Më 1 korrik, Partia Komuniste e Kinës do të festojë 100-vjetorin e lindjes. Ajo e ka quajtur gjithmonë veten si “të madhe, të lavdishme dhe korrekte”. Dhe ndërsa fillon shekullin e dytë, partia ka një arsye të mirë për t’u mburrur. Jo vetëm që ka mbijetuar shumë më gjatë sesa parashikuan shumë k ritikë; duket gjithashtu të jetë në rritje. Kur Bashkimi Sovjetik u s hkërmua në 1991, shumë ekspertë menduan se fuqia tjetër e madhe komuniste do të ishte në radhë. Për të parë sa g abim kishin, merrni në konsideratë faktin që Presidenti Joe Biden, në një Samit në 13 qershor, ndjeu nevojën për të deklaruar jo vetëm që Amerika ishte në udhëkryq me Kinën, por gjithashtu që shumica e botës dyshonte “nëse demokracitë mund të k onkurrojnë apo jo me të”.
Një parti ka qeverisur Kinën për 72 vjet, pa një mandat nga votuesit. Ky nuk është një rekord botëror. Lenini dhe trashëgimtarët e tij të z ymtë e mbajtën pushtetin në Moskë për pak më gjatë, ashtu si edhe Partia e Punëtorëve në Korenë e Veriut. Por asnjë d iktaturë tjetër nuk ka qenë në gjendje të transformojë veten nga një k atastrofë e rr ënuar nga u ria, siç Kina ishte nën Mao Zedong, në ekonominë e dytë më të madhe në botë, teknologjia dhe infrastruktura më e fundit e së cilës vendos në s iklet rrugët dhe hekurudhat që k ërcasin në Amerikë. Komunistët e Kinës janë a utoritarët më të suksesshëm në botë, transmeton lexo.com.al.
Partia Komuniste Kineze ka qenë në gjendje të ruajë k ontrollin e saj të p ushtetit për tre arsye. Së pari, është e p amëshirshme. Po, ajo u d ridh përpara se të s htypte p rotestat në Sheshin Tiananmen në 1989. Por ajo iu përgjigj përfundimisht me p lumba, duke t errorizuar vendin në n ënshtrim. Udhëheqësit e tanishëm të Kinës nuk tregojnë aspak shenja se kanë ndonjë d yshim në lidhje me m asakrën. Përkundrazi, Presidenti Xi Jinping a nkohet që Bashkimi Sovjetik u s hemb sepse udhëheqësit e tij nuk ishin “aq burrë sa të ngriheshin dhe të r ezistonin” në momentin k ritik. Kjo përkthehet: ndryshe nga ne, ata nuk kishin guxim të t hernin p rotestues të p aarmatosur me m itraloza.
Një arsye e dytë për jetëgjatësinë e partisë është shkathtësia e saj ideologjike. Brenda dy viteve nga v dekja e Mao në 1976, një udhëheqës i ri, Deng Xiaoping, filloi heqjen e “komunave të njerëzve” të kryetarit të n djerë që s hkatërronin produktivitetin dhe vendosjen e forcave të tregut për të punuar brenda vendit. Maoistët u zmbrapsën, por prodhimi u rrit. Pas Tiananmen dhe r ënies së Bashkimit Sovjetik, Deng l uftoi k undër n gurtësimeve Maoiste dhe përqafoi kapitalizmin me një entuziazëm edhe më të madh. Kjo çoi në mbylljen e shumë firmave shtetërore dhe privatizimin e shtëpive. Miliona u p ushuan nga puna, por Kina lulëzoi, transmeton lexo.com.al.
Nën z. Xi partia është zhvendosur përsëri, për t’u përqendruar në ortodoksinë ideologjike. Paraardhësit e tij të fundit lejuan një masë të m ospajtimit të butë; ai e ka ndalur këtë. Mao është lavdëruar edhe një herë. Kuadrot e partisë p ërvetësojnë “Mendimin e Xi Jinping”. B urokracia, u shtria dhe p olicia kanë pësuar sp astrime të zyrtarëve devijantë dhe të k orruptuar. Biznesi i madh po vihet nën linjë. Z. Xi ka rindërtuar partinë në bazat, duke krijuar një rrjet sp iunësh të lagjeve dhe duke injektuar kuadro në firma private për t’i parë ata. Nuk ka qenë që nga koha e Maos që shoqëria është k ontrolluar aq f ort. Shkaku i tretë i suksesit të partisë është se Kina nuk u shndërrua në një kl eptokraci të drejtpërdrejtë në të cilën pasuria thithet ekskluzivisht nga të mirë-lidhurit. K orrupsioni u bë i s hfrenuar dhe familjet më të fuqishme janë me të vërtetë super të pasura.
Por shumë njerëz ndjen se jeta e tyre po përmirësohej gjithashtu, dhe partia ishte aq e zgjuar sa të pranonte kërkesat e tyre. Ajo hoqi taksat rurale dhe krijoi një sistem të mirëqenies që i siguron të gjithëve pensione dhe kujdes të shëndetit të subvencionuar. Përfitimet nuk ishin bujare, por ato u vlerësuan. Me kalimin e viteve vëzhguesit perëndimorë kanë gjetur mjaft arsye për të parashikuar s hembjen e komunizmit kinez. Sigurisht që k ontrolli i kërkuar nga një shtet me një parti është i p apajtueshëm me lirinë e kërkuar nga një ekonomi moderne. Një ditë rritja ekonomike e Kinës duhet të mbarojë, duke çuar në z hgënjim dhe p rotesta. Dhe, nëse jo, klasa e mesme e gjerë që krijoi një rritje e tillë do të kërkonte në mënyrë të pashmangshme liri më të mëdha – veçanërisht sepse kaq shumë nga fëmijët e tyre kanë hasur në demokraci të dorës së parë, kur morën arsimimin e tyre në Perëndim, transmeton lexo.com.al.
Këto parashikime janë k undërshtuar nga popullariteti i vazhdueshëm i Partisë Komuniste. Shumë kinezë e vlerësojnë atë për përmirësimin e jetesës së tyre. Në të vërtetë, fuqia punëtore e Kinës po plaket, po tkurret dhe është mësuar të dalë në pension në moshë q esharake të parakohshme, por këto janë llojet e v ështirësive me të cilat përballet çdo qeveri, a utoritare ose jo. Rritja e fuqishme ekonomike duket sikur do të vazhdojë për ca kohë akoma. Shumë kinezë admirojnë gjithashtu dorën e f ortë të partisë. Shikoni, thonë ata, se sa shpejt Kina d ërrmoi Covid-19 dhe ringriti ekonominë e saj, edhe kur vendet perëndimore u p enguan. Ata shijojnë idenë e krenarisë dhe peshës së rivendosur të Kinës në botë.
Ajo luan me një n acionalizëm që partia fu qizon. Media shtetërore n gatërron partinë me kombin dhe kulturën e saj, ndërsa karikat on Amerikën si një vend t razirash raciale dhe m asakrash me a rmë. Alternativa e sundimit me një parti, sugjerojnë ata, është k aosi. Kur shfaqet d isidenca, z. Xi përdor teknologjinë për ta trajtuar para se ajo të rritet. Rrugët kineze janë plot me kamera, të përmirësuara nga softueri i njohjes së fytyrës. Mediat sociale p ërgjohen dhe c ensurohen. Zyrtarët mund të zgjidhin p roblemet herët ose të p ërndjekin qytetarët që i ngrenë ato. Ata që ndajnë mendim të g abuar mund të h umbin punën dhe lirinë e tyre. Çmimi i suksesit të partisë, në s htypje b rutale, ka qenë i tm errshëm, transmeton lexo.com.al.
Asnjë parti nuk zgjat përgjithmonë
K ërcënimi më i rr ezikshëm për z. Xi nuk vjen nga masa, por nga vetë partia. Përkundër të gjitha përpjekjeve të tij, ai v uan nga f raksionizmi, p abesia dhe l odhja ideologjike. R ivalët e a kuzuar për k omplot për të kapur p ushtetin janë b urgosur. Politika kineze është më e e rrët sesa ka qenë për dekada, por sp astrimet e pafund të z. Xi sugjerojnë që ai sheh edhe më shumë ar miq të f shehur. Momenti i p aqëndrueshmërisë më të madhe ka të ngjarë të jetë trashëgimia. Askush nuk e di se kush do të vijë pas z. Xi, apo edhe cilat rregulla do të rregullojnë tranzicionin. Kur ai hoqi kufijtë e mandatit presidencial në 2018, ai sinjalizoi se dëshiron të kapet pas p ushtetit për një kohë të pacaktuar. Por kjo mund ta bëjë transferimin përfundimtar të p ushtetit vetëm më të paqëndrueshëm. Megjithëse rr eziku për partinë nuk do të çojë domosdoshmërisht në rendin e ndritur që dëshirojnë liridashësit, në një moment edhe kjo dinastia kineze do të marrë fund./TheEconomist/Lexo.com.al/e.c.
