“Ju futeni në arenë, sepse asgjë nuk ndryshon kurrë nga margjinat”. Kjo është mënyra se si CEO i Apple Tim Cook ngriti çështjen disa vjet më parë për praninë e kompanisë së tij në Kinë. Por një hetim nga New York Times sugjeron se më pak gjëra po ndryshojnë nga brenda arenës sesa mbrojtësit e Apple kanë shpresuar.
Raporti i kësaj jave zbulon shkallën në të cilën Apple duhet të kompromentojë parimet e saj të privatësisë dhe lirive civile për të kënaqur qeverinë e Presidentit Xi Jinping. Apple ka thënë gjithmonë se një firmë amerikane mund të qëndrojë më mirë ndaj kërkesave të regjimit ndërhyrës sesa një alternativë e brendshme dhe në të vërtetë ka kërkesa për informacione personale ose heqje të aplikacioneve në store që Apple ka refuzuar. Por ekspertët e sigurisë shqetësohen se vetë struktura e qendrave të saj të reja iCloud në vend i vë të dhënat në rrezik. Përpjekjet proaktive të Apple për të censuruar store-in e saj të aplikacioneve kineze janë po aq dekurajuese, transmeton lexo.com.al.
Apple zhvendosi të dhënat e klientëve të saj kinezë në serverat e një kompanie shtetërore kineze jo sepse ajo dëshironte, por sepse një ligj i sigurisë kibernetike i vitit 2016 kërkonte ruajtjen në vend. Për të njëjtën arsye, Apple lëvizi çelësat e kriptimit për zhbllokimin e të dhënave në qendrat e asaj kompanie. Apple këmbëngul se siguria e saj në Kinë është më e fuqishmja kudo dhe se çelësat mbeten nën kontrollin e saj; kritikët pyesin se sa të sigurta mund të jenë vërtet të dhënat në tokën kineze nën kujdesin e një institucioni kinez. Ata pyesin gjithashtu sa ka të ngjarë që Apple të mohojë urdhrat kinezë për të dorëzuar të dhëna kur autoritetet të vendosin t’i kërkojnë ato në vend që thjeshtë t’i marrin vetë.
Historia është shumë e ngjashme kur bëhet fjalë për fjalën. Ekipet e Apple rishikojnë aplikacionet për tema të ndaluara siç janë Sheshi Tiananmen ose pavarësia e Tibetit. Kjo praktikë nuk është specifike për Kinën; Apple, ashtu si kompanitë e tjera të teknologjisë amerikane, kanë zakon të ndjekin ligjet lokale. Ajo që është e ndryshme, natyrisht, janë vetë ligjet – në Kinë, janë më drakoniane se sa një kompani me moral në thelb të markës së saj duhet të jetë në gjendje të durojë, transmeton lexo.com.al.
Apple është padyshim në një situatë të vështirë. Puna e lirë dhe me cilësi të lartë në dispozicion në Kinë mundëson prodhimin e pothuajse çdo kompjuteri iPhone, iPad dhe Mac dhe kompania mbledh 55 miliardë dollarë në vit nga rajoni përreth. Të humbasësh Kinën do të thotë të humbasësh shumë para. Z. Cook argumenton se edhe konsumatorët kinezë, të privuar nga mbrojtja që vetëm Apple u siguron atyre, do të humbnin. Ndoshta po. Megjithatë, pajtueshmëria me rreptësitë gjithnjë e më të ashpra jo vetëm që prek vlerat që Apple thotë se i kushton shumë, por u hap gjithashtu rrugën vendeve të tjera më pak të vendosura në mënyrat e tyre totalitare për të krijuar rreptësi të tyre.
Ekzistojnë disa vija të kuqe të anti-demokracisë që Apple nuk duhet të kapërcejë – dhe ato që Kina nuk i ka kërkuar ndërmarrjes që të kalojë tashmë, një ditë me siguri që do të ndodhë. Apple mund të ulë koston e thënies JO duke diversifikuar zinxhirin e saj të furnizimit, siç ka filluar të bëjë për disa produkte. Cilado qoftë kostoja e rezistencës ndaj tiranisë, Apple duhet të jetë e gatshme të paguajë./TheWashingtonPost/Lexo.com.al/e.c.
