Një teori e gabuar e k onkurrencës së fuqisë së madhe do të çojë vetëm në p ikëllim.
Nga Robert A. Manning/ Shpesh mendoj për evolucionin e politikës SHBA-Kinë si pesë fazat e p ikëllimit. Shtetet e Bashkuara ishin prej një kohe të gjatë në mohim, duke mos dashur të pranonin që supozimet e kahershme të Uashingtonit për Pekinin ishin provuar të g abuara. Pastaj erdhi vlerësimi dhe z emërimi i ish-presidentit amerikan Donald Trump për k onkurrencën e s hfrenuar strategjike. Dhe tani, Presidenti i SHBA Joe Biden po e vazhdon kryesisht këtë, megjithëse mund të jetë duke shkuar drejt fazës së negociatave. Unë dyshoj se do të pasojë d epresioni së shpejti, megjithëse pyes veten për arritjen e pranimit. Por cili, saktësisht, është qëllimi i strategjisë aktuale të SHBA ndaj Kinës? A ekziston një qasje e L uftës së Ftohtë të tipit Kennan në shekullit e 21-të? Këtë muaj në Foreign Policy, Zack Cooper dhe Hal Brands argumentuan se “Uashingtoni ka pranuar realitetin e k onkurrencës pa identifikuar një teori të fitores”. Ndoshta. Por mbase kjo është për mirë, duke pasur parasysh idenë e tyre për fitoren. Cooper dhe Brands eksplorojnë drejtimet që mund të shkojë “k onkurrenca e kstreme” e Biden. Autorët shpjegojnë me të drejtë se “ka shumë rezultate të mundshme në k onkurencën sino-amerikane, nga Shtetet e Bashkuara që i japin një sferë ndikimi Kinës, akomodimin reciprok, k olapsin kinez dhe një k onflikt global s hkatërrues”.
Cooper dhe Brands i konsiderojnë d ilemat dhe k ontradiktat e natyrshme në spektrin e strategjive të mundshme, shumica prej tyre që rrjedhin nga dy qasje themelore: bashkëjetesa k onkurruese dhe d ominimi i SHBA. Për meritat e tyre, ka shumë diskutime të menduara për enigmën e Kinës dhe një pranim se nuk ka përgjigje të lehta. Sidoqoftë, me ndihmën e disa njerëzve pa integritet dhe supozimeve të g abuara, ata këshillojnë që “bashkëjetesa k onkurruese” do të d ështojë – ose mund të ketë sukses vetëm nëse rezulton në një ndryshim në mënyrën e qeverisjes së Kinës. Në fund, ata drejtojnë drejt argumentit me zero-sum, të kuptuar në titullin “Amerika do të fitojë vetëm kur r egjimi i Kinës të d ështojë”. Të zbërthesh argumentin e tyre do të thotë të ndriçosh supozimet e g abuara që udhëheqin mendimin pas angazhimit për Kinën. Së pari, në këtë univers, viti 1992 vazhdon të mbetet përgjithmonë. Për Cooper dhe Brands, Shtetet e Bashkuara kanë përparësinë e përhershme dhe agjencinë për të formuar fatin e Partisë Komuniste Kineze (CCP). Një pyetje që duhet të jetë themelore për llogaritjen e strategjisë amerikane por që rrallë bëhet: Çfarë konsideron qeveria amerikane si interesat legjitime të Kinës? Teoria e fitores e autorëve sugjeron që kinezët mund të falen për mendimin se përgjigja nuk është asnjë që nuk pranon përparësinë e SHBA, transmeton lexo.com.al.
Megjithatë, për një Kinë në rritje, zhvendosja e bilancit ekonomik dhe gjeopolitik global është një realitet i z ymtë. Sidoqoftë, në tregimin e tyre, mungon trendi afatgjatë i një hendeku që tkurret midis fuqisë ekonomike, teknologjike dhe u shtarake të SHBA dhe Kinës. Ju nuk do ta mendonit kurrë se duke pasur parasysh një Kinë me një arsenal b ërthamor të pjekur dhe në rritje me një aftësi të mbijetesës dhe g oditjes së dytë, një formë e bashkëjetesës dhe ekuilibrit të fuqisë mund të jetë një gjendje ekuilibrimi me të cilën të dy palët duhet të jetojnë. Cili rend i qëndrueshëm në epokën moderne nuk është bazuar në një ekuilibër të fuqive? Dhe pse kufijtë e ngjashëm të pushtetit që detyruan Shtetet e Bashkuara të jetojnë me Bashkimin Sovjetik nuk zbatohen për Kinën? Një s hqetësim midis disa analistëve është – siç argumentuan dy politikëbërës aktual, Kurt Campbell dhe Jake Sullivan në një ese të Foreign Policy të vitit 2019 – një supozim që k onkurrenca, ndryshe nga angazhimi, mund të transformojë Kinën. Ata s hqetësoheshin se “në nxitimin për të përqafuar k onkurrencën, politikëbërësit mund të jenë duke zëvendësuar një larmi të re të të menduarit me shpresë për të vjetrën”. Campbell, Sullivan dhe zyrtarë të tjerë të lartë të Biden, të vetëdijshëm për rre ziqet e k onfrontimit të pandërgjegjshëm, duken më të përqendruar në mënyrën e menaxhimit të k onkurrencës për të gjetur një ekuilibër miqësor ndaj interesave të SHBA.
Cooper dhe Brands kanë një përkufizim të do bët të asaj që kanë në mendje ithtarët e bashkëjetesës k onkurruese, parë si opsioni më pak i ke q. Ata shkruajnë, “mbrojtësit e bashkëjetesës k onkurruese besojnë se Shtetet e Bashkuara mund të ndryshojnë përfundimisht mendjet e udhëheqësve kinezë, duke i bindur ata të mos kërkojnë epërsi rajonale dhe të mos prishin rendin ndërkombëtar të udhëhequr nga SHBA në Azi dhe më gjerë”. Duke folur si një nga ata mbrojtës, unë lutem që të jemi ndryshe. Njeriu gjithmonë mund të ketë fat; Perandoritë kineze kanë ardhur dhe shkuar gjatë 4,000 viteve të fundit. Por ndryshimi në Kinë ka më shumë të ngjarë të rezultojë nga p resione dhe k ontradikta të brendshme sesa nga përpjekjet e SHBA. Një strategji e mirë-konceptuar e bashkëjetesës k onkurruese nuk është një rezultat i stilit të bll okimit të L uftës së Ftohtë por një përpjekje për të menaxhuar k onkurrencën për të krijuar një ekuilibër strategjik, pavarësisht nga lloji i re gjimit. Nuk supozon që CCP do të zbutet domosdoshmërisht me kalimin e kohës ose se do të pajtohet me mbizotërimin e SHBA. Supozon se Kina ka vënë bast të ardhmen e saj në një ekonomi të globalizuar, nga e cila ajo përbënte vetëm rreth 18 për qind në 2019. Deri më sot, Pekini ka qenë një fuqi r evizioniste selektive, duke kërkuar, si shumica e fuqive të mëdha, të anojë institucionet e rendit ndërkombëtar drejt interesat të veta, transmeton lexo.com.al.
Logjika e bashkëjetesës k onkurruese zbutet nga realiteti hobsian i dy fuqive kryesore, që secila posedon teknologjitë b ërthamore dhe të përparuara për të s hkatërruar njëra-tjetrën. Nuk supozon, siç bëjnë me sa duket autorët, se ambiciet e demonstruara qartë të Pekinit janë domosdoshmërisht të njëjta me vijën e tij fundore. Pika e diplomacisë amerikane duhet të jetë testimi dhe hetimi i qëllimeve të Kinës. Supozon, siç argumentojnë saktë Cooper dhe Brands, se duke mobilizuar koalicione të aktorëve të një mendjeje për çështje kyçe, Shtetet e Bashkuara mund të testojnë synimet kineze për çështje ekonomike, teknologjike dhe gjeopolitike me p resionin e ekuilibrit për të rritur kostot dhe për të formuar zgjedhjet që Pekini bën – mjaftueshëm për të pranuar rezultate kur ka një ekuilibër të interesave të SHBA-së dhe Kinës me të cilat të dy mund të jetojnë. Ndërsa qeveria amerikane, deri vonë, kishte dalë nga institucionet ndërkombëtare (si Organizata Botërore e Shëndetësisë, Marrëveshja e Parisit, Partneriteti Trans-Paqësor) dhe adresonte çështjet ekonomike dhe të teknologjisë kryesisht në rrugë bilaterale, askush nuk e di se çfarë fuqie ka një koalicion me të njëjtin mendim, të tilla Dialogu Katërpalësh i Sigurisë për çështjet e sigurisë, ose partnerë ekonomikë me mendje të njëjtë për rregullat e tregtisë dhe të teknologjisë.
Cooper dhe Brands ngrenë një pyetje të drejtë nëse kjo qasje mund të funksionojë. Përgjigja e sinqertë është se ne nuk e dimë sepse diplomacia serioze e koalicionit nuk është provuar. Faza e z emërimit nën Trump ishte katër vjet e një spirale të d obët të retorikës dhe reagimeve të a shpra, si dhe thellimit të m osbesimit dhe s kepticizmit zyrtar dhe popullor nga të dy palët. Nuk është e thënë që politikat aktuale të Presidentit kinez Xi Jinping janë të pandryshueshme. CCP ka përmbysur premtimin e saj në Kongresin e 19-të të Partisë në 2017, se tregjet duhet të “luajnë një rol vendimtar në shpërndarjen e burimeve”. Në vend të kësaj, Xi zgjodhi një kapitalizëm të ri hibrid, parti-shtet. Pse nuk mund të ndryshojë përsëri? Gjithashtu, në esenë e autorëve mungon çdo diskutim i rezultateve aktuale të politikës ndaj Kinës të Trump, e cila duket se kërkonte t’i jepte fund CCP. Efekti neto i tarifave dhe s anksioneve të Trump ka qenë humbja e vendeve të punës në SHBA dhe rënia e prodhimit të SHBA. Përveç një marrëveshjeje tregtare të papërmbushur që ka përfituar fermerët amerikanë dhe industrinë e çelikut, qasja e Trump, e shënuar nga një r efuzim i Partneritetit Trans-Paqësor – të cilin të dy administratat e George W. Bush dhe Barack Obama e shihnin si një shtyllë të strategjisë SHBA-Azi – ishte një përfitim neto për Pekinin. Kina ishte ekonomia e vetme e madhe me rritje pozitive në vitin 2020. Ajo po lulëzon, me një valutë të fortë, rritje industriale dhe miliarda dollarë që derdhen në tregjet financiare të hapura kohët e fundit. Ndërkohë, Shtetet e Bashkuara kanë liruar në mënyrë efektive hapësirën ekonomike Azi-Paqësor, transmeton lexo.com.al.
Një fushë e d etyrimit ekonomik të SHBA që d ëmtoi Kinën ishin s anksionet teknike. Ndërsa Huawei dhe firmat e tjera të teknologjisë së informacionit dhe gjysmëpërçuesve u g oditën rëndë dhe pësuan h umbje afatshkurtra, f rika është se kjo mund të jetë joproduktive në planin afatgjatë pasi Pekini do të stimulohet më tej për të përshpejtuar fushatën e tij Made in China 2025 për të arritur një industri autarkike të IT. Kjo çon në atë që autorët pranojnë se është një enigmë për teorinë e preferuar të Cooper-Brands të fitores: se koalicioni thelbësor i aleatëve evropianë dhe aziatikë për të kundërpeshuar Kinën hezitojnë të nënshkruajnë një strategji të SHBA të krijuar për të rezultuar në dë shtimin e r egjimit. Kjo është një enigmë ku ata nuk kanë një përgjigje të qartë. Në të vërtetë, ata nuk arrijnë të përballen me pyetjen nëse një Kinë e dobët, e paqartë, që – në vend që të nxisë rritjen globale, siç ka bërë – do të destabilizonte tregjet globale, do të prodhonte flukse refugjatësh dhe ndoshta do të çonte në ar më b ërthamore të pasigurta ndërsa fr aksionet pretendente garonin në Pekin, a do të ishte në interesin e Shteteve të Bashkuara? Bashkëjetesa k onkurruese ka qëllime më reale dhe është më tërheqëse për partnerët e koalicionit. Sigurisht, është e mundur që jashtëzakonshmëria e Mbretërisë së Mesme të ketë vetëkënaqësi të tepruar dhe Pekini dhe Uashingtoni përfundimisht do të kapen në “Kurthin e Tukididit”. Sidoqoftë, duke marrë të gjitha gjërat në konsideratë, logjika strategjike e gjendjes së Kinës sugjeron që, për mirë ose për keq, dy fuqitë e mëdha do të duhet të gjejnë një mënyrë për të bashkëjetuar./ForeignPolicy/Lexo.com.al/e.c.
