Nga David Ignatius/ Diplomati i lartë i Kinës kishte një përgjigje interesante për thirrjen e Sekretarit të Shtetit Antony Blinken në Anchorage këtë muaj për të “forcuar rendin ndërkombëtar të bazuar në rregulla”. Një rend i tillë tashmë ekziston, u përgjigj anëtari i Byrosë Politike, Yang Jiechi. Quhet Kombet e Bashkuara. Shumë njerëz janë mësuar të mendojnë për Kombet e Bashkuara në dekadat e fundit si një dyqan i be zdisshëm bisedash, i krijuar me synimet më fisnike, por që është kthyer gjithnjë e më shumë në një moçal b urokracie dhe p engesave reciproke. Por për Kinën dhe Rusinë, Kombet e Bashkuara janë gjithnjë e më shumë vendi i lojërave të fuqisë – shpesh të i njoruara nga Shtetet e Bashkuara – që mund të formojnë rendin e ri botëror që po shfaqet.
K undërpërgjigja e Yang në Anchorage në 18 mars vlen të studiohet, sepse zbulon një model më të gjerë strategjik: “Ajo që Kina dhe komuniteti ndërkombëtar ndjekin ose mbështesin është sistemi i përqendruar në Kombet e Bashkuara dhe rendi ndërkombëtar i mbështetur nga e drejta ndërkombëtare, jo ajo që mbrohet nga një numër i vogël i vendeve të të ashtuquajturit rend ndërkombëtar i bazuar në rregulla”. Kombet e Bashkuara mund të jenë një d himbje koke, si një nga ato mbledhjet e komunitetit që d ominohen nga njerëz të fortë që janë të gatshëm të qëndrojnë më vonë dhe të flasin më fort se fqinjët e tyre. Por është një lojë që Shtetet e Bashkuara duhet të luajnë dhe me shkathtësi, në mënyrë që k undërshtarët tanë të mos rr ëmbejnë institucionet globale që mbajnë një farë ligjshmërie, transmeton lexo.com.al.
Hapësira kibernetike është shembulli më i mirë i një fushe ku kombet a utoritare, të udhëhequra nga Kina dhe Rusia, po përdorin Kombet e Bashkuara për të hartuar rregulla të reja që mund të m inojnë normat perëndimore të hapjes dhe demokracisë. Ja si funksionon procesi: Në dhjetor 2019, ndërsa një botë e s hpërqendruar nga Donald Trump po shikonte nga ana tjetër, Rusia fitoi miratimin nga Asambleja e Përgjithshme e OKB-së për të filluar hartimin e një traktati global për të l uftuar k rimin kibernetik. Shtetet e Bashkuara thanë atëherë se kishin “s hqetësime shumë s erioze” se një traktat i tillë do të “qëndronte kundër lirive themelore amerikane”, por ata humbën votën, 79 me 60.
Puna për traktatin e ri të OKB nuk ka filluar ende për shkak të pandemisë së koronavirusit. Takimi i parë i hartimit është planifikuar për në maj. Nëse përfundohet dhe ratifikohet, traktati do të zëvendësonte Konventën e Budapestit të 2001 mbi K rimin Kibernetik. Ky dokument u hartua nga Këshilli i Evropës dhe u ratifikua nga 65 kombe, duke përfshirë të gjitha demokracitë kryesore – por nuk u miratua asnjëherë nga Rusia ose Kina sepse ata i konsideruan dispozitat e tij shumë n dërhyrëse. Një shembull tjetër i lojërave të sistemit të OKB është krijimi i Rusisë (me mbështetjen kineze) të një trupi diskutimi kibernetik të OKB të quajtur Open-Ended Working Group (OEWG), me të gjitha 193 vendet anëtare të OKB, që synojnë të punojnë paralelisht me grupin më të vogël me 25 anëtarë të Ekspertëve Qeveritarë që kishin lëshuar raporte për çështje k omplekse të teknologjisë, transmeton lexo.com.al.
Andrei Krutskikh, një këshilltar i lartë kibernetik i Presidentit rus Vladimir Putin, deklaroi në një takim të OEWG muajin e kaluar se grupi përfaqësonte “suksesin triumfues të diplomacisë ruse”, sipas një raporti të 13 marsit nga Tass, shërbimi shtetëror i lajmeve ruse. Ai a kuzoi kombet pa emër për “fshikullim të situatës ndërkombëtare në fushën e informacionit” – me sa duket një referencë ndaj pretendimeve amerikane në lidhje me p iraterinë ruse në zgjedhjet e SHBA të 2016, 2018 dhe 2020 dhe rolin e Moskës në h akimin s hkatërrues kundër SolarWinds. Rusia mund të shpresojë që OEWG të zëvendësojë në fund të fundit grupin më të vogël të ekspertëve, diçka që mund të kthejë ato që duhet të jenë diskutime teknike në lidhje me sigurinë e internetit dhe telekomunikacioneve, në një n gërç politik.
Rusët (përsëri me ndihmën kineze) ishin përpjekur të merrnin përsipër qeverisjen e internetit përmes Unionit Ndërkombëtar të Telekomunikacionit (ITU) përsëri në janar. P uçi për të mënjanuar konsorciumin privat të ekspertëve të njohur si Internet Corporation for Assigned Names and Numbers, ose ICANN, u mbështet nga ish-presidenti rus Dmitry Medvedev, i cili pretendoi në një deklaratë në 12 gusht 2020, se “SHBA kontrollon plotësisht Domain Name System, që përdoret për të zgjidhur adresat IP”. Fatmirësisht, ITU e s hpërfilli propozimin rus. Në fusha të tilla të e rrëta b eteje të OKB qëndron puna e z ymtë, por thelbësore e mbrojtjes së “rendit të bazuar në rregulla” për promovimin e një interneti të hapur dhe të sigurt. K eqbërësit po mobilizohen. Në një deklaratë pak të vërejtur më 26 mars, Putin njoftoi qëllimin e Rusisë për të d ominuar m bikëqyrjen e hapësirës kibernetike, transmeton lexo.com.al.
Putin u mburr në një deklaratë për Këshillin e Sigurimit të Rusisë se “Kryesisht falë përpjekjeve tona, siguria e informacionit është përfshirë si pikë në axhendën e Asamblesë së Përgjithshme të OKB. Ne besojmë se është e nevojshme të përfundojmë marrëveshje juridike ndërkombëtare të krijuara për të parandaluar k onfliktet dhe për të ndërtuar një partneritet të dobishëm reciprok në hapësirën globale kibernetike”. Kjo gjuhë është drithëruese, kur e kupton se ai po flet për rregulla të shkruara kryesisht nga Kina dhe Rusia. Është befasuese, me të vërtetë. Kombet që kanë n ënshtruar internetin në mënyrën më a gresive tani duan ta policojnë atë, duke vendosur standardet e tyre. Të l uftosh për këtë çështje kërkon durim dhe këmbëngulje – dhe një gatishmëri për t’u ulur nëpër takime të pafundme ku rendi që Shtetet e Bashkuara dhe partnerët e saj globalë krijuan një brez më parë është nën s ulm të ngadaltë, të p amëshirshëm./TheWashingtonPost/Lexo.com.al/e.c.
