Pushimet mbaruan, ishte bukur, plazhe realisht me të gjitha të mirat, shezlongë për pesë euro në ditë, bare të vogla me staf që flet anglisht dhe gjithmonë fatura, parkim dhe wi-fi falas, zona për fëmijë – dhe kaq mjafton. Do të shihemi sërish në Shqipëri vitin e ardhshëm, të dashur italianë, qetësi, rehati dhe tani të gjithë në shtëpi, shkruan Angrea Galli për gazetën më të shitur italiane ”Corriere della sera”.
”Por jo, mbetemi sërish në Shqipëri, pasi pensionistë italianë po shkojnë të jetojnë atje. Aty ku dikur shtrihej një pyll i madh me pisha, në zonën e Plepave, buzë detit, një orë larg nga Tirana, ka ndërtesa banimi të marra me qira ose të blera nga 70-vjeçarë nga Piemonte, Lombardia dhe Veneto.
Dhe ideja, ata që janë të përfshirë drejtpërdrejt dhe e përsërisin deri në çudi për një eksod njerëzish të varfër apo fatkeq, nuk ka më vlerë: “Ne ishim sipërmarrës, tregtarë, kapitenë të ‘Alitalia’-s, menaxherë bankash, drejtues kompanish”.
Ata kanë pensione të mira. Që nuk duan t’ua japin taksave. Duke shijuar kështu jetën.
Taksa të ulëta
Carmine Iampietro, 73 vjeç, ish-pronar i një kompanie mekanike motoçikletash në Novara, është në fakt ”kryetari” i këtij komuniteti. Ai mbërriti shumë herët, së bashku me gruan e tij shqiptare dhe hapi rrugën. Ai ka luftuar dhe është përpjekur, ai po lufton dhe po përpiqet, ai do të luftojë dhe do të përpiqet: sfida tjetër është të marrë sigurimin shëndetësor të ”popullit” të tij. Ndoshta vetëm ky element mungon.
Në fund të fundit, në Shqipëri nuk paguhet taksa për pensionet, e njëjta gjë vlen edhe për apartamentet, qofshin ato një apo 10, nuk ka taksa për makinën dhe shpenzimet e bashkëpronësisë nuk i kalojnë mesatarisht 100 euro në vit. Faturat e energjisë elektrike, ujit, internetit dhe celularëve – gazi nuk përdoret në shtëpi – kërkojnë 90 euro; pastaj, varet nga vendndodhja, por me 300 euro mund të marrësh me qira një banesë të mirë dhe duke filluar nga 800 euro mund të blesh metrin katror të shtëpive.
Le të dëgjojmë nga Carminen, kreun e Shoqatës së Pensionistëve Italianë në Shqipëri, apo APIA, nëse preferoni shkurtesat: ”Mund t’i lëmë dyert e shtëpisë hapur, pasi të huajt nuk hyjnë. Asnjë grabitje apo vjedhje, me pak fjalë, asnjë krim i vogël; ne jemi të qetë dhe të mbrojtur, kemi sigurinë për të lëvizur lirshëm, të patrazuar.
”Në Itali i ëndërron këto gjëra, qoftë në qytet apo provincë”, thotë Carmine.
Të parët janë pensionistët nga Veneto
E kuptojmë, një i moshuar ka shumë pak për të bërë… Atij i intereson vetëm siguria. Domethënë nuk të vjedhin portofolin në rrugë duke të të rrëzuar mbi asfalt. Dhe pa dallimet e nevojshme dhe të dukshme, reflektimet ndikohen edhe nga mungesa pothuajse absolute e migrimit të pakontrolluar, endacak dhe ndonjëherë grabitqar, pasi Shqipëria nuk është destinacion…
Për të thënë të vërtetën, edhe Tirana e re dhe plot gjallëri, pavarësisht se ka një milion banorë (një e treta e popullsisë kombëtare) me trafikun e zakonshëm djallëzor që nuk zbutet nga përhapja e biçikletave dhe skuterëve, shfaqet e parrezikshme.
Jo për statistikë, por dy netët e kaluara duke shëtitur e kanë vërtetuar këtë, pasi nëpër rrugica edhe vajzat dhe gratë ecin të qeta, nuk ka kurrë një gjest shqetësimi për hijet e panjohura që mund të shfaqen papritur, të vetmet sirena janë ato të ambulancave dhe nëse dikujt i vete mendja te ndonjë çantë kalimtari, ata që janë përreth i hidhen në fyt.
“Te ne ndalojnë dhe të filmojnë me celularë, ndërsa këtu ka shumë solidaritet dhe sens qytetar”, thotë Carmine.
Për hir të së vërtetës edhe në Shqipëri vriten njerëz për të larë hesapet, por kjo është një temë që i intereson një kriminologu dhe jo një të moshuari.
Në vitin 2022 ishin 1 700 të regjistruar në regjistrin e rezidentëve jashtë shtetit, APIA, ndërsa këtë vit janë 4 000.
Carmine merr të paktën tre telefonata çdo ditë nga bashkatdhetarët që kërkojnë sqarime në lidhje me avantazhet e një transferimi dhe përgatitjen e nisjes së tyre dhe ai, Carmine, përmend edhe marrëveshjet me një klinikë private që sjell mjekë me pagesë nga Veneto për vizita të specializuar.
Mjekësia shqiptare, na thonë miqtë nga Tirana, është në një nivel të lartë. Listat e pritjes janë të kufizuara, shpesh nuk ka nevojë të rezervoni, shkoni dhe ju ekzaminojnë menjëherë dhe jo pas tetë muajsh. Është e drejtë të theksojmë se pensionistët tanë i shohin pak si VIP-a, pasi rroga mesatare e shqiptarëve është rreth 500 euro (korrupsioni është endemik) ndërsa që ata ia kalojnë mirë…
Por, për ta nuk ka nevojë të emigrojnë në Itali për të punuar si kujdestare dhe shtëpiake, pasi puna është këtu. E njëjta gjë vlen edhe për fizioterapistët, diabetologët, infermierët, urologët, edhe nëse të rinjtë shqiptarë që diplomohen në Itali, ikin shpejt drejt Gjermanisë apo Evropës Veriore.
“Unë dhe macja”
”Jemi një vend i vdekur që ngacmojmë ata që kanë punuar shumë”, këmbëngulin italianët e Shqipërisë.
”Ju jeni një vend i vdekur që nuk shpërblen meritat”, këmbëngulin shqiptarët, që shpesh kanë kaluar periudha të gjata në Itali, gjatë bisedave që rrallë i bëjnë në celular, pasi duan ta shohin njëri-tjetrin në sy, të pinë një kafe në shoqëri dhe të shohin atë që u kalon pranë.
Mes Adriatikut nga njëra anë dhe maleve të larta nga ana tjetër, ajri është i pastër.
Në Plepa, uji i detit ende është i ngrohtë dhe temperaturat nuk janë asnjëherë ekstreme as në dhjetor.
Sigurisht, distanca fizike nga origjina, distanca nga fëmijët dhe nipërit… Apo ndoshta jo.
Për të përforcuar bollëkun aktual të fluturimeve me kosto të ulët, në fund të muajit vjen edhe ”Ryanair”, i cili ka zgjedhur të investojë në të ardhmen e Shqipërisë, e cila nga ana e saj është Europë, por jashtë BE-së.
Sidoqoftë, a është në rregull kështu?
Për pensionistët italianë, po, dhe me bollëk.
”Unë jam e ve, jam 76 vjeçe, kam lindur në Lago Maggiore, kam qenë sekretare, kujdestare fëmijësh, kuzhiniere. Isha e ngopur, e ngopur dhe e ngopur me Italinë, kështu që një mëngjes mora patericat, karrocën me rrota, valixhet, macen dhe mirupafshim në Durrës. Vuaj nga probleme serioze me kockat, më duhej një vend me det dhe diell, në qetësi, me kosto të ulët mjekësore. Vizitat nuk i kalojnë 30 eurot. Unë luftoj për të ecur, por nëse vuaj nga pagjumësia nuk më intereson, dal, arrij ngadalë në det, rehatohem pushoj. E patrazuar. Dhe unë kënaqem me këto momente kënaqësie”, thotë Gabriella Mondoni.
