Nga Fareed Zakaria/ Kjo fundjavë shënon 10 vjetorin e operacionit me emrin e koduar Neptune Spear që v rau Osama bin Laden. Është një mundësi për të reflektuar mbi gjendjen e t errorizmit islamik dhe Islamit r adikal në përgjithësi. Dhe diagnoza fillestare është e qartë: Lëvizja është në gjendje të k eqe. V dekjet totale të shkaktuara nga t errorizmi në të gjithë botën kanë rënë me 59 për qind që nga kulmi i tyre në 2014. Në Perëndim, k ërcënimi aktual është më pak nga d huna islamike sesa t errorizmi i e kstremit të djathtë, i cili është rritur me 250 për qind në të njëjtën periudhë, dhe tani përbën 46 për qind të s ulmeve dhe 82 për qind të v dekjeve.
Shumica e t errorizmit islamik sot ka tendencë të jetë lokal – Talebanët në Afganistan, Boko Haram në Nigeri, al-Shabab në Bririn e Afrikës. Kjo është një p ërmbysje e madhe nga ditët e lavdisë së al-Kaidës, kur udhëheqësit e saj këmbëngulën se përqendrimi nuk duhet të jetë te “a rmiku i afërt” (r egjimet lokale) por te “a rmiku i largët” (Shtetet e Bashkuara dhe Perëndimi më gjerë). Al-Kaeda është shpërbërë në një b andë milicish në vende të ndryshme pa asnjë komandë qendrore ose ideologji. Shteti Islamik po ecën pak më mirë, me më shumë fonde, por gjithashtu, ai kërkon vende të p aqëndrueshme ose të paqeverisura, të tilla si Mozambiku, ku mund të veprojë. Ky fokus në k onfliktet lokale po s hkatërron çdo tërheqje globale. Myslimanët në të gjithë botën nuk identifikohen me shkaqet lokale në Mozambik ose Somali, transmeton lexo.com.al.
Islami m ilitant, i cili filloi të lulëzojë në vitet 1970, e rrënjosi apelin e tij në d ështim – d ështimi i d iktaturave dhe m onarkive të botës arabe për të zhvilluar shoqëritë e tyre. Islamistët i nxitën myslimanët të hiqnin dorë nga modernizimi i stilit perëndimor, i cili kishte çuar vetëm në varfëri dhe t irani dhe të përqafonin idenë e Islamit politik – rrugën për në një shtet islamik. Njerëz të tillë si bin Laden dhe bashkëpunëtori i tij Ayman al-Zawahiri e kthyen Islamin politik në Islam m ilitant sepse ata argumentuan se kjo ishte mënyra e vetme për të rrëzuar d iktaturat e botës arabe dhe më gjerë. Ata nxitën te rrorizmin kundër atyre re gjimeve, por më e rëndësishmja, kundër superfuqisë që i mbështeste – Shtetet e Bashkuara.
Në një ese në revistën Religions, Nader Hashemi thekson se joshja e Islamit politik ishte gjithmonë ajo e një lëvizjeje të paprovuar opozitare, një alternativë mistike e realitetit të dobët që ekzistonte në terren në botën myslimane. Por gjatë dekadave të fundit, partitë islamike kanë hyrë në procesin politik në Irak, Sudan, Tunizi, Egjipt, Gaza, Jordani dhe vende të tjera. Hashemi shkruan se “Një temë e përgjithshme qëndron. Prestigji popullor i Islamit politik është njollosur nga përvoja e tij me pushtetin shtetëror”. Miliona myslimanë e kanë parë tani Islamin politik në veprim – dhe nuk u pëlqen. Ata ikën nga halifati i Shtetit Islamik në grupe. Ata p rotestuan kundër Vëllazërisë Myslimane në Egjipt. Ata panë partitë shiite në Irak të shndërrohen në operacione të k orrupsionit të p atronazhit. Dhe në Iran, ata vazhdojnë të z hgënjehen thellë nga qeveria teokratike e atij vendi. Oksigjeni që ushqeu Islamin politik – n everia nga r egjimet aktuale dhe besimi i verbër në premtimin e udhëheqësve fetarë – është varfëruar rëndë, transmeton lexo.com.al.
Ajo që mbetet tani janë p roblemet lokale, p akënaqësitë lokale që në të vërtetë nuk janë pjesë e një lëvizje të madhe globale. Kjo është e vërtetë edhe në Perëndim. Ka pasur një valë të s ulmeve islamike në Francë, por të gjitha këto janë kryer nga individë që nuk ishin të njohur më parë për policinë dhe jo pjesë e ndonjë grupi të njohur x hihadist. Ata ishin vetë-ra dikalizuar, ndërsa s hqetësimet e tyre personale i çuan drejt një ideologjie r adikale. Në këtë kuptim, s ulmet islamike në Evropë kanë diçka të përbashkët me s ulmet e e kstremit të djathtë në Shtetet e Bashkuara. Individët e tjetërsuar, të r adikalizuar në internet, gjejnë ideologji që a rmatosin f rikën dhe t ërbimet e tyre. Amerika ka shumë më shumë të bardhë të tjetërsuar se myslimanë, prandaj ndryshon përbërja e t errorizmit në tokën e saj.
Mësimet e nxjerra për Islamin, t errorizmin islamik dhe perspektivat e demokracisë në vendet islamike janë të ndërlikuara dhe të larmishme. Viti 2021 është gjithashtu 10 vjetori i Pranverës Arabe, kur miliona arabë u përpoqën të p rotestojnë paqësisht për demokracinë dhe të drejtat e njeriut, një lëvizje që u ngrit përsëri gjatë viteve të fundit në Algjeri, Sudan, Liban dhe Irak. Megjithëse këto përpjekje kanë pasur sukses të kufizuar, ato tregojnë fuqimisht se arabët dhe myslimanët duan liri dhe demokraci shumë më tepër sesa kanë në një kalifat. Për Amerikën, ekziston një mësim i madh: Qëndro i qetë. Në muajt pas 11 shtatorit, ne u kapluam nga p aniku, duke s akrifikuar liritë në shtëpi dhe duke bërë l uftë jashtë vendit, të t merruar se do të mundeshim nga ky a rmik i ri. Kjo është pjesë e një tradite s hqetësuese amerikane për të ekzagjeruar k ërcënimet me të cilat përballemi, nga Bashkimi Sovjetik te Saddam Huseini. Ndërsa po kërkojmë në botë për a rmiq të rinj, le të mësojmë t’i përmasojmë saktë k undërshtarët tanë dhe të gjejmë një mënyrë për të vrapuar shpejt por jo të f rikësuar./TheWashingtonPost/Lexo.com.al/e.c.
