Ëmbëlsuesi aspartami është “ndoshta kancerogjen”, por mbetet i sigurt për konsum në sasi të përcaktuara më parë, kanë njoftuar dy organe të Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH).
Përfundimet janë rezultat i analizave të dy paneleve të veçanta të ekspertëve të OBSH-së, njëra prej të cilave përcakton nëse ka prova që një substancë është një rrezik potencial, dhe tjetra vlerëson se sa rrezik në jetën reale paraqet substanca.
Aspartami është një nga ëmbëlsuesit më të njohur në botë, i përdorur në produkte nga pijet e gazuara dietike të Coca-Cola deri tek çamçakëzi Extra i Mars.
Në konferencën për shtyp para shpalljes së konkluzioneve, kreu i OBSH-së për të ushqyerit, Francesco Branca, u sugjeroi konsumatorëve që kur zgjedhin një pije, të mos mendojnë për aspartamin apo ëmbëlsuesit e tjerë, por të pinë ujë.
“Nëse konsumatorët përballen me vendimin nëse do të kenë një Coca-Cola me ëmbëlsues ose një Coca-Cola me sheqer, unë mendoj se duhet të merret parasysh një opsion i tretë – që është të pini ujë në vend të kësaj”, tha Branca.
Në përfundimin e saj të parë mbi aditivin e publikuar herët të premten, Agjencia Ndërkombëtare për Kërkimin e Kancerit (IARC), me qendër në Lion, njoftoi se aspartami është “ndoshta kancerogjen”. Ky klasifikim do të thotë se ka prova të kufizuara që substanca mund të shkaktojë kancer.
Ai nuk merr parasysh sasinë që një person duhet të konsumojë për të qenë në rrezik, e cila konsiderohet nga një komitet i veçantë – Komiteti i Përbashkët për Aditivët e Ushqimit me bazë në Gjenevë (JECFA) i Organizatës Botërore të Shëndetësisë dhe Organizatës së Ushqimit dhe Bujqësisë (FAO).
Pas analizës së saj gjithëpërfshirëse, JECFA njoftoi të premten se nuk kishte prova bindëse për dëmin e aspartamit dhe mbajti rekomandimin e saj të mëparshëm për të kufizuar konsumin e aspartamit nën 40 mg/kg në ditë. JECFA vendosi për herë të parë këtë sasi të marrjes maksimale ditore në 1981 dhe rregullatorët në mbarë botën kanë udhëzime të ngjashme për popullsinë e tyre.
Disa shkencëtarë, jo të lidhur me analizën, thanë se provat që lidhnin aspartamin me kancerin ishin të dobëta. Shoqata që bashkon industrinë ushqimore njoftoi se përfundimet e dy organeve të OBSH-së treguan se aspartami është i sigurt dhe një opsion i mirë për njerëzit që duan të reduktojnë sheqerin në dietën e tyre.
Bazuar në përmbajtjen mesatare të aspartamit në pije, OBSH tha se një personi që peshon 60-70 kilogramë do të duhet të pijë më shumë se 9 deri në 14 kanaçe me pije të gazuara të ëmbëlsuar me aspartam në ditë për të tejkaluar kufirin, i cili është rreth 10 herë më shumë se njerëzit konsumojnë.
“Rezultatet tona nuk tregojnë se konsumi i rastësishëm mund të përbëjë rrezik për shumicën e konsumatorëve,” tha Branca.
Reuters raportoi për herë të parë në qershor se IARC do të vendoste aspartamin në grupin 2B si një “kancerogjen të mundshëm” së bashku me ekstraktin e aloe verës dhe perimet tradicionale aziatike turshi.
Paneli i IARC tha se e mori vendimin e tij bazuar në tre studime në Shtetet e Bashkuara dhe Evropë që vunë në dukje një lidhje midis karcinomës hepatoqelizore, një formë e kancerit të mëlçisë dhe konsumit të ëmbëlsuesit, i pari prej të cilit u publikua në 2016.
Provat e kufizuara nga studimet e mëparshme të kafshëve u tha gjithashtu se ishin një faktor, megjithëse studimet në fjalë janë të diskutueshme. Ekzistojnë gjithashtu disa prova të kufizuara që aspartami ka disa veti kimike që lidhen me kancerin, tha IARC.
“Sipas këndvështrimit tonë, kjo është me të vërtetë një ftesë për komunitetin hulumtues që të përpiqet të sqarojë dhe kuptojë më mirë rrezikun kancerogjen që mund të jetë ose jo konsumimi i aspartamit,” tha Mary Schubauer-Berigan nga IARC.
Disa mjekë kanë shprehur shqetësimin se klasifikimi i ri i aspartamit si “ndoshta kancerogjen” mund të ndikojë që konsumuesit e pijeve të gazuara dietike të kalojnë në pije me kalori të lartë dhe me sheqer.
Therese Bevers, drejtoreshë mjekësore e Qendrës për Parandalimin e Kancerit në Qendrën e Kancerit MD Anderson të Universitetit të Teksasit në Hjuston, tha se “obeziteti është një problem shumë më i madh dhe një faktor rreziku më i madh se sa mund të jetë aspartami”. /tesheshi.com/
