaine, CEO i think tank “Center for a New American Security”, themeluesi i të cilit Kurt Campbell është anëtar i Këshillit të Sigurisë Kombëtare të Joe Biden, dhe Liz Economy, eksperte për Kinën në Council on Foreign Relations dhe në Hoover Institution at Stanford University. Sipas autorëve të tekstit, lidershipi amerikan në fushën e teknologjisë është thelbësor për sigurinë, prosperitetin dhe demokracinë e saj. Por ky avantazh i SHBA është në rrez ik ndërsa Kina kërkon të kapërcejë SHBA në fushat kryesore, transmeton lexo.com.al.

Përpjekja e Kinës formohet në tre nivele

Së pari, përmes një k onkurrence asimetrike të bazuar në rregulla të ndryshme që lejojnë s piunazh industrial, m bikëqyrje jo-l iberale dhe një dallim të paqartë midis sektorit privat dhe atij publik. Së dyti, për të shmangur krijimin e një bote në të cilën mbizotërojnë rregullat anti-d emokratike të Kinës, duhet të ketë një s hkëputje të Shteteve të Bashkuara nga Kina. Dy nga autorët e sipërcituar, Cohen dhe Fontaine, janë autorët e një artikulli në numrin e tetorit të Foreign Affairs, në të cilin ata tregojnë nevojën për të formuar një aleancë midis tekno-demokracive për t’u p ërballur me r egjimet tekno-t otalitare si Kina, Rusia, Koreja e Veriut, Kuba dhe Venezuela, në zona të ndryshme. Këto zona përfshijnë njohjen e zërit dhe fytyrës, teknologjinë 5G, pagesat dixhitale, komunikimet kuantike dhe tregun e dronëve komercialë. Aleanca e propozuar e tekno-demokracive, e cila mund të quhet “Ta-12”, mund të përfshijë vende të tilla si SHBA, Gjermania, Franca, Mbretëria e Bashkuar, Japonia, Kanadaja, Holanda, Koreja e Jugut, Finlanda, Suedia, India, Australia dhe Izraeli.

Qëndrimi i Evropës

Pozicioni i Evropës për këtë çështje nuk duhet të merret si i mirëqenë nga Uashingtoni. Aktualisht, Brukseli nuk ka sqaruar ende nëse duan dhe në çfarë mase do të dëshironin të përfshiheshin në k onfrontimin midis SHBA dhe Kinës. Për më tepër, skema e tekno-demokracive vs. tekno-t otalitarizmit mund të mos jetë shumë tërheqëse për Evropën. Duhet theksuar se në 30 dhjetor 2020, BE nënshkroi Marrëveshjen e Investimeve BE-Kinë, me premisën themelore që “interesat financiare të Unionit kanë përparësi”. Vendimi u pa si një veprim i njëanshëm nga Uashingtoni, i cili beson se BE në përgjithësi dhe Gjermania në veçanti duhet të tregojnë më shumë përgjegjësi, duke shkuar përtej qasjes merkantiliste ndaj marrëdhënieve ndërkombëtare. Duhet gjithashtu të theksohet se, përveç marrëdhënieve tregtare me Pekinin, Brukseli dhe Uashingtoni nuk bien dakord rren jësisht për taksën dixhitale, për vendosjen e së cilës ka shumë p resion nga shumë kryeqytete evropiane. Me këto të dhëna, pjesëmarrja e vendeve evropiane në formën e tekno-demokracive, “Aleanca Dixhitale”, duhet të sqarohet përmes negociatave me Uashingtonin, gjë që nuk do të jetë e lehtë./Huffingtonpost.gr/Lexo.com.al/e.c.