Nga Amy Mackinnon/ Të mërkurën, autoritetet në Krimenë e p ushtuar nga Rusia njoftuan se kishin arr estuar një 30-vjeçar të dyshuar për promovimin e një organizate që ishte ndaluar dhe konsideruar ek stremiste në Rusi. Një ditë para kësaj, prokurorët në qytetin rus të Smolensk kërkuan nga një gjykatë të d ënonte tre anëtarë të të njëjtit grup deri në nëntë vjet pas hekurave. Të hënën, në portin e Sevastopolit të Krimesë, prokurorët kërkuan shtatë vjet për një burrë të ak uzuar për “organizimin e aktiviteteve të një grupi ek stremist”. Pra, kush janë këta eks tremistë të fr ikshëm? Dëshmitarët e Jehovait, një sekt i krishterë me rreth 175,000 ndjekës në Rusi. Në vitin 2017, Gjykata e Lartë e Rusisë e shpalli grupin një organizatë ek stremiste, duke i vendosur ndjekësit e saj jo të dh unshëm në të njëjtën kategori me neo-n azistët dhe anëtarët e al Kaedës. Që nga ajo kohë, zbatimi i ligjit rus ka b astisur shtëpitë e më shumë se 1,300 adhuruesve dhe mbi 400 janë ak uzuar ose d ënuar për ek stremizëm në një g oditje që ka përfshirë ndjekësit e moshës 19 deri 90 vjeç. Shoqata Evropiane e Dëshmitarëve të Jehovait vlerëson se midis 5,000 deri në 10,000 të anëtarëve të saj janë larguar nga Rusia që kur hyri në fuqi ndalimi.
Pse po ndodh kjo?
Siç shpesh ndodh me shtetet au toritare, është e vështirë të thuash saktësisht se çfarë ka nxitur go ditjen – dhe ka të ngjarë të ketë më shumë se një arsye. Vetë Dëshmitarët e Jehovait janë të h utuar. Jarrod Lopes, një zëdhënës i selisë së sektit në Shtetet e Bashkuara tha se “Nëse nuk do të ishte aq serioze, do të ishte një shaka. Është abs urde. Dëshmitarët e Jehovait kanë qenë gjithçka përveç se ek stremistë dhe sigurisht që nuk jemi të rr ezikshëm ose të dh unshëm”. Dëshmitarët e Jehovait mbeten politikisht neutralë për arsye fetare dhe nuk votojnë, nuk kandidojnë për zyra ose nuk pr otestojnë. Kjo mund t’u ketë kursyer arr estimet dhe nga cmimet kundër pr otestuesve dhe politikanëve të opozitës në Rusi, por qëndrimi i tyre apolitik mund t’i ketë veçuar ata në mënyra të tjera. “Kjo duket shumë e dy shimtë për autoritetet tona”, tha Alexander Verkhovsky, drejtor i Qendrës SOVA për Informim dhe Analizë me bazë në Moskë, e cila ndjek disk riminimin dhe k eqpërdorimin e ligjeve eks tremiste të Rusisë. Pasi Vladimir Putin u kthye në Presidencë në 2012 mes pr otestave masive në rrugë kundër pretendimeve të m anipulimit të zgjedhjeve, Kremlini bëri një përpjekje të vetëdijshme për të nxitur n acionalizmin – dhe mbështetjen për Putinin. Kjo valë e re e patriotizmit u ndërtua rreth mbështetjes për forcat e arm atosura dhe Kishën Ortodokse Ruse, e cila është e ndërthurur ngushtë me shtetin rus. E gjithë kjo i bëri Dëshmitarët e Jehovait – të cilët refuzojnë rekrutimin u shtarak bazuar në besimin e tyre – edhe më të dukshëm, transmeton lexo.com.al.
Emily Baran, një profesore e historisë në Middle Tennessee State University tha se “Unë mendoj se i bën shtetet që duan shumë kontroll të s hqetësuara, sepse ata nuk mund ta kontrollojnë me të vërtetë këtë komunitet”. Dhe pastaj është elementi amerikan. Putin u mbështet në a rmiqësinë ndaj Perëndimit dhe veçanërisht Shteteve të Bashkuara, të cilat ai i ak uzoi për nxitjen e pr otestave kundër tij. Organizatat e shoqërisë civile dhe grupet e të drejtave të njeriut që morën fonde të huaja ishin subjekt i rregullave të reja k ufizuese dhe dobësuese sipas një ligji për agjentët e huaj të miratuar menjëherë pasi Putin u kthye në pushtet në 2012. Ndërsa grupet fetare ishin të përjashtuara nga ligji, lidhjet e Dëshmitarëve të Jehovait me Shtetet e Bashkuara – ku grupi u zhvillua në fund të shekullit të 19-të dhe ku qëndrojnë selitë e tij – ka të ngjarë të tërhiqnin vëmendje të mëtejshme nga autoritetet ruse. Akoma, siç Verkhovsky vuri në dukje, Dëshmitarët e Jehovait po përjetojnë një g oditje shumë më të madhe se grupet e tjera fetare të lidhura me SHBA, të tilla si Seventh-Day Adventists dhe Pentacostals.
A nuk është kjo vetëm pjesë e s htypjes më të gjerë të Rusisë?
Po dhe jo. Rusia është bërë gjithnjë e më au toritare në vitet e fundit dhe ligjet e paqarta dhe shtrirëse të ek stremizmit të vendit janë një nga shumë mjetet që janë përdorur për të m bytur zërat k undërshtues. Gazetarë, aktivistë dhe përdorues të mediave sociale janë arr estuar dhe bu rgosur për vendosjen në pikëpyetje të an eksimit të Krimesë ose përfshirjen e Rusisë në k onfliktin në Siri. Baran tha se “Dëshmitarët janë vetëm një pjesë e asaj loje më të madhe në të cilën Rusia nuk po bën një dallim të madh midis al Kaedës, një Dëshmitari të Jehovait dhe një 20-vjeçari në internet”. Por ajo që dallohet nga s ulmi ndaj Dëshmitarëve të Jehovait është forca dhe këmbëngulja. Uebfaqja ruse e grupit azhurnohet pothuajse çdo ditë me lajme për s ulme të reja, arr estime dhe d ënime. Një sasi e jashtëzakonshme burimesh, përfshirë përgjimin dhe mbikëqyrjen e gjerë, janë përdorur me shpresën për të kapur dikë në akt të diskutimit të besimit të tij ose Biblës me një person tjetër, akte që konsiderohen ek stremiste sipas ligjit rus. Baran tha se “Unë mendoj se shteti i sheh ato në mënyrë legjitime si një k ërcënim”, transmeton lexo.com.al.
Dyshimi për Dëshmitarët e Jehovait në Rusi daton që nga Bashkimi Sovjetik, kur grupi u nxor jashtë ligjit dhe s ulmua në mënyrë të përsëritur në shtyp, i cili i portretizoi ata si fa natikë dhe i ak uzoi si kr iminelë, bat akçi dhe bashkëpunëtorë n azistë. Ajo krijoi një stigmë që nuk u zhbë kurrë. 1 Prilli shënon 70 vjetorin e d ëbimit të mijëra Dëshmitarëve sovjetikë të Jehovait në Siberi gjatë s undimit të Stalinit. Verkhovsky tha se “Unë mendoj se disa teori k onspirative u shfaqën diku brenda strukturave qeveritare në lidhje me Dëshmitarët e Jehovait. Dhe ne as nuk mund ta diskutojmë atë në publik sepse këto teori nuk i paraqiten publikut”.
Cila është përgjigjja?
Qeveritë perëndimore dhe institucionet ndërkombëtare kanë dë nuar s htypjen e Rusisë. Në shkurt, zëdhënësi i Departamentit të Shtetit të SHBA, Ned Price përshkroi d ënimin dy-vjeçar të 69-vjeçares Valentina Baranovskaya si “veçanërisht m izore” dhe i kërkoi Rusisë të hiqte ndalimin e fesë. Në korrik, vendet anëtare të BE dhe gjashtë anëtarë të tjerë të Organizatës për Sigurinë dhe Bashkëpunimin në Evropë i bënë thirrje Rusisë të mbështesë detyrimet e saj për të lejuar lirinë e fesë dhe shprehjes, siç garantohet nga kushtetuta ruse. Por ndërsa qeveritë dhe grupet e të drejtave të njeriut kanë mbajtur shënime të plota për sh ënjestrimin e Dëshmitarëve të Jehovait, kjo nuk ka marrë të njëjtën shkallë të vëmendjes së publikut as në Rusi dhe as jashtë si sht ypjet e tjera politike. Baran, i cili vuri në dukje se komuniteti ishte përballur me d iskriminim në pothuajse çdo vend ku ata kanë një prani, tha se “Për shkak se ata janë paksa një sekt paksa unik, ata nuk janë një grup që merret me shumë aktivitete ndër-kombëtare, ata nuk kanë aq shumë aleatë natyralë që mund të ndihmojnë në sigurimin e një lloj platforme më të madhe se vetë. Është më lehtë t’i drejtohesh me një ndalim sepse nuk do të marrësh shumë shtytje në lidhje me këtë, krahasuar me grupet e tjera fetare”./ForeignPolicy/Lexo.com.al/e.c.
