Nga Yuan Jiang/ Kanë kaluar pothuajse tetë vjet, dhe nisma e Rripit dhe Rrugës (BRI) mbetet ende një m ister, duke ngritur shumë z emërim global. A është Kina shumë e vështirë për t’u kuptuar apo Kina nuk dëshiron të kuptohet qëllimisht? Historia fillon me propozimet tërheqëse të Presidentit Xi Jinping për të krijuar një Rrip Ekonomik të Rrugës së Mëndafshit dhe Rrugës Detare të Mëndafshit të shekullit të 21-të në vitin 2013. Sidoqoftë, Pekinit iu deshën një vit për të formuar grupin e tij kryesor për këtë temë, dhe një vit e gjysmë për të lëshuar një udhëzim të vetëm për BRI, plot moto të paqarta. Edhe emri nuk u hartua me përpikëri, duke përjetuar ndryshime nga “Një Rrip, Një Rrugë” në “Nismën e Rripit dhe Rrugës”. Thënë kjo, këto luhatje janë në përputhje me formulimin e BRI-së nga Pekini si të diskutuara reciprokisht, të hapura dhe përfshirëse.
Papritur, ky inkuadrim ka shkaktuar riinterpretime të pakufizuara edhe brenda Kinës, dhe disa prej tyre k undërshtojnë plotësisht organin kryesor të udhëheqjes, Komisionin Kombëtar të Zhvillimit dhe Reformës (NDRC). Disa qeveri provinciale thjesht flasin për një “urë” që paqartë aludon në një ndjenjë të rritjes së fuqisë u shtarake. Provinca të tjera kanë shkuar aq larg sa të pretendojnë se BRI do të rivendosë “lavdinë historike” të Kinës, duke kujtuar sistemin e lashtë të h araçeve në Azinë Juglindore. Disa akademikë dhe gjeneralë u shtarakë kinezë deshifrojnë BRI-në si një strategji të zgjuar gjeopolitike, duke përforcuar diskoordinimin e politikës së brendshme të Kinës. NDRC ka l uftuar për të hedhur poshtë të gjitha këto shpjegime alternative, dhe në vend të kësaj duke theksuar bashkëpunimin ekonomik dhe zhvillimin paqësor, transmeton lexo.com.al.
Sigurisht, Pekini e kupton qartë forcën e narrativave politike dhe është përpjekur të kontrollojë narrativen e BRI. Grupi drejtues u përpoq të parandalonte a buzimin me konceptin BRI. Sipas intervistës së cituar nga Jinghan Zeng, studiuesve në Akademinë Kineze të Shkencave Sociale u ndalua të s pekulojnë mbi kuptimin dhe implikimet e BRI pas vitit 2015. Sidoqoftë, s pekulimet globale kanë dalë jashtë k ontrollit. Përveç s tereotipit popullor të BRI si strategjia e Kinës për të arritur epërsinë aziatike duke m argjinalizuar Shtetet e Bashkuara, BRI është portretizuar në mënyra të ndryshme si një zgjidhje për s hqetësimet e brendshme ekonomike dhe rajonale të sigurisë, si një kategori e re e globalizimit ekonomik, si ringjallja e Rrugës historike të Mëndafshit, ose një skemë e lirë e papërcaktuar që përfshin të gjitha sa më sipër.
Pra, çfarë është BRI? Bazuar në vëzhgimin e zbatimit të tij, deklaratat zyrtare të Pekinit dhe hulumtimet e mia personale, unë do të argumentoja se ai është një grup vazhdimisht në ndryshim i politikave, i cili përfshin pothuajse të gjitha sqarimet e ndryshme. Padyshim, BRI ka qenë i përfshirë në të gjitha aspektet e tjera të politikës së brendshme kineze. Me fjalë të tjera, BRI u propozua së pari si një koncept i gjerë i politikës apo edhe një parullë, dhe u plotësua me përmbajtje konkrete më pas. Në mënyrë të padiskutueshme, Kina po përpiqet të tregojë ndikimin e saj përmes BRI. Çdo vend kërkon të promovojë ndikimin e tij jashtë vendit dhe Kina, që së shpejti do të jetë ekonomia më e madhe në botë, ka më shumë mjete për ta bërë këtë sesa shumica. Pyetja kryesore është nëse BRI m askon t ruket m të mirëmenduara – për shembull, teoria e “k urthit të b orxhit” – për të ndjekur h egjemoninë rajonale të Pekinit në mënyrë t inëzare dhe strategjike, transmeton lexo.com.al.
Lee Jones dhe Shahar Hameiri kanë theksuar se sistemi i financimit të zhvillimit të Kinës është shumë i shkëputur dhe i organizuar d obët për të qenë një strategji e përgatitur mirë në zbatimin e BRI. Kredia dhe projektet e saj jashtë shtetit ndikohen lehtësisht nga zhvendosja e marrëdhënieve sino-amerikane dhe pandemia. E ashtuquajtura diplomaci b orxhi është e kzagjeruar m asivisht dhe s ekuestrimet e pasurive jashtë shtetit kanë ndodhur rrallë, bazuar në konkluzionet nga Iniciativa Kërkimore e Afrikë-Kinë, Instituti Lowy dhe Grupi Rhodium. Kohët e fundit, edhe Atlantic, një media amerikane, e pranoi këtë. Lidhur me ndikimin e ndjeshëm u shtarak të BRI-së, madje edhe ish-diplomatët dhe studiuesit e SHBA-së si Daniel Russel dhe Blake Berger kanë pranuar se disa nga portet e BRI-së janë të dizajnuara vetëm komercialisht dhe pothuajse të pamundura të përdorën u shtarakisht. Edhe pas marrjes b ombastike të portit kryesor Hambantota në Sri Lanka për një kompani kineze, nuk ka pasur të dhëna për ndonjë operacion u shtarak kinez në ose rreth Hambantota, siç tregohet nga Jones, Hameiri dhe Jonathan Hillman.
Në praktikë, realizimi pjesë-pjesë i projekteve të BRI përcaktohet nga qeveritë lokale dhe interesat e tyre të lidhura politike dhe ekonomike përmes ndërveprimit dypalësh të larmishëm dhe të gjatë me Pekinin. Sinqerisht, zbatimi i disa projekteve BRI është i çrregullt, k aotik dhe i rrethuar me k otësi dhe i luzione. Edhe grupi zyrtar këshillues pro-BRI rrëfeu se BRI nuk ka as një mekanizëm të centralizuar koordinues dhe as një grup të qartë të mbështetjes së punës. BRI është në ditët e sotme si një adoleshent në rritje gjatë pubertetit. Qëllimi i vërtetë është të bëjë gjëra, por rrallë mendon “pse” dhe “si”. Politikanët lokalë s hfrytëzojnë mundësitë për t’u premtuar votuesve të tyre mrekulli ekonomike, rrallëherë vënë në dyshim dobinë e infrastrukturës së propozuar. Duke marrë për shembuj projekte të BRI në Pakistan dhe Sri Lanka, të tre palët kanë ambicie me bollëk, por nuk kanë zbatim të qartë praktik. Në disa raste e kstreme në Sri Lanka, firmat kineze përfunduan në mënyrë të çuditshme studimin e fizibilitetit për projektet e tyre të propozuara. Ose si alternativë, qeveritë lokale shpenzojnë pak para për të vlerësuar prakticitetin e projektit dhe fitimet e tij të mundshme në treg, por shpërdorojnë shumë në ceremonitë për të festuar projekte gjysmë të bëra, transmeton lexo.com.al.
Pekini padyshim i di të gjitha çështjet që lidhen me BRI dhe ndoshta janë marrë masa për t’i shmangur ato. Kuptohet, Kina preferon të mos i zbulojë këto publikisht, pasi kursimi i imazhit është njohur gjerësisht si imperativ i politikës së saj të jashtme, një artefakt i kulturës së saj tradicionale. Sidoqoftë, konkluzioni më i rëndësishëm është ky: BRI nuk është dhe kurrë nuk ka qenë një strategji, por përkundrazi është një koleksion i ndryshimit të vazhdueshëm të cilësimeve të politikës. Me fjalë të tjera, është një “iniciativë”, e cila është fjala që botës zakonisht i mungon në narrativat e saj globale./TheDiplomat/Lexo.com.al/e.c.
