Këtë herë, është personale.
Jo shumë kohë përpara Olimpiadës së Pekinit të vitit 2008, qeveria kineze kreu një s htypje të e gër të d emonstratave në Tibet. Mediat e huaj tërhoqën vëmendjen për të dhe njerëzit jashtë Kinës zhvilluan p rotesta. Një akademik kinez popullarizoi idenë e “tre mundimeve”: dy me të cilat Kina ishte përballur në të kaluarën (“g oditja” nga fuqitë e huaja dhe “uria” nga v arfëria) dhe një e tretë me të cilën përballet tani: “q ortimi” nga pjesa tjetër e botës. Më vonë, Presidenti Xi Jinping miratoi konceptin, duke argumentuar se Kina përballet me një “l uftë për diskursin ndërkombëtar”. Për asnjë temë tjetër Kina nuk është q ortuar më shumë se për Xinjiang, ku ka i nternuar rreth 1 milion ujgurë, një grup etnik kryesisht mysliman, për arsye të tilla si të qenit f anatikë ose duke biseduar me të afërmit jashtë shtetit. Mediat nëpër demokraci e portretizojnë njëtrajtësisht këtë si një a buzim g rotesk të të drejtave të njeriut. Partia Komuniste po kundërsulmon, në një përpjekje për të thyer atë që ajo e quan “hegjemoninë e diskursit” të Perëndimit. Për të trajtuar “mundimin e tretë”, ajo ka siguruar burime të mëdha, duke përfshirë mediat zyrtare, think-tanket, diplomatët dhe organet e sigurisë dhe ka shpenzuar miliarda dollarë gjatë dekadës së fundit.
Një tipar i dukshëm i p ropagandës së fundit në lidhje me Xinjiang kanë qenë s ulmet e pamëshirshme ndaj k ritikëve të Kinës. Në mars qeveria vendosi s anksione, të tilla si ndalimet për të vizituar ose bërë biznes me Kinën, për zyrtarët e zgjedhur, studiuesit dhe think-tank-et në Evropë dhe Amerikën e Veriut që kishin shprehur s ulme. Zyrtarët kinezë nxitën gjithashtu b ojkotet n acionaliste në internet të firmave perëndimore që kishin pranuar mundësinë e punës së detyruar ujgure në industrinë e pambukut të Xinjiang. Që atëherë autoritetet kanë detyruar ujgurët në Kinë të bëjnë video duke u lutur të afërmve të tyre d isidentë jashtë shtetit të mbyllin gojën; njoftuan një proces gjyqësor kundër Adrian Zenz, një studiues i shquar për a buzimin e ujgurëve; dhe ngacmuan një gazetar të BBC, John Sudworth, për t’u larguar nga Kina, transmeton lexo.com.al.
Fushatat po bëhen personale. Në prill, Xinhua agjencia zyrtare e lajmeve e quajti z. Zenz një “kukull të forcave anti-Kine”. Një entitet i quajtur Qendra e Kërkimit Zhvillimor të Xinjiang lëshoi një raport të titulluar “Slanderer Adrian Zenz’s Xinjiang-related Fallacies Versus the Truth”. Global Times, një tabloid i partisë, d enoncoi Vicky Xu, një studiuese australiane e cila ka shkruar për punën e detyruar. Ajo e a kuzoi atë për ndjelljen e ndjenjave që i vë qytetarët kinezë në Australi “në rr ezik” dhe citoi një student kinez i cili tha se ajo ishte “magjepsur nga forcat anti-kineze në Perëndim”. Në të kaluarën, kur partia a kuzohej për a buzime specifike, p ropaganduesit e saj lëshonin mohime të përgjithshme. Ata do të përpiqeshin gjithashtu të rindërtonin politikat s htypëse si shembuj të mençurisë dhe fuqisë së partisë, duke prodhuar atë që një nënkryetar i Xinhua dikur i quante “përralla”. Dhe ata janë përpjekur prej kohësh të ndryshojnë temën duke promovuar a buzimet e të drejtave të njeriut në Amerikë. Mediat shtetërore ende prodhojnë përralla për ujgurët e lumtur që bëjnë valle tradicionale. Por tani, pothuajse në çdo përmendje k ritike për Xinjiang, Kina shtyn prapa me f orcë.
David Bandurski i China Media Project, një grup hulumtues në Hong Kong, thotë se kjo e gërsi verbale ka pjesërisht për qëllim një audiencë n acionaliste brenda Kinës, e cila pëlqen të dëgjojë mbrojtjen e fuqishme të atdheut (ashtu si z. Xi). Kjo ndihmon për të shpjeguar një performancë të stuhishme nga Yang Jiechi, diplomati i lartë i Kinës, në një samit në Alaska në mars me Sekretarin e Shtetit të Amerikës, Antony Blinken. Pasi z. Blinken ngriti temën e Xinjiang, midis s hqetësimeve të tjera, z. Yang lëshoi një tiradë 18-minutëshe në lidhje me virtytet e “demokracisë në stilin kinez” dhe pafytyrësinë e atyre që përpiqen ta “njollosin” atë, transmeton lexo.com.al.
Një peizazh i copëtuar mediatik global e bën më të lehtë përhapjen e d ezinformimit. Mediat konvencionale po l uftojnë financiarisht dhe teoritë e k onspiracionit përhapen në mediat sociale dhe YouTube. Kina ka shpenzuar qindra miliona dollarë në vit gjatë dekadës së fundit për të përfituar nga kjo, duke zgjeruar gjurmën e saj mediatike jashtë vendit nën një “Fushatë të Madhe të P ropagandës së Huaj”, thotë një dokument pune për Institutin Brookings nga Rush Doshi (tani një specialist i Kinës në Këshillin e Sigurisë Kombëtare të Amerikës). Ai vëren se që nga viti 2009, Xinhua ka dyfishuar numrin e zyrave të saj të huaja në 200; China Radio International, një transmetues shtetëror, ka më shumë se trefishuar orët e saj të programimit në 65 gjuhë; dhe China Global Television Network (CGTN) ka vendosur vetën si një markë e re jashtë shtetit, me 24 kanale në pesë gjuhë.
Po aq të rëndësishme kanë qenë marrëveshjet e mediave shtetërore për të vendosur përmbajtje në media të tjera në të gjithë globin – atë që zyrtarët e p ropagandës e quajnë “huazimi i varkave për të arritur në det”. China Daily pagoi shumë për të vendosur përmbajtje në gazeta të tilla si Washington Post dhe The Economist (megjithëse të dy përfunduan marrëveshjen në vitin 2020). Sarah Cook i Freedom House, një vëzhguese, shkruan që nga viti 2018, Xinhua ka arritur marrëveshje për shkëmbimin e përmbajtjes me media të shtypura, radio dhe televizione në Australi, Egjipt, Indi, Itali dhe Nigeri, për të përmendur vetëm disa nga ato. Ajo shton se shumë konsumatorë të këtyre mediave mund të mos e dinë se disa nga lajmet e tyre (veçanërisht në lidhje me Kinën) vijnë nga media shtetërore kineze, transmeton lexo.com.al.
Autoritetet në Pekin e pranojnë që zërat më bindës nuk janë të tyre. Ata preferojnë të “marrin hua një gojë për të folur” – duke promovuar në internet zërat e të huajve të dobishëm, disa prej të cilëve kanë bërë video në YouTube për udhëtimet e tyre në Xinjiang, duke s fiduar raporte të v uajtjeve të ujgurëve. Një favorit i veçantë është Grayzone, një media që ka kërkuar të d iskreditojë narrativën perëndimore mbi Xinjiang si një produkt i i mperializmit amerikan.
Ndoshta nuk është për t’u habitur, por nxitja e p ropagandës nuk duket se ka fituar zemrat dhe mendjet në demokracitë e pasura. Por bulizimi i k ritikëve mund të funksionojnë në një mënyrë që është e vështirë të matet – domethënë në heshtjen e ardhshme. Shumë firma qëndruan të qeta pas b ojkotit në internet në Kinë. Nisma e Pambukut më të Mirë, një konsorcium global i industrisë së veshjeve, hodhi poshtë një deklaratë s hqetësimi në internet në lidhje me pambukun nga Xinjiang. Në 2019, pasi një ekzekutiv i një ekipi të Shoqatës Kombëtare të Basketbollit shkroi në Twitter në mbështetje të p rotestave në Hong Kong, transmetuesi kryesor i Kinës ndaloi shfaqjen e lojërave të NBA. Që atëherë, lojtarët dhe drejtuesit kanë qenë pothuajse plotësisht të heshtur ndaj Kinës, transmeton lexo.com.al.
Xinhua shkroi në 30 prill se “Jo vetëm Adrian Zenz, por të gjitha forcat anti-Kinë që përpiqen t’i shkaktojnë d himbje Xinjiang-ut përmes s hpifjeve duhet të paguajnë çmimin”. K ërcënime të tilla mund të tërheqin disa k ritikë, por të tjerët do të inkurajohen. L ufta e re e q ortimit mund të zgjasë pak./TheEconomist/Lexo.com.al/e.c.
